Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ
Yüklə 7,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qeyd: AUDPC-Xəstəliyin inkişaf dərəcəsi əyrisi aşağıdakı düstura əsasən hesablanmışdır. Qiymətləndirmə ləkə tipinə görə, Lamari və Bernier 1989(b) 1-davamlı-5 həssas,N
322 aqarlı qida mühitindən və CPDA (carrot+potato dextrose agar) istifadə edilmişdir. Bu məqsədlə tərəvəz şirəsi 100 ml (pomidor, yerkökü, çuğundur, kartof, kərəviz), aqar 8-10qr, CaCO 3 -0.5-1gr, distillə suyu 400ml əlavə edilərək qaynadılmış, sonra avtoklavda 20 dəqiqə, 120C 0 -də sterilizə edilmiş, 2 mm qalınlıqda 50-55C 0 -də 90
mm-lik petri kasalarına doldurulmuşdur. Süni sirayətlənmə üçün lazım olan göbələk koloniyaları, əvvəlki illərdən İsmayıllı, Xaçmaz və Tərtər BTS-dən toplanmış nümunələrdən izolə edilmişdir. Nümunələr otaq temperaturunda əvvəlcə qaranlıqda (5 sutka) sonra isə 12/12 saat, 2000-2500lux işıq və UBŞ altında ara məsafəsi saxlanaraq (20-30 sm ) yetişdirilmişdir. Koloniyalar qida mühitlərindən və onların qatılığından asılı olaraq 10-15-ci sutkalarda tünd rəngli sporlar verməyə başlamışdır. Süni sirayətlənmə üçün koloniyalar kasalardan götürülərək steril suda 800ml qarışdırılaraq iri hissəciklərdən təmizlənmiş, 1 damcı Tween əlavə edilərək sirayətlənmə (Airbrush inokulyatoru və Vakkumlu pompadan Mod 2 HV45FG230cx) aparılmışdır. İnokulyasiya 2 dəfə təkrar (3000 ədəd konidi/ml) aparılmışdır. Bitkilər 2 sutka qaranlıq rejimdə 20-25C 0 saxlandıqdan sonra, gecə gündüz rejiminə keçirilmiş və polietilen kisələrlə mühafizə olunmuşdur. Bitkilərin biri-birinə təmas etməməsi və qurumaması üçün hər dibçək ayrıca olaraq polietilen kisə ilə mühafizə edilmişdir.
Şəkil. İnkubasiya(a) və skrininq(b,c).
İnokulyasiyadan sonra 5-7 gün ərzində bitkilərdə zəifləmə müşahidə edilmiş, 7-8- ci günlərdən etibarən yoluxmuş yarpaqlardan nümunə alınmış və mikroskopik analiz edilmişdir. Bu müddətdə götürülmüş nümunələrdə konidilər inkişaf etməmiş müvafiq nekroz və xloroz reaksiyaları aşkar edilmişdir. Nümunələrdə yalnız on ikinci gündən başlayaraq yarpaqlar üzərində zəif hiflənmə müşahidə edilmişdir. Bu cür nümunələrin mikroskopik analizi zamanı törədicinin yeni əmələgəlmiş konidiləri müşahidə edilmişdir. Tədqiqat işlərinin nəticəsi olaraq qeyd etmək lazımdır ki, respublikamızın müxtəlif torpaq iqlim şəraitində qoyulmuş təcrübələr və aparılmış sahə müşahidələri zamanı həssaslıq göstərən bəzi nümunələr qapalı (in vitro) şəraitdə də eyni tip həssaslıq reaksiyasına malik olmuşdur. Bu üsul qapalı şəraitdə müxtəlif ətraf mühit amillərinin təsiri olmadan patogen və sahib arasındakı qarşılıqlı münasibətlərin öyrənilməsi cəhətdən əlverişli olmuşdur. Misal üçün apardığımız sahə təcrübələri zamanı yüksək fonda xəstəliyə tutulan sortların sonradan yüksək tempraturun təsiri ilə inkişafını dayandırdığı o cümlədən sirayətlənmə prosesinin qarşısı alındığı müşahidə edilmişdir. Qapalı (in vitro) şəraitdə bitkiyə və patogenin inkişafı üçün kifayət qədər münbit şərait yaradılır ki,
323 sonda bitkilərdə davamlılıq reaksiyaları, patogendə isə virulentlik qabiliyyəti məlum olur. Cədvəl Yerli və introduksiya edilmiş nümunələrin in vitro şəraitdə davamlılığı s/s Nümunələr Infeksiya materialı AUDPC Spor ə.g. (əd.) Reaksya tipi Davamlılıq Reaksiyası xloroz nekroz 1 Fatimə Konidi 350
- X N - 2 Fərəhim —— 170
- X N + 3 Mahmud 80 —— 300
- X N - 4 Pərvin —— 20
- - - + 5 Gönən (1) —— 50
- X - + 6 Qızıl Buğda —— 300
+ X N - 7 Kp 8 Yuna —— 300
- X N - 8 Kp 33 Faktor —— 320
+ X N - 9 Kp 46 Bezostaya 1 —— 350
+ X N - 10
Kp 84 Gün 91 ——
250 - X N - 11 Kp 85 Kasıbbəy ——
100 - X + 12 Kp 88 Bayrakdar ——
100 - X - + 13 Bayrakdar 2000 ——
550 + X N - 14 Kp 90 Tosunbəy ——
350 + X N - 15 Kp 91 Proton ——
110 - - N ± 16 Kp 97 Ceyhan-99 ——
300 - X N - 17 Kp 98 Basırbəy-95 ——
100 - X N ± 18 Kp 216 Proton ——
300 - X N - 19 Kp 217 Spiçka ——
200 - X - - 20 Kp 219 Dmitri ——
300 - X - - 21 Kp 222 Yuka ——
200 - - N ± 22 Kp 223 Tanya ——
300 + X - - 23 Kp 224 Nota ——
200 + X N
24 Kp 225 Alman ——
220 - X N
25 Kp 226 Tank ——
140 - X - ± 26 Kp 228 Doka ——
350 - X - -
Qiymətləndirmə ləkə tipinə görə, Lamari və Bernier 1989(b) 1-davamlı-5 həssas,N- nekroz,X-xloroz, (+)davamlı (–)həssas ƏDƏBİYYAT 1.Krupinsky JM (1992) Grass hosts of Pyrenophora tritici-repentis. Plant Dis. 76:92–95 2.Lamari L, Bernier CC (1989c) Evaluation of wheat reaction to tan spot (Pyrenophora tritici-repentis) based on lesion type. //Can J Plant Pathol 11:49–56 3.Lamari L, Bernier CC (1991) Genetics of tan necrosis and extensive chlorosis in tan spot of wheat caused by Pyrenophora tritici-repentis. //Phytopathology 81:1092–1095 4.Lamari L, Strelkov SE, Yahyaoui A, Orabi J, Smith RB (2003) The identification of two new races of Pyrenophora tritici- repentis from the host center of diversity Yüklə 7,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|