Aqsh bank tizimi Pul va banklar Tolibjonov Ravshanboy Reja: 01. Aqsh haqida

AQSH iqtisodiyoti

• AQSh — dunyoda iqtisodiy jihatdan eng yuksak darajada rivojlangan mamlakat. Yalpi milliy mahsulot, sanoat va qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarish hajmi, tovar va kapital eksport qilish, ishlab chiqarishning tuplanish va markazlashuvi, ilmiy tadqiqotlarga sarf-xarajat va sh.k. boʻyicha 1-oʻrinda turadi. Butun dunyodagi sanoat ishlab chiqarishning uchdan bir qismi AQSh ulushiga toʻgʻri keladi. Xalqaro boshqaruv taraqqiyoti instituti oʻtkazgan tadqiqot maʼlumotlariga koʻra, 1994—1996-yillarda iqtisodiy rivojlanish nuqtai nazaridan yetakchi davlatlar oʻrtasida ham AQSh birinchi oʻrinda turibdi.

AQSH bank tizimi

• Qoʻshma Shtatlarida bank ishi 1780-yillarda mamlakat tashkil topishi bilan boshlangan va bank va moliyaviy xizmatlarning yuqori taʼsirli va murakkab tizimiga aylandi. U Nyu-York shahri va Uoll-stritda joylashgan boʻlib, turli xil moliyaviy xizmatlarga, xususan, xususiy bank, aktivlarni boshqarish va depozit xavfsizligiga qaratilgan.
• Bank sanoatining boshlanishi 1780-yilda Pensilvaniya banki Amerika inqilobiy urushini moliyalashtirish uchun tashkil etilganida kuzatilishi mumkin. Oʻn uchta koloniyadagi savdogarlar ayirboshlash vositasi sifatida valyutaga muhtoj boʻlgandan soʻng, yanada rivojlangan moliyaviy operatsiyalarni osonlashtirish uchun Shimoliy Amerika banki ochildi.
• 2018-yil holatiga koʻra, Qoʻshma Shtatlardagi eng yirik banklar JPMorgan Chase, Bank of America, Wells Fargo, Citigroup va Goldman Sachs edi. Hisob-kitoblarga koʻra, bank aktivlari AQSh iqtisodiyotining 56 foiziga teng edi. 2021-yil 8-sentyabr holatiga koʻra, AQShda 4951 ta tijorat banki va jamgʻarma muassasasi mavjud.

Nazorat qiluvchi organlar

Federal zaxira tizimi

• Amerika Qoʻshma Shtatlarining markaziy bank tizimi Federal rezerv tizimi deb ataladi, 1913-yilda Federal zaxira toʻgʻrisidagi qonunning qabul qilinishi bilan, asosan, bir qator moliyaviy vahimalarga, xususan, 1907-yilda kuchli vahimaga javoban yaratilgan. Vaqt oʻtishi bilan Federal zaxira tizimining roli va mas’uliyati kengayib, uning tuzilishi rivojlandi. Buyuk Depressiya kabi voqealar tizimdagi oʻzgarishlarga olib keladigan asosiy omillar edi. Federal rezervning rasmiy hujjatlariga koʻra, bugungi kunda uning vazifalari mamlakatning pul-kredit siyosatini yuritish, bank institutlarini nazorat qilish va tartibga solish, moliya tizimining barqarorligini taʼminlash va depozitariy institutlar, AQSh hukumati va xorijiy rasmiy institutlarga moliyaviy xizmatlar koʻrsatishdan iborat.