|
Avtomatikaning texnik vositalari (darslik) automatically € technical objectsAvtomatikaning texnik vositalari (darslik)2.3.3. Тenzometrik datchiklar
Тenzometrik datchiklarning ish prinsipi tenzoeffekt xodisasiga asoslangan
bo‘ladi, ya‘ni elastik deformatsiya ta‘sirida uning qarshiligi o‘zgaradi. Тenzo-
datchik ma‘lum usulda o‘ralgan va ikkala tomоnidan maxsus plenka yopishtirilgan
yupqa simdan iborat. Тenzodatchik deformatsiyasi nazorat qilinayotgan detalga
maxsus yelim bilan puxta yopishtiriladi. Detalning deformatsiyasi natijasida simn-
ing geometrik o‘lchamlari o‘zgarilib qarshiligi o‘zgaradi. Тenzometrik datchiklarn-
ing tavsifnomasi chiziqli bo‘ladi va shu sababli ularning sezgirligi deyarli
o‘zgarmaydi.
2.5-rasm. Тenzometrik datchikning tuzilishi va tavsifnomasi
Тenzometrik datchiklarning asosiy ko‘rsatkichi tenzosezgirlik hisoblanadi va
u quyidagicha ifodalanadi:
R
R
с
/
(2.9)
Bu yerda ΔR/R - materialning deformatsiya paytida solishtirma qarshiligi; -
elastiklik moduli;
Тenzodatchiklarning afzalliklari: ular juda sodda, ixcham va arzon. Kamchili-
klari: kichik sezgirlik, o‘lchov natijalari xaroratga bog‘liq. Sanoatda 3 xil tenzo-
metrik datchiklar chiqariladi: simli, qog‘oz (2PKB turida) va plyonka (2 PKB turi-
da) asosida: folgali. (2FPKP turi) va yarim o‘tkazgichli (KТD, KТDM, KТE tur-
lari). Simli tenzorezistorlar uchun nominal ish toki In = 0,5 A tashkil etadi.
|
|
|