Avtomobil yo‘llarini qoplamalarini tekshirish usullari

YO‘LLARDAGI AVTOBUS BEKATLARINI JOYLASHTIRISH SXEMALAR
Аvtobus bekatlarining transport oqimining rejimiga va harakat xavfsizligiga taʼsirini tadqiq qilish nomli dissertatsiyasidan va “Oʼzavtoyoʼl” davlat-aktsiyadorlik kompaniyasi Muassasaviy qoidalar va meʼyorlar. MKN 23-2008 Аvtomobil yoʼllarining yoʼl belgi chiziqlari boʼyicha koʼrsatmasidan foydalanildi.
Hozirgi kunga kelib avtobus bekatlarining har xil turlari paydo bo’lmoqda. Butun dunyo bo’ylab aholi sonining ortishi va yo’lovchilar sonining ko’payishi bu inshootlarning sifat ko’rsatkishlarini yaqshilash va yo’lovchilarga qulay va xavfsiz sharoitlarni yaratib berishni talab qilmoqda. Shahar sharoitida avtobus bekatlarini eng qulay va zamonaviy ko’rinishda joylashtirish hozirgi kunning talabi hisoblanadi. Avtobus bekati shahar ko’chasida harakatlanayotgan transport vositasiga noqulaylik tug’dirmasligi lozim. Chunki avtobus bekati mintaqasi asosan transport vositalari va piyodalar gavjum bo’lgan hudud hisoblanadi.
Avtobus bekatining o‘lchami avtomobil yo‘lining toifasi va bir vaqtda to‘xtmaydigan avtobuslarnnng soniga bog‘liq bo‘ladi
I-a toifa avtomobil yo‘llaridagi to‘xtash maydonchalari yo‘l to‘shamasining chetida joylashadi va qatnov qismidan ajratiladi. 1-b, II va III toifa avtomobil yo‘llarida to‘xtash maydonchasi asosiy harakat polosalaridan kengligi 0,75 m, uzunligi esa ikki tomoniga kamida 20 metrdan bo‘lgan ajratish polosasi bilan ajratiladi. IV va V toifa yo‘llarda esa to‘xtash maydonchasi asosiy harakat polosalaridan uzluksiz belgilash chizig‘i bilan ajratiladi. Avtobus bekatlarining yo‘lovchilar chiqadigan zonasiga perron (chiqarish maydonchasi) ning uzunligi chiqarish postlarining soniga bog‘liq bo‘ladi va bir vaqtda to‘xtaydigan avtobuslar miqdoriga qarab aniqlanadi. Bitta chiqarish postiga perron uzunligi kamida 10 m, kengligi esa kamida 2 m qilib belgilanadi. Perron to‘xtash maydonchasining yuzasidan 0,2 m ko‘tarilib turishi va bordyur bilan o‘ralgan bo‘lishi kerak. Perronlarning to‘shamasi qattiq bo‘ladi
Avtobus bekatlari mintaqasida avtomobillar oqimidan yo‘nalishli avtobuslarni ajratish uchun rejaviy xulosalar turlari: a-oddiy «cho‘ntak»; b-o‘tuvchi-tezkor tasmalar; v-ajratuvchi orolchali o‘tuvchitezkor tasmalar; g-avtobuslar uchun qo‘shimcha tasma.
Avtobus bekatlarining muhim funksional va dekorativ me’moriy elementlaridan biri – elektr yoritish hisoblanadi. Yoritish asboblari avtobus bekati bilan I va II toifa yo‘llarning avtobuslar keladigan 300 m qismini va avtobuslar ketadigan 400 m qismini yoritishi, III toifa yo‘llarda 250 m kelish yo‘lini, 350 m ketish yo‘lini, IV toifa yo‘lda esa kelish yo‘lining 200 metrini va ketish yo‘lining 200 metrini yoritishi kerak (asosan aholi punktlarida). Avtobus bekatlarini ko‘kalamlashtirish uchun gazga chidamli, ko‘p sug‘orishni talab qilmaydigan, shamol, sovuqqa, issiqqa chidamli, tez o‘sadigan daraxt va buta navlari ekiladi. Ular uzoq vaqt dekorativ xususiyatlarini saqlab qolishi kerak.