«AZƏrbaycan hava yollari» qsc miLLİ aviASİya akademiyasi tullantisiz istehsal metodik vəsait baki – 2014 Elmi redaktor

Mövzu 3: Tullantısız və aztullantılı istehsalatın əsas istiqamətləri

Tullantısız texnologiya yoxdur. Lakin, bu problem çıxandan bəri bir çox istehsal sahələrinin tullantıları kəskin azaldılıb. Məsələn; keçən əsrin 50-ci illərinə qədər tullantının miqdarı istehsalatda nəzərə alınmırdı. Təqribən 70-ci ildən bəri mineral ehtiyatların qorunması nöqteyi nəzərindən tullantıların təkrar istehsala yönləndirilməsi və xammaldan maksimum istifadə məsələləri hələ də qalır.

75-ci ildən bəri tullantısız texnologiyanın istifadə edilməsinin əsas səbəblərindən biri də ətraf mühitin çirklənməsi və tullantıların kənd təsərrufatına vurduğu zərərlər olmuşdur. İstehsalatda tullantının çoxalmasının səbəblərindən biri istehsal prosesinin köhnəliyi və istifadə edilən avadanlıq və qurğuların keyfiyyətinin azalmasıdır.

Təqribən 10-15 il sonra əksər avadanlıqlar keyfiyyətini 80-85% itirir.

1. 
   energetika
   
2. 
   dağ-mədən sənayesi
   
3. 
   metallurgiya
   
4. 
   kimya və neft emalı zavodları
   
5. 
   maşınqayırma
   
6. 
   kağız sənayesi
   

1. 
   Energetika - bu sahədə əsasən yanacağın daha effektiv yandırılması, yanma istiliyindən istifadə, yanmanın həyata keçirilməsi. Yanma tüstüsündən təkrar enerji mənbəyi kimi istifadə. Onlardan SO₂ – nin, N₂ qazlarının təmizlənməsi. Tüstü qazlarındakı bərk hissəciklərin tutulması, küldən tikinti materialı kimi istifadənin təşkili.
   
2.