Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
182 – Üş dənə də nar göndərifsən. Deyir ki, nar göndərmişəm. Nar pul demək döyül! Deyir, İsgəndər, narı sana kim verib, nə cür qazanıfsan bilmerəm. Sənin o narrarının dəyəri elə bil dünyanın yarısı qədərdi. Hələ mən üç-dörd dənə nar dənəsi xərşdəmişəm! Qız başdıyır əhvalatı danışer ki, o narın içində belə dəyərri şeylər var. Sən onu hardan alıfsan? O da olanı danışer ki, məni ölümə göndə- riflərmiş quyunun içinə ki, ölsün, qalsın. Mənim də o sözümə görə, bu adam bu narı mana verdi, özü də məni quyudan çıxartdı. Qız deyir ki, daha bu sənin halal qazancındı, ağılnan, düşüncəynən qazanıfsan. Mən də tikif qurmuşam. İndi atamı bizim evə qonax çağırajam. Qoy atam gəlsin, görsün onun bəyənmədiyi kürəkən, bir də bəyənmədiyi kürəkənə verdiyi qız nə vəziyyətdədi. Patcah imarətnən maraxlananda vəzir qızının tikdiyini de- mer. Deyir kimsə tiker. Patcahı da marax bürüyür ki, bu imarət kimindi, kimin döy? Nə qədər elellər heç kəs gedif bir məlumat topluya bilmir ki, bu imarət kimindi, kimə tikilir. Çünki hasarın içində iş gedif, heş kəs də demir ki, imarət kimindi. Bir gün xanım adam göndərer ki, gedif patcaha deyər- sən ki, kiçik qızın qonax çağırer səni. Patcah deyir ki, mən nağayrem? Evladımdı, kiçik qızımdı, bu qədər vəzirinkinə, vəkilinkinə kömək eliyirəm, sevəliyirəm. Amma mən o qızı- mı gözdən salmışam. Bu qədər də olmaz. Yazıxdı, gedem gönlünü alem. Deyir, vəzir, hazırraş, kiçik qızımın evinə qonax gederik! Bir az da ehtiyat, yemək-içmək, ərzaq-zad gö- türöllər, gəlellər. Patcah gəler, gəler, görör kü, böyük bir imarət tikilif, gözəl küçə, gözəl körpülər. Deyir ki, vəzir, bizi deyəsən bu evə qonax çağırıflar. Bura kimindi? Deyir, mən də bilmerəm. Gedək içəri, içəridə bilərik. Gəlellər, içəri girəndə deyir ki, şah sağ olsun, bizim sarayımızın qaydası, qanunu odu ki, birinci gərək girif hamamda çiməsiniz. Qız tafşırıf ki, 183 oları qəşəh çimizdirersiniz, yedirdersiniz, sonra mənim yanı- ma çıxardersınız. Patcah deyir ki, vəzir, bu nə olan işdi? Deyir, girək çimək. Girellər ki, hamamın içindəki pütün əşyalar qızıldandı, gümüşdəndi. Deyir, vəzir, mən dəhşətə gəlerəm! Bura baxanda, bunun sahibinə baxanda mənim varım yoxuymuş. Bir belə var-dövlət buna hardandı? Kimdi bu? Deyir, patcah sağ olsun, səbr eylə, öyrənəjeyih! Hamamnan çıxannan sonra bulara daş-qaşlarnan bəzənmiş libasdar gəler. Əyninə geyiner, sonra bulara süfrə açıler. Süfrədə pütün qavlar-qaşıxlar qızıldan. Deyir, yox, vəzir, daa mənim ürəyim yatajax! Mən öyrənməliyəm, görəm bunun sahibi kimdi, bu var-dövləti hardan tapıf? Yiif qutarannan sonra buları aparellar pərdəli bir yerə, orda kimsə oturuf. Patcah da bu tərəfdən vəzirnən gəler oturor. Bu pərdənin dalınnan deyir, xoş gəlifsiniz! Patcah deyir, sağ ol! Amma kimsən, üzünü aç bizə gösdər? Bir də kimliyini de, kimin evinə gəlmişik? Deyir: – Siz Qorxaq İsgəndərin öyünə gəlifsiniz, – deyəndə patcah belə duruxor. Deyir: – Ola bilməz! Necə yəni, bura Qorxaq İsgəndərindi? Deyir: – Bəli, Qorxaq İsgəndərin evidi. Ağılsız, fərasətsiz, tənbəl bildiyiniz Qorxaq İsgəndərin evidi. Pərdeyi çəkəndə göröllər ki, qızınnan İsgəndər pərdənin dalında oturufdu. Patcah deyir ki, mən bir belə əyalətdə adam işdəderəm, qazaneram, ancaq mənim sarayımda sənin bu stolu- nun üstündəki qədər qızıl-dövlət yoxdu. Sən bunu hardan, nə- dən əldə etdin? Qız deyir ki, patcah sağ olsun, mən ər seçəndə, sən mana sərbəstdiy verdin. Mən də elə bir adamı ər seçdim ki, o insanın heç bir qabiliyyəti, fəsaratı olmasın. Mən onu təlim eliyiv, öyrədif pul qazandırajam. Sənin varında, dövlətində, malında gözü olmasın. Bu mənim tapdığım hamıdan qorxan, 184 fərasətsiz, Qorxaq İsgəndərim! Bu da mənim bu həddə gətirif çatdırdığım İsgəndərin varı-dövləti! Patcah belə baxer, deyir ki, sən onu bu həddə, bu vara-dövlətə çatdırıfsan, mən razıyam. Geyiminə, libasına baxeram, mən razıyam. Amma onun bir şeyi çatmer. Deyəndə, qız deyir ki, nəyi çatmer? Deyir, onun başının tacı çatmer! Mən, vəzirin də oğlunu gördüm, vəkilin də oğlunu gördüm. Yəni oların hər gün ağızdarınnan çıxan söz mənim şahlığıma nə vaxt keçəjəhləri olufdu. Amma sənin Qorxaq İsgəndərin... Mən indi sənin imarətinə baxanda, öz imarətimnən utaneram. Sənin imarətin şahlıx imarətidi. Ona görə də mən öz sözümü geri götürörəm. Qızım, səndən üzr istirəm, Qorxaq İsgəndəri də yerimə varis kimi patcah qoyoram. Təzdən patcah deyir ki, qızıma toy eləməmişəm, amma indi qırx gün şadyanalıx eliyək. Qorxaq İsgəndər yox, patcah İsgəndər kimi də onu taxta çıxardax. Bunnan da nağıl kutarer. 38 66 . Bir İsgəndər varıydı, bu padşah idi. Bu İsgəndər həmişə oya çıxıf, oyda vəzirinnən hərrənerdi. Bir balaca oğlan qara- tikən gətirif satıf çörəkpulu qazanardı həmişə özüçün, anası- çün. Yetim idi, atası yoxuydı. Bir gün padşah dedi ki, a bala, sənin adın nədi? Dedi: – Mənim adım İsgəndərdi, – deyəndə nəzir verməh isteerdi, əlini saxladı. Padşah vəzirə dedi ki, mənim də adım İsgəndər olsun, bunun da. Dedi: – A kişi, ad bostan tağıdı, dünyə doludu İsgəndərnən. Hamı qoya bilər. – Bu nə deməhdi? Bunun ajığı tutdu, saraya qayıtdı. Gəldi öydə qızına dedi kin, qızım, yaman ajığım tutuf, nervilənmişəm. 66 Söyləyici bu nağılı “Yetim İsgəndər” adı ilə təqdim etdi. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|