__________________________________ Nübar Həkimova
307
siyənək, şorabaya qoyulmuş balıqların, qulyaşın, şorbanın,
bütün növ turşulu xörəklərin, turşuya qoyulmuş tərəvəzlərin,
turş kələmlə supun, borşun və s. tərkibinə qatılır.
Soğan (kəvər) – bütün sup növlərinin, müxtəlif xörək
növlərinin, salat və şorbanın, paştetin qızardılmış ətin tər-
kibinə qatılır.
Adi soğan – müxtəlif salatların hazırlanmasında, şo-
raba qoyulmuş göbələklərin, tərəvəzlərin, xüsusilə də tuş kə-
ləmin, xiyarın, supun, ümumiyyətlə soğandan hazırlanan
bütün xörəklərin tərkibinə qatılır.
Mərzə – kartofdan hazırlanmış supların, küftənin, sa-
latların, göbələkdən hazırlanan xörəklərin, ətdən hazırlanan
supların, qızardılmış toyuq, qoyun, quzu və donuz ətlərinin
tərkibinə qatılır. Bundan əlavə xörək şirələrinin, döyülmüş ət
məhsullarının, bir sıra pendir növlərinin, balıq və ətdən
hazırlanan salatların tərkibinə əlavə olunur.
Zeytun – soyuq ət xörəklərinin, supların, məşhur sol-
yanka və şorabanın tərkibinə qatılır. İştahaçıcı ədviyyat kimi
süfrəyə qoyulur.
Bədrənc – təzə halda salatların, şirələrin, tərəvəzlərin,
bütün sup növlərinin tərkibinə qatılır. Toyuq, balıq, dana və
qoyun ətindən və eləcə də ov quşlarından hazırlanan
xörəklərin, süd məhsullarının, yumurta və meyvə suplarının
tərkibinə əlavə olunur.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Nübar Həkimova ___________________________________
308
ƏDƏBİYYAT
1. Yuxu yozumları, türkəçarələr, inam və etiqadlar.
Mürsəl Həkimov, Nübar Həkimova. "Maarif", Bakı, 2002.
2. Azərbaycan dastanları, I cild, Azərbaycan EA
nəşriyyatı, Bakı, 1965, səh. 10-11.
3. Azərbaycan dastanları, I cild, Azərbaycan EA
nəşriyyatı, Bakı, 1965, səh. 11.
4. Azərbaycan dastanları, III cild, Azərbaycan EA
nəşriyyatı, Bakı, 1967, səh. 12.
5. Azərbaycan dastanları, III cild, Azərbaycan EA
nəşriyyatı, Bakı, 1967, səh. 100-101.
6. "Kitabi-Dədə Qorqud", "Yazıçı", Bakı, 1989, Yenə
orada. səh. 44.
7. "Kitabi-Dədə Qorqud", "Yazıçı", Bakı, 1989, səh. 44.
8. A.M.Tsuzmer, L.A.Petrişina. "İnsan, anatomiya,
fiziologiya, gigiyena, "Marrif", Bakı, 1981, səh. 220-221.
9. Л.П.Латош. "Нейрофизиологии сна и сноведении,
клиническая, нейрофизиология", Ленинград, 1972.
10. И.Г.Краманова, "Эволюция", Ленинград, 1977.
11. А.А.Васильев. Внушение на расстоянии, Мос-
ква, Политиздательство, 1969.
12. M. H. Təhmasib. Azərbaycan xalq dastanları (orta
əsrlər), "Elm" nəşriyyatı, Bakı, 1972, səh. 65.
13. Azərbaycan dastanları, I cild, Azərbaycan EA nəş-
riyyatı, Bakı, 1965, səh. 104-105.
14. Azərbaycan dastanları, II cild, Azərbaycan EA
nəşriyyatı, Bakı, 1966, səh. 229-230.
15. Xalqımızın deyimləri və duyumları, "Marrif"
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
__________________________________ Nübar Həkimova
309
nəşriyyatı, Bakı, 1966, səh. 237-238.
16. Azərbaycan dastanları, IV cild, Azərbaycan EA
nəşriyyatı, Bakı, 1969, səh. 147.
17. Azərbaycanın faydalı bitkiləri. «Elm» nəşriyyatı,
Bakı, 1971.
18. Babayev M.M. Nəcib dəmə. Bakı, Azərnəşr, 1965.
19. Behbudov Haxverdi. Azərbaycanın yemçilik təsər-
rüfatı. Bakı, Azərnəşr, 1991.
20. Qasımov M.Ə. Təbii boyaq bitkilərindən yeyinti
sənayesində istifadə edək. Azərbaycan EA-nın xəbərləri,
№4, 1981, s. 126-134.
21. Qasımov M.Ə. Yabanı qida bitkiləri. «Azərb. təbi-
əti», №5, 1985.
22. Qasımov M.Ə. Əvəlik. «Azərb. təbiəti», №1, 2002.
23. Qasımov M.Ə., Qədirova G.S. Ətirşah. Odlar Yurdu
Universitetinin elmi və pedaqoji xəbərləri. Bakı, 2004.
24. Qasımov M.Ə. Azərbaycanın faydalı bitki sərvətlə-
ri: «Bilgi» dərgisi, 2004. № l,s.78-82.
25. Qurçiv N.L. Azərbaycanın efir yağlı bitkiləri. Azər-
baycan SSR EA nəşriyyatı, Bakı, 1939.
26. Dəmirov İ.A. Şükürov C.Z. Azərbaycanın meyvə
və tərəvəz bitkilərinin müalicə əhəmiyyəti. Bakı, 1990.
27. Əliyev N. Dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı,
«Elm», 1998.
28. Алиев Р.К. Ранозаживляющий препарат из
водяной мяты. Фармация, 1945, № 5.
29. Балицкий К.П., Воронцова А.Л. Лекарственные
растения и рак. Киев, 1982.
30. Барабой Б.А. Растительные фенолы и здоровье
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Nübar Həkimova ___________________________________
310
человека. М., Наука, 1984.
31. Биология и химия растений-источников
фенольных соединений и алкалоидов. Изд. «Наука»,
Ленинград, 1971.
32. Бодруг М.В. Душица обыкновенная в Молдавии
и содержание в ней эфирного масла. Изв. АН МССР.
Сер. биол. и хим. наук, 1972, №2.
33. Бодруг М.В. Эфирные масла растений рода
шалфей и их использование. Кишинев, 1973.
34. Василенко Н.Г. Малораспространенные овощи
и пряные растения. М., 1962.
35. Васильев Г.А. Пищевой консерватизм, расшире-
ние пищевого ассортимента и увеличение местных
пищевых ресурсов. Природа, №7-8, 1942.
36. Ветчинкин А.Р. Естественные органические
красящие вещества. Саратов, 1966.
37. Воронов Ю.Н. Дикорастущие сьедобные
растения Кавказа, 1937.
38. Глухов М.М. Медоносные растения. М., 1955.
39. Глухов М.М. Медоносные растения. М., 1974.
40. Горяев М.И. Эфирные масла флоры СССР.
Алма-Ата, 1952.
41. Грант Эволюция организмов. М., «Мир», 1980.
42. Гроссгейм А.А. Дикие сьедобные растения
Кавказа. Баку, 1942.
43. Гроссгейм А.А., Исаев Я., Прилипко Л.И.,
Шутов Д.А. Витаминосодержащие растения Азер-
байджана. Изд. АзФан, Баку, 1942.
44. Ефремов В.В. Витаминные растения и их
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
__________________________________ Nübar Həkimova
311
использование в пищу. М., 1943.
45. Касумов М.А., Исмаилов Н.В., Гашимов Н.Ф.
Научные основы изучения лекарственных растений
Азербайджана. // Науч. Труды Академии Национального
Творчества Азербайджана, 1995, №1. с. 82-86.
46. Коновалов Н.А., Раскатов П.Б. Пищевые и
лекарственные растения лесов. М., 1944.
47. Кононков П.Ф. Овощеводство в тропиках. М.,
1990.
48. Крылов А.А., Марченко В.А., Максютина Н.П.,
Мамсур Ф.И. Фитотерапия в комплексном лечении
заболеваний внутренних органов. Киев, 1991.
49. Кучеров Е.В. Дикорастущие пищевые растения
Башкирии и их рациональное использование. Актуаль-
ные вопросы ботаники в СССР. Алма-Ата, Наука, 1988.
50. Кухарова Л.В., Пашина Г.В. Полезные трав-
янистые растения природной флоры. Минск, 1986.
51. Мустафаева С.Д. Биологиченские особенности
и эфирномасличность видов рода Achillea L. флоры
Азербайджана. Автор. канд.дисс. Баку, 1989, 24 с.
52. Похлебкин В.В. Национальные кухни наших
народов. М., Пищевая промышленность. 1986.
53. Синская Е.Н. Историческая география культур-
ной флоры. Л., 1969.
54. Соколов П.Д. Дикорастущие пищевые растения.
Актуальные вопросы ботаники в СССР. Наука, 1988.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Nübar Həkimova ___________________________________
312
MÜNDƏRİCAT
ELMİ REDAKTORDAN..........................................................3
MÜƏLLİFDƏN........................................................................5
MÜDRİKLƏRİMİZİN YUXU YOZUMLARI...................29
Yuxugörmənin xalq arasında yorum və yozumları..................30
Yuxugörmənin tərəkəmə-elat müdriklərinin inamına görə
yorum və yozumları.....................................................58
Yuxu haqqında ata deyimləri...................................................60
YUXU YOZUMLARI............................................................64
XALQ DEYİMLƏRİ.............................................................68
Xalq deyimləri.........................................................................69
İNAM VƏ ETİQADLAR......................................................82
İnam və etiqadlar......................................................................83
İnam və etiqadlara aid deyimlər.............................................100
TÜRKAÇARƏLƏRƏ AİD TÜTYƏLƏR..........................108
Türkaçarələrə aid tütyələr......................................................109
Loğman və aqillərin inamından.............................................117
XALQ TƏBABƏTİ..............................................................151
Müdrik el loğmanlarının təbabət boxçasından ərmağanlar....152
MEYVƏLƏR........................................................................157
Albalı..........................................................................157
Alma...........................................................................157
Armud........................................................................157
Əzgil...........................................................................158
Heyva.........................................................................158
İnnab...........................................................................159
İtburnu........................................................................159
Qoz (ceviz).................................................................160
Limon….....................................................................160
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
__________________________________ Nübar Həkimova
313
Yemişan.................................................................….161
Zirinc…......................................................................161
Zoğal…......................................................................162
Zeytun…....................................................................164
Banan….....................................................................165
Qarağat…...................................................................167
Ərik…........................................................................173
İnnab….......................................................................175
Üzüm…......................................................................176
Nar…..........................................................................178
Tut…..........................................................................179
Şabalıd…....................................................................179
TƏRƏVƏZLƏR...................................................................183
Badımcan.... ...............................................................183
Kələm….....................................................................183
İspanaq (şomu).... ......................................................184
Soğan... ......................................................................184
Sarımsaq.....................................................................187
Qabaq.... ....................................................................191
Qarpız..... ...................................................................192
Yemiş (qovun)..... ......................................................193
Çuğundur...... .............................................................193
Turp..... ......................................................................198
Kök..... .......................................................................201
Pomidor..... ................................................................203
Kartof...... ..................................................................207
OTLAR.................................................................................212
Çayçiçəyi.... ...............................................................212
Əməköməci.... ...........................................................212
Kəvər..........................................................................213
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Nübar Həkimova ___________________________________
314
Qatırquyruğu..............................................................213
Qaymaqçiçəyi.............................................................213
Pərpətöyün.... .............................................................214
Əvəlik.........................................................................214
Qara çörəkotu.............................................................218
Zirinc... ......................................................................219
Çaşır.... ......................................................................219
Cəfəri... ......................................................................220
Razyana... ..................................................................223
Baldırğan....................................................................226
Tərxun... ....................................................................227
Dağ nanəsi... ..............................................................224
Kəklikotu....................................................................229
Yarpız.........................................................................230
Pişikotu.......................................................................233
Yovşan........................................................................234
Spanaq........................................................................237
Tərxun........................................................................239
Gicitkən......................................................................240
Cincilim......................................................................243
Yonca.........................................................................245
Vəzəri.........................................................................247
Keşniş.........................................................................249
Şüyüd..........................................................................251
Reyhan........................................................................257
Bağayarpağı................................................................259
Qanqal........................................................................262
Yemlik........................................................................263
ÇİÇƏKLƏR..........................................................................264
Bənövşə......................................................................264
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
__________________________________ Nübar Həkimova
315
Qızılgül.......................................................................264
Ətirşah........................................................................265
Novruzçiçəyi..............................................................266
AĞARTI MƏMULATLARI...............................................268
Ədviyyat bitkilərinin müalicəvi xüsusiyyətləri......................273
DƏRMAN KIMI ISTIFADƏ OLUNAN MEYVƏ
VƏ TƏRƏVƏZLƏR............................................................296
Meyvələr..... ..............................................................296
Giləmeyvələr..............................................................299
Sitrus meyvələri.........................................................299
Qozmeyvələr..............................................................300
Dənli bitkilər..............................................................301
Paxlali bitkilər............................................................302
XÖRƏKLƏRIN HAZIRLANMASINDA ISTIFADƏ
OLUNAN ƏDVIYYATLAR...............................................304
ƏDƏBİYYAT......................................................................308
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Nübar Həkimova ___________________________________
316
Nübar Həkimova.
Azərbaycan xalqının ənənvi bilikləri,
Bakı, «Nurlan», 2011.
Íÿøðèééàò äèðåêòîðó:
Надир Мяммядли
Êîìïƒòåðä jû‹äû:
Айэцн Балайева
Korrektor:
Щябибя Щцсейнова
Êîìïƒòåð òðòèá÷èñè â
òåõíèêè ðåäàêòîðó:
Рамин Абдуллайев
Éûüûëìàüà âåðèëìèø: 24.04.2011
×àïà èìçàëàíìûø: 18.05.2011
Êà‹ûç ôîðìàòû: 60/84 1/32
Ìòá êà‹ûçû: ¹1
‡ìè: 316 ñù.
Òèðàæû: 500
Êèòàá Àçðáàj‡àí ÌÅÀ Ôîëêëîð Èíñòèòóòóíóí
Êîìïƒòåð Ìðêçèíä jû‹ûëìûø, “Íóðëàí” ÍÏÌ-äÿ
îôñåò ƒñóëó èë ÷àï îëóíìóøäóð.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Dostları ilə paylaş: |