Azərbaycan qirğinlari şƏKİl və SƏNƏDLƏRDƏ
Yüklə 10,09 Mb. Pdf görüntüsü
|
| “Azərbaycan” qəzeti,
8 dekabr 1918-ci il 6 Bu kitab-alboma I Dünya müharibəsi başlanandan bütün Cənubi Qafqaz ərazisində müsəlman əhalisinə və onun mül - kiyyətinə qarşı həyata keçirilmiş zorakılıq, qırğın və soyğunçuluq faktlarının araşdırılması məqsədilə 1918-ci il 5 iyul ta - rixində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti tərəfindən yaradılmış Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının (FTK) sənədlər silsiləsi daxildir. Bu topluya 1918-ci il mart-iyul aylarında azğınlaşmış erməni-bolşevik silahlı dəstələri tərəfindən Bakı, Şamaxı şəhərləri və Şamaxı, Göyçay, Cavad qəzalarının kəndlərində törədilmiş talanların faciəli nəticələri – on minlərlə dinc azərbaycanlı əhalinin qətlə yetirilməsi, azərbaycanlılara məxsus memarlıq abidələri, məscidlər, yaşayış məhəllələri, kəndlər, sənaye müəssisələri, məktəblər, xəstəxanalar və s. mülki, sosial və ticarət obyektlərinin məhv edilməsini əks etdirən sənəd - lər və nadir fotoşəkillər daxil olunmuşdur. FTK tərəfindən hazırlanmış və toplanmış bu sənədlərin bir hissəsi və 100-dən artıq fotoşəkil 1919-cu ildə Fransaya – Paris Sülh Konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinə göndərilmiş və orada bir çox xarici ölkələrin başçılarına təqdim edilmişdir. Respublikanın özündə bu şəkillər qalmamışdı və 90 ildən artıq bir müd - dətdə itmiş hesab edilirdi.1911-ci ildə xarici ölkələrin arxivlərindən tapılmış 103 şəkil kitab-albomun tərtibçisi, tarix elmləri doktoru, professor Solmaz Rüstəmova-Tohidiyə təqdim edilmiş və FTK-nın bilavasitə şəkillərə aid sənədləri ilə birlikdə 2012-ci ildə AR Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin dəstəyi ilə 3 dildə - rus, ingilis, türk – nəşr edilərək geniş ictimaiyyətə təqdim olunmuşdur. Hazırkı kitab-albom tərtibçi tərəfindən yeni tapılmış foto-şəkillər və sənədlər əlavə edilməklə Heydər Əliyev Fondu və Heydər Əliyev Mərkəzinin dəstəyi ilə yenidən nəşr olunur. |