66
4.1.2. Oxunmuş mətnin məzmununu
yazır.
Oxunmuş mətnin məzmununun hissələrə ayırılması və sujet
xəttinin müəyyənləşdirilməsi, məzmununun yazır.
Mətndəki fakt və hadisə, sujet xətti,
məzmununu yazmaq
4.1.3. Kiçikhəcmli
mətnlər(açıqca,məktub,inşa) yazır.
Kiçikhəcmli mətnlərin - açıqca, məktub və inşanın
xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi və onlara aid nümunələrin
yazılması.
Üslubi xüsusiyyət, yazılı nitq, açıqca, məktub,
inşa
V sinif
1.1.1. Suallara cavab verir.
Səslənən mətndəki fikri başa düşdüyünü nümayiş etdirmək
məqsədi ilə mətnin məzmuna dair suallara cavab verilməsi
Mətndəki fikir, sual, nümayiş etdirmək
1.1.2. Dinlədiyi mətndəki əsas fikri
müəyyənləşdirir.
Danışanı dinlədikdən sonra mətnin məzmunu, əsas fakt və
hadisələrin müəyyənləşdirilməsi, analiz, sintez edilməsi, mətndəki
əsas fikrin müəyyənləşdirilməsi
Dinlədiyi mətn, əsas fikir, müəyyənləşdirmək
2.1.1. Nitq prosesində sait və samitləri
düzgün tələffüz edir.
Şifahi nitqi nümayiş etdirərkən fonetik normanın əsas göstəricisi
olan danışıq səslərinin düzgün tələffüz edilməsi
Nitq prosesi, düzgün tələffüz
2.1.2. Nitq prosesində jest və mimi-
kalardan istifadə edir.
Şifahi nitqə köməkçi vasitələrin - jest və mimikaların
müəyyənləşdirilməsi və onlardan yerli-yerində istifadə edilməsi
Nitq prosesi, jest, mimika
2.1.3. Müzakirə olunan mövzu ilə bağlı
mülahizələrini bildirir.
Müzakirə olunan mövzunun əsas məzmun və ideya
xüsusiyyətlərinin, ona aid müəyyən mülahizələrinin bildirilməsi.
Müzakirə, məzmun, ideya, mülahizə
2.1.4. Deyəcəyi əsas fikri
müəyyənləşdirir.
Mətnin məzmununun müəyyənləşdirilməsi, deyiləcəki əsas fikrin
müəyyənləşdirilməsi.
Əsas fikir, mətnin məzmunu
3.1.1. Mətndə tanış olmadığı sözlərin
mənasını lüğətlərdən istifadə etməklə
müəyyənləşdirir.
Mətndə tanış olmayan sözlərin seçilməsi və mənasının tərcümə,
sinonim, antonim, izahlı lüğətlərdən istifadə etməklə müəyyənləş-
dirilməsi.
Tanış olmayan sözlər, tərcümə lüğəti, izahlı
lüğət, müəyyənləşdirmək
3.1.2. Mətndəki sözləri orfoepik
qaydalara uyğun oxuyur.
Azərbaycan ədəbi dilinin orfoepik normalarının
müəyyənləşdirilməsi, mətndəki sözləri orfoepik qaydalara uyğun
oxunması
Orfoepiya ,tələffüz
orfoepiya qaydaları
3.1.3. Mətndəki əsas fikrə uyğun fakt və
hadisələri müəyyənləşdirir.
Mətndəki əsas fikrə uyğun fakt və hadisələri müəyyənləşdirmək
məqsədilə veriləcək sualların müəyyənləşdirilməsi.
Mətn, əsas fikir, fakt, hadisə
4.1.1. Müxtəlif yazı formalarını
(ifadə,inşa, hekayə) fərqləndirir.
Müxtəlif yazı formalarının - ifadə, inşa, və hekayənin bir-birindən
fərqli və oxşar xüsusiyyətlərinin fərqləndirilməsi
İnşa, esse, hekayə
67
4.1.2. Topladığı fakt və məlumatlara
əsasən plan tərtib edir.
Mətnin məzmununun mənimsənilməsi, mövzuya dair əsas fakt və
məlumatların müəyyənləşdirilməsi, seçilməsi və topladığı fakt və
məlumatllara əsasən plan tərtib edilməsi.
Fakt , plan tərtibi, fakt və məlumatllar
4.1.3. Sait və samitlərin, mürəkkəb söz-
lərin yazılış qaydalarına, cümlənin
sonunda və dialoqlarda durğu işarələri
qaydalarına əməl edir.
Sait və samitlərin, mürəkkəb sözlərin yazılış qaydalarının
müəyyənləşdirilməsi, qoşasaitli və qoşasamitli sözləri, eyni
zamanda defislə, bitişik və ayrı yazılan mürəkkəb sözlərin düzgün
yazılması, cümlənin sonunda və dialoqlarda durğu işarələri
qaydalarına (nöqtə, vergül, sual və nidanın yazılması) əməl
edilməsi
Sait, samit, mürəkkəb söz, dialoq, durğu
işarələri
4.1.4. Müxtəlif əməli yazılar (elan,
məktub) yazır.
Rəsmi-işguzar üslubun işlənmə dairəsinin və əsas tələblərinin
müəyyənləşdirilməsi, müxtəlif əməli yazıların –elan və məktubun
yazılması
Əməli yazı, elan, məktub
VI sinif
1.1.1. Dinlədiyi fikirləri dəqiqləşdirmək
məqsədi ilə suallar verir.
Danışanın nitqinidəki fikirlərin dəqiqləşdirilməsi məqsədi ilə
veriləcək suallarıın müəyyənləşdirilməsi.
Dinlədiyi fikir, dəqiqləşdirmək
1.1.2. Dinlədiyi mətndəki əsas fakt və
hadisələri seçir.
Danışanın nitqinin məzmununun müəyyənləşdirilməsi, mətndəki əsas
fakt və hadisələrin seçilməsi.
Mətn, dinləmək, fakt və hadisə, seçmək
2.1.1. Nitq prosesində sözləri düzgün
vurğu ilə tələffüz edir.
Şifahi nitqin tələblərinin, eyni zamanda vurğunun əhəmiyyətini
müəyyənləşdirilməsi və nitq prosesində sözlərin düzgün vurğu ilə
tələffüz edikməsi.
Nitq prosesi, vurğu, tələffüz
2.1.2. Nitqində ritm və tempdən istifadə
edir.
Şifahi nitqi daha gözəl və ahəngdar edən səbəblərin
müəyyənləşdirilməsi, nitqində ritm və tempdən düzgün və
məqamında istifadə edilməsi
Nitq, ritm, temp
2.1.3. Fikirlərini əlavə fakt və hadisələrlə
əsaslandırır.
Mətnin məzmununu müəyyənləşdirdikdən sonra onda yaranan
fikriləri bildirmək və əsaslandırmaq məqsədi ilə seçilən əlavə fakt və
hadisələrdən arqument gətirilməsi.
Əlavə fakt, hadisə, əsaslandırma
2.1.4. Fikirlərini mətnin hissələrinə
müvafiq qruplaşdırır.
Oxuduğu mətnin məzmun və forma xüsuyyətlərinin
müəyyənləşdirilməsi, məzmununa dəyişiklik etmədən mətnin
hissələrə ayrılması və fikirlərin həmin hissələrə müvafiq olaraq
qruplaşdırılması.
Mətn, qruplaşdırma