Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti

118 
 
Nisbətlər üsulu ilə dördüncü mütənasib kəmiyyətin tapılması 8. Verilən iki 
fərqə  görə  məchulun  tapılması.9.  Ədədin  hissəsinin  və  hissəsinə  görə 
ədədin tapılması. 
Mənbə:[1, 2, 3, 6] 
14 
Mövzu № 14. Kəmiyyətin hesablanmasına aid məsələlər. 
Plan:1. Sahələrin  hesablanmasına aid  məsələlər.2. Vaxtın  hesablanmasına 
aid məsələlərin həlli metodikası. 
Mənbə:[1, 2, 3, 6] 
müh.  2 
 
15 
Mövzu № 15. Hərəkətə aid məsələlərin həlli metodikası.  
Plan:  1. Qarşı-qarşıya hərəkətə aid məsələlər.2. Eyni istiqamətdə hərəkətə 
aid  məsələlər.3.  Əks  istiqamətdə  hərəkətə  aid  məsələlər.4.  Mürəkkəb 
məsələlərin  həllində  şagirdlərin  rast  gəldiyi  çətinlikləı  və  onların  aradan 
qaldırılması yolları. 
Mənbə:[1, 2, 3, 6] 
müh.  2 
 
 
 
№ 
Mövzunun adı 
məş
ğələ 
növü 
saat 
tari
x 
1 
Riyaziyyatın  tədrisi  metodikası  bir  elm  kimi.  Riyaziyyatın  ibtidai 
məktəb kursu tədris fənni kimi. 
sem. 
2 
 
2 
Riyaziyyat  təliminin  vasitələri.  Riyaziyyat  təlimində  tətbiq  olunan 
didaktik prinsiplər.  
sem. 
2 
 
3 
Riyaziyyat  təlimində  tətbiq  olunan  metodlar.  Şifahi  hesablama  üsulları 
və onların təlim prosesində tətbiqi.. 
sem. 
2 
 
4 
İbtidai siniflərdə riyaziyyat təliminin təşkili formaları. Azkompletli 
məktəblərdə riyaziyyat təliminin xüsusiyyətləri. 
sem. 
2 
 
 
 
 
5 
İbtidai siniflərdə məsələ həllinin öyrədilməsi metodikası. Hesab 
məsələlərinin təsnifi. 
sem. 
2 
 
6 
Məsələ həllinin mərhələləri. Sadə məsəlıələrin həlli metodikası. 
sem. 
2 
 
7 
Tip məsələlərin həllinin öyrədilməsi metodikası. Kəmiyyətin 
hesablanmasına aid məsələlər. 
sem. 
2 
 

---

119 
 
8 
Hərəkətə aid məsələlərin həlli metodikası.  
sem, 
1 
 
 
X. Tələbələrin sərbəst işi üçün verilən tapşırıqlar 
 
Referat tipli işlər-0-5  bal   
1 
RTM-nin məqsəd və vəzifələri 
2 
RTM-nin elmi-tədqiqat metodları 
3 
RTM-nin başqa elmlərlə əlaqəsi. 
4 
I-IV siniflərdə riyaziyyat təliminin vəzifələri. Riyaziyyatın ibtidai məktəb  
kursunun məzmunu və quruluşu. 
5 
I-IV siniflərdə riyaziyyat proqramı haqqında. 
6 
Riyaziyyatdan tədris proqramıtəhlilinin təxmini sxemi. 
7 
I-IV sinif üçün Riyaziyyat kurikulumu və ibtidai sinif riyaziyyatının əsas xüsusiyyətləri. 
8 
Riyaziyyat təliminin vasitələri. 
9 
I-IV siniflərin riyaziyyat dərsliklərivə tədris vəsaitləri. 
10 
Riyaziyyat təlimində tətbiq olunan didaktik prinsiplər.  
11 
İnduksiya  və  deduksiya  riyaziyyat  tədrisi  metodları  kimi.  Riyaziyyat  təlimində  analiz  və 
sintez. 
12 
Problemli təlim metodu. Proqramlaşdırılmış diferensiasiyalı təlim metodları 
13 
Riyaziyyat tədrisində evristik metod. Xüsusi təlim metodları. 
14 
Müəllimin  şərhi  və  çalışmalar  metodu.  Oxşar  və fərqli  anlayışların  birgə  formalaşdırılması 
metodu. 
15 
Laborator metodu. Didaktik oyunlar və əyləncəli çalışmalar metodu 
16 
Şagirdlərin müstəqil işləri. Riyaziyyat dərsliyi ilə təlim. 
17 
Şifahi hesablama üsulları və onların təlim prosesində tətbiqi.. 
18 
İbtidai siniflərdə riyaziyyat təliminin təşkili formaları. 
19 
Piyaziyyat fənnindən mövzular üzrə proqram materialının planlaşdırılması. 
20 
Riyaziyyat dərsliyinin xüsusiyyətləri və ona verilən tələblər 
21 
Riyaziyyat dərsliyinin xüsusiyyətləri və ona verilən tələblər 

---

120 
 
22 
Azkompletli məktəblərdə riyaziyyat təliminin xüsusiyyətləri. 
23 
İbtidai siniflərdə məsələ həllinin öyrədilməsi metodikası. 
24 
Hesab məsələlərinin təsnifi. 
25 
Məsələ həllinin mərhələləri. 
26 
Sadə məsəlıələrin həlli metodikası. 
27 
Tip məsələlərin həllinin öyrədilməsi metodikası. 
28 
Sahələrin hesablanmasına aid məsələlər. 
29 
Vaxtın hesablanmasına aid məsələlərin həlli metodikası. 
30 
Hərəkətə aid məsələlərin həlli metodikası.  
 
Çalışmalar 
məsələ və misal həlli-0-5 bal 
1. 
a)  Atanın  yaşı  qızının  yaşının  7  mislidir.  5  ildən  sonra  atanın  yaşı  qızının  yaşının  4  misli 
olacaq. Atanın neçə yaşı var? 
b)  Bir  nəfər  yolun 
4
1
-ni  qət  edir.  O  daha  70  metr  gedərsə,  yolun 
3
1
-ni  getmiş  olar.  Yolun 
uzunluğu neçə metrdir? 
2. 
a) Ata ilə uşağın yaşları fərqi 32-dir. Yaşların nisbəti 5 olarsa, uşağın yaşını tapın. 
b)  Dəniz  suyunun  tərkibində  5  %  duz  var.  40  litr  dəniz  suyunun  üzərinə  neçə  litr  şirin  su 
əlavə etmək lazımdır ki, alınan suyun duzluluğu 2 % olsun? 
3. 
a) Ananın  yaşı qızının  yaşının 3  mislidir. 4 il  əvvəl ananın  yaşı qızının  yaşının 4  misli  idi. 
Ana və qızının indiki yaşları hasilini tapın. 
b) Bir usta evi 30 günə, ikinci usta 20 günə, üçüncü usta isə 60 günə tikib qurtarır. Onların 
üçü birlikdə bu evi neçə günə tikər?  
4. 
a)  Bir  atanın  60  yaşı  uşaqlarının  isə  9,  12,  14  yaşları  vardır.  Neçə  il  öncə  atanın  yaşı 
uşqalarının yaşları cəminin 2 mislinə bərabər idi? 
b) Yolçu yolun 
4
1
-ni gedir. Sonra qalan yolun 
3
2
-ni gedir. Qalan yol 46 km olarsa, bütün yol 
neçə km-dir? 
5. 
a) 3 il ara ilə anadan olan 5 uşağın yaşları cəmi 70-dir. Böyük uşağın neçə yaşı var? 
b)  Hovuzu  1-ci  boru  12  saata,  2-ci  boru  isə  8  saata  doldurur.  İki  boru  birlikdə  işləsə  boş 
hovuz neçə saata dolar? 
6.  
a) İki şəhərdən qarşı-qarşıya minik və yük maşını yola düşdü və 4 saatdan sonra görüşdülər. 
Şəhərlər  arasındakı  məsafə  280  km-dir.  Minik  maşının  sürəti  saatda  45  km  olarsa,  yük 
maşının sürətini tapın. 
b)  Cevrə  şəklində  olan  bir  yolda  eyni  nöqtədən  əks  istiqamətdə  iki  velosipedçi  eyni  anda 
hərəkətə başlayır. Birinci velosipedçinin sürəti 12 km/saat, ikincinin sürəti isə 6 km/saat-dır. 
Yolun uzunluğu 36 km olarsa, 10 saat müddətində bu iki velosipedçi neçə dəfə qarşılaşmış 
olar? 

---