dən pozulduqda;
* İstifadə edilən imza vasıtələrinin sertifıkatı hüquqi qüvvosinı
itirdikdə;
* Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər hallarda;
* Sertifıkatm qüw əsinin ləğv edilməsi barədə mərkəz imza
sahibinə, müraciət etmiş səlahiyyətli şəxsə (orqaııa) məlumat. ve-
rir və sertifıkatlar reyestrində düzəlişlər barədə qeydiyyat aparır;
* Sertifıkatın ləğv edilməsi ilə əlaqədar yaranan mübahisəİər
məhkəmə qaydasında həİl edilir.
XIX FƏSİL . HEYƏTİN İDARƏEDİLMƏSİNİN
İNFORMASİYA TƏMİNATI VƏ İNFORMASİYA
MODELLƏRİ
19.1.
Heyətin idarə edilməsinin informasiya təminatı-
nın xüsusiyyətləri
19.2.
Heyətin idarə olunmasımn informasiya sistemi
19.3.
İnformasiya modelləri
19.4.
İnsan və informasiya texnologiyaları
19.5.
Qərarların qəbulu prosesi
19.1. Heyətin idarə edilməsinin informasiya
təminatmın xüsusiyyətləri
Heyətin idarə olunması işçilərə təsir sistemidir və bu sistemlor
vasitəsi ilə istehsahn müxtəlif yarımsistemlərinə, obyektlərinə və
elementlərinə təsirdir, bu məhdud iqtisadi ehtiyyatlar olduqda ef-
fektli istifadədir. İdarə etmə fəaliyyətinin əsas məzmunu rəhbər
tərəfmdən lazımi qərarlann qəbulu və həyata keçirilməsidir.
Düzgün ildarəetmə qərarlarınm qəbulu üçün hər bir rəhbər qarşı-
ya qoyulmuş hərəkətlərin məqsədlərın təyin etmək lazımdır, bu
məqsədlərə nail olmaq üçün müvafıq istehsal ehtiyyatlanna sahib
olmalıdır, hansı yolla obyektı yeni vəziyyətə gətirmok üçün hansı
üsullardan istifadə etmək olar. Başqa sözlə hər bır rəhbər öz böl-
mələrini və ya təşküatmı effektiv idarə olunması üçün geniş mo-
lumata, biliklərə və bacarığa malik olmalıdır. İlkin məlumatın bir
hissəsini müvafıq bazarda öz müəssisənizin vəziyyətini təhlil edə
bilərsiniz. İdarə olunan obyektin bügünkü vəziyyətı, onun yaxın
ətrafı və inkişaf tendensiyalan haqqında daha ətratlı təsəvvürü
ıqtisadi məlumatın sıstematik alınması yolu əsasında alma bilər.
İnformasiya kimı heyətin idarə olunmasında insanların şifahi,
yazılı və ya digər yolla şərtı işarəlor, texniki vasitolər və diger
xüsusi qurğular vasitəsi ilə izah, ifadə, məlumat başadüşülür. İn-
formasıya - bu ümumelmi anlayışdır, bura insanlar arasında, in-
sanla- maşın arasında məlumat mübadiləsi, həmçınm maşınlar,
heyvanat və bitki aləmində mübadilə başa düşülür. Bundan əlavə
infonnasiya müasir kibernetikanın əsas anlayışlarından biri sayı-
lır. Bütün idarəetmə informasiyanı idarə etmə subycktindoıı idaro
etmə obyektinə, idarə edən sistemdən, idarə oiunan sıstemə məq-
sədyönlü məiumatıdır.
Məlum olduğu kimi, müəssisənin istehsaiat-komrncrsiya və so-
sial-iqtisadi fəaliyyətinin idarə olunması düzgün qorarlarm qəbul
oiunması üçün həqiqi, operativ və lazımi məiumatın alınması tələb
olunur. Deyilənləri istəniiən idarəetmə sistemində məiumatın va-
cibliyi təsdiq edir və rahbəriərdən və bütün heyətdon öz işində ən
mükəmməl informasiya sistemlərin istifadə edilməsini tələb edir.
2 modeidə ümumi ötürmə sxemi və informasiyanın istehsalm və
heyətin idarə olunmasında istifadə olunması göstərılıb.
Xanci
informnsıy
Daxili
informasiya
İdarə etmo
İdaro
sistemi
üiunan
Idarə etmə
qərarı
19.2. Heyətin idarə olunmasının informasiya sistemi
Təqdim olunan modeldə ınformasıya axmı idarə edon sistem-
dən idarə olunan sistemə minimal sayda bölmə və ıdarəctnıə sə-
viyyəsinə keçir. İdarə olunma subyektinə daxil oian xarici infor-
masiya idarə olunma obyektinə qəbul olunmuş idarə etmə qərarı
şəklındə daxil oiur. Xarici informasiya bazar və ıstehlakçıların tə-
ləblərini nəzərə ahr, pian göstəriciləri, buraxıian mohsula tələbat
haqqmda məlumatları özündə oks etdirir. Daxilı mfomıasiya is-
tehsalatııı vəziyyətini, kadrların tərkibin, istchsal giicürmn olma-
smı, ış yerlərinin ehtiyyatlarını, müəssisodə nıəhsulun buraxılma-
sı haqqında təklifləri əks etdırir.
Bütün informasiya sistemı təşkilatın idarəetmə sıstemı ılə sıx
əlaqədardır. Öz strukturuna görə idarəetmə strukturundan başqa
həmişə birdir. Onun statikliyi onunla əlaqədardır ki, bütiin idarə-
etmə texnikasmda və heyətin müxtəlif tərkibində informasiyanuı
yığılmasını, ötürülməsini və cmahnı təmin etmək lazımdır. İnfor-
masiya həcminin və məzmunun dəyişikləri informasiya sistemi-
nin strukturuna təsir etmir, yalnız yerinə yetirilən prosesin miqdar
tərəfin dəyişdirir. Bazar əlaqələrinin inkişafı, məhsulun istehsal
həcminin artımı, müəssisədə daxili təsərrüfat əlaqələrinin möh-
kəmlənməsi idarəetmə informasiyasmın həcmini xeyli artırır, bu
informasiyanı menecer təhlil etməlidir.
Bazar münasibətləri şəraitində informasiya gərəkliyi milli mü-
əssisələrin fəaliyyətinin əsas məznıunu və həlli lazım olan proble-
min mürəkkblıyi ilə təyin olunur. Beləki hər bir müossisəııin isteh-
sal-iqtisadi fəaliyyətində həmişə aşağıdaki informasıya (azımdır:
❖ bazar tələbatı, təklif həcmi, buraxılan məhsulun çcşidi və
keyfıyyət, qüvvədə olan qiymətlər, nəzərdə tutulan gəlir,
istehlak bazarı və məhsulun təchizat şərtləri haqqmda;
❖ sənaye sahəsinin keçmiş, hazırki və gələcək inkişafı, tnilli
iqtisadiyyatın vəzıyyəti, həyata keçirilən elmi tədqiqatların
nəticələri, milli və dünya istehsalının müqayısəli göstərici-
ləri haqqında;
♦> müəssisənin istehsal etdiyi məhsula reqional, Azərbaycan
və dünya bazarlarında alıcılan və potensial istehlakçılan
haqqında;
❖ hazırki müəssisədə buraxılan təyinat və keyfıyyət üzrə mü-
vafıq mal və xidmətlərin mövcüd və nəzərdə tutulaıı isteh-
salçılan haqqında;
❖ tətbiq olunan yeni texnıka və texnologiya, əməyin və isteh-
salatııı təşkilatı fonnaları, milli və xarıci müəssısələrdə he-
yətin və istehsalın idarəolunma sistemlərı haqqında;
Yüklə Dostları ilə paylaş: |