Azərbaycan respublikasi prezidenti yaninda döVLƏT İdarəSİNİn akademiyasi abduləli abdullayev malik səLİmov müqayiSƏLİ İNZİbati HÜquq

sunda şübhə doğurursa, həmin göstərişin və ya əmrin'yazılı şəkildə ona 
verilməsini tələb etmək; 
■
 
qanunvericilikdə  başqa  hal  nəzərdə  tutulmayıbsa  və  bu,  dövlət 
qulluqçusu funksiyalarının icrası ilə bir araya sığmayan deyilsə, ictimai 
birliklərə üzv olmaq; 
■
 
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada dövlət vəsaiti hesabına 
təhsil  almaq  və  müvafiq  təlim  keçmək,  habelə  təhsil  məqsədilə 
məzuniyyət almaq; 
■
 
qanunvericilikdə  nəzərdə  tutulmuş  hallarda  və  qaydada 
məzuniyyətlər  (sosial  məzuniyjotlər,  özünün  və  ya  ailə  üzvlərinin 
müalicəsi  ilə  əlaqədar  və  elmi  məzuniyyətlər),  özünün  və  ya  ailə 
üzvlərinin əlilliyi ilə əlaqədar pensiyalar və müavinətlər almaq. 
Tutduğu vəzifənin səlahiyyətlərini müəyyən edən xüsusi hüquq və 
vəzifələr  dövlət  orqanının  vəzifə  və  funksiyalanndan  törəyir  və  onun 
səlahiyyətlərini  ifadə  edir.  Xüsusi  hüquq  və  vəzifələr  qanunlarda  və 
normativ-hüquqi  aktlarda  (nizamnamələrdə,  əsasnamələrdə,  vəzifə 
təlimatlarında  və  digər  normativ-hüquqi  aktlarda)  əks  edilib.  Belə  ki, 
polis  əməkdaşının  hüquq  və  vəzifələri  «Polis  haqqında»  Azərbaycan 
Respublikası  Qanununun  13-27-ci  maddələrində  təsbit  edilib.  Polisin 
tutduğu  vəzifəyə  aid  edilən  hüquq  və  vəzifələr  digər  normativ-hüquqi 
aktlarda müəyyən edilir, Məsələn: PPX əməkdaşının hüquq və vəzifələri 
PPX haqqında Nizamnamə ilə müəyyən edilmişdir. 
Azərbaycan  Respublikasında  dövlət  qulluğunun  növlərə 
bölünməsi 
Azərbaycan 
Respublikasının 
dövlət 
qulluğundan, 
hakimiyyətlərin 
bölgüsü 
prinsipindən, 
dövlət 
fəaliyyətinin 
istiqamətlərindən irəli gəlir. 
Bu  nöqteyi-nəzərdən  dövlət  qulluğunun  aşağıdakı  növləri 
mövcuddur: 
■
 
icra hakimiyyəti orqanlarında dövlət qulluğu; 
■
 
qanunvericilik  hakimiyyəti  orqanlarının  aparatlannda  dövlət 
qulluğu; 
■
 
məhkəmə hakimiyyət orqanlanmn aparatlarında dövlət qulluğu. 
Azərbaycan Respublikasının «Dövlət qulluğu haqqında» 21 iyul, 
2000-ci  il  tarixli  Qanununun  14-cü  maddəsində  dövlət  qulluqçusunun 
anlayışı verilmişdir. 
Dövlət  orqanlarının  ştat  cədvəlində  vəzifələrin  adları  həmin 
orqanın fəaliyyətinin profilini əks etdirməlidir. 
Dövlət  qulluğu  vəzifələri  həmin  vəzifələrin  funksiyalarının 
məzmunundan, səlahiyyətlərinin mənbəyindən və tutulması üsullarından 
216 

---

asılı olaraq siyasi, inzibati və yardımçı vəzifələrə bölünür. 
«Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununa 
əsasən, dövlət orqanlarında dövlət qulluqçularına vəzifədə qulluq stajına 
görə əlavə haqqın ödənilməsi şərtləri müəyyən edilir. 
Dövlət qulluqçusuna intizam tənbehi verilərkən qanunvericiliyin 
tələblərinə  görə  öz  hüquqlarının  pozulduğunu  aşkar  edərsə,  bu  barədə 
dövlət qulluğunu idarəetmə orqanlarına müraciət edə bilər. 
Dövlət  qulluqçusuna  həvalə  edilən  vəzifənin  yerinə  yetirilmə- 
məsi  və  ya  lazımi  şəkildə  yerinə  yetirilməməsi,  həmçinin  müəyyən 
edilmiş məhdudiyyətlərə əməl olunmaması, qanunda başqa hal nəzərdə 
tutulmayıbsa, intizam məsuliyyətinə səbəb olur. 
Dövlət  qulluqçusuna  aşağıdakı  intizam  tənbeh  tədbirləri  tətbiq 
oluna bilər: 
■
 
töhmət; 
■
 
bir  il  müddətinədək  vəzifə  maaşının  5  faizindən  30  faizinədək 
azaldılması; 
■
 
həmin  dərəcədən  olan,  lakin  vəzifə  maaşı  aşağı  olan  işə 
keçirilməsi; 
■
 
daha aşağı dərəcəli işə keçirilməsi; 
■
 
ixtisas dərəcəsinin aşağı keçirilməsi; 
■
 
ixtisas dərəcəsindən məhrum edilməsi; 
■
 
dövlət qulluğundan azad edilməsi. 
Tətbiq edilmiş intizam tənbeh tədbirlərinin ləğv edilməsi üçün 7 
gün ərzində yuxarı dövlət qulluğunu idarəetmə orqanına şikayət vermək 
olar.  Bu  zaman  intizam  tənbeh  tədbiri  10  gün  ərzində  həmin  orqan 
tərəfindən ya ləğv olunmalı ya da qüvvədə saxlanmalıdır. 
Çıxarılmış intizam tənbeh tədbirindən şikayət verilməsi qaydası 
bu  müddəaları  nəzərə  almaqla  Azərbaycan  Respublikasının  müvafiq 
qanunvericilik,  yerli  məhkəmə  hakimiyyəti  orqanı  tərəfindən  müəyyən 
edilir. 
Dövlət qulluqçuları qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda və 
qaydada inzibati məsuliyyətə və cinayət məsuliyyətinə cəlb edilə bilərlər. 
Dövlət öz qulluqçuları tərəfindən və onlann təqsiri üzündən dəymiş zərər 
üçün  qanunvericiliklə  müəyyən  edilmiş  qaydada  maddi  məsuliyyət 
daşıyır.  Zərərin  əvəzi  tam  həcmdə  dövlət  büdcəsinin  vəsaiti  hesabına 
ödənilir. 
Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  3  sentyabr,  2001-ci  il 
tarixli  571  saylı  fərmanı  ilə  siyasi  vəzifələr  tutan  dövlət  qulluqçuları 
qanunvericilikdə nəzərdə tutulan hallarda və qaydada vəzifədən çıxarıla 
bilərlər. 
217 

---

dir. 
Dövlət qulluqçusu öz hərəkətlərinin qanuniliyi üçün cavabdeh- 
Fransa 
inzibati 
hüququndan  fərqli  olaraq,  Azərbaycan 
Respublikasında dövlət qulluqçularının attestasiyası keçirilir. İnzibati və 
yardımçı vəzifələri tutan hər bir dövlət qulluqçusu beş ildə bir dəfədən 
çox  olmayaraq,  attestasiyadan  keçirilməlidir.  Attestasiya  kollegial, 
obyektiv  surətdə  müstəqil  mütəxəssislərin  cəlb  edilməsi  ilə  keçirilir. 
Attestasiya  Komissiyasının  tərkibini  və  attestasiyanın  nəticələrinə  dair 
işləri müvafiq dövlət qulluğunu idarəetmə orqanı təsdiq edir. Attestasiya 
Komissiyasının  qarşısında  dövlət  qulluqçusunun  tutduğu  vəzifəyə 
uyğunluğunun yoxlanılması və ya azad edilməsi məqsədi qoyulur. 
Attestasiya  zamanı  dövlət  qulluqçusunun  peşəkarlıq,  işgüzarlıq 
və mənəvi keyfiyyətləri qiymətləndirilir və onun tutduğu vəzifəyə uyğun 
gəlib-gəlmədiyi barədə nəticə çıxarılır. 
218 

---