76
Sonralar birinci qrup xəstələri biz retrospektiv olaraq iki yarımqrupa bölmüşük:
əməliyyat olunanlar və olunmayanlar. Yarımqruplar haqda məlumatlar uyğun olaraq
cədvəl 3,7 və 3,8-də göstərilmişdir.
Cərrahi müdaxiləyə məruz qalmamış və əməliyyata ehtiyac olmadan
konservativ müalicə olunmuş xəstələr də hemostaz sistemi göstəricilərini analiz
edərkən əməliyyatdan sonrakı ilk sutkalar ərzində D-dimer səviyyələri arasındakı
fərqləri də qeyd etmək lazımdır. Əməliyyatdan sonra xəstələrdə D-dimerin miqdarı
1061,2±112,8 nq/ml, ehtiyac olmayanlarad isə 512,7±109,4 nq/ml (p<0,05)
olmuşdur. Hər iki yarımqrupda bu göstərici normadan yüksək olmuşdur. Cərrahi
müdaxiləyə məruz qalmamış və əməliyyata ehtiyac olmadan konservativ müalicə
olunmuş xəstələrdə digər göstəricilər arasında fərq müşahidə olunmamışdır. Mənfi
nəticəli xəstələrdə 3-cü sutkada trombositlərin miqdarının əhəmiyyətli dərəcədə aşağı
düşməsi, PTİ səviyyəsinin azalması eyni zamanda trombin əmələ gəlməsini və fibrin
lizisini əks etdirən göstəricilər müsbət nəticəli xəstələrdə olan göstəriciləri keçmişdi.
Həmçinin, əməliyyat olmuş xəstələrdə QFA depressiyasını və AT-III aktivliyinin
azalmasını (p<0,05 olunmayan xəstələrlə müqayisədə) qeyd etmişdik. Əməliyyat
olmuş kəskin pankreatitli xəstələrdə olunmayan xəstələrlə müqayisədə AT-III, C
zülalının aşağı miqdarı və fibrinoliz depressiyası haqda əldə etdiyimiz nəticələr
ədəbiyyat məlumatları ilə üst üstə düşür.
Sonradan 5-7-ci sutkalar ərzində mənfi sonluqlu xəstələr qrupunda biz AHTZ
qısalması və trombinemiya, FDM və D-dimerin daha yüksək səviyyəsini qeyd
etmişdik.
77
Birinci qrup əməliyyat olmayan xəstələrdə hemostaz göstəricilərinin dinamikası
Cədvəl 3.7
N
Göstəricilər
Norma
1-ci sutkalar
3-cü sutkalar
5-ci
sutkalar
7-ci
sutkalar
1
1
mkl-də
trombositlərin
sayı
275245±2
6321
242347±2507
9*
217349±22836
*
213106±21
941*
230727±24
432*
2
ADF-
trombositlərin
aqreqasiaysı,%
65,4±6,9
73,5±8,3*
56,6±6,8*
61,7±7,1
67,8±6,6
3
R+K,mm
37,3±3,6
32,6±3,6*
31,7±3,3*
36,73±3,9
37,1±4,2
4
AHTV, c
34,3±3,5
30,9±3,2*
29,9±3,1*
34,4±3,1
35,5±3,8
5
Fibrinogen, q/l
2,8±0,3
3,8±0,5*
5,5±0,6*
5,1±0,5*
4,6±0,4*
6
PTİ, %
96,8±7,4
94,8±8,7*
88,3±8,2*
90,8±8,3*
94,7±9,1
7
HF-MK,
vahid
ekstr.
0,42±0,04
0,72±0,08*
1,01±0,13*
0,94±0,1*
0,72±0,07*
8
FPA, nq/ml
1,8±0,3
3,7±0,4*
7,5±0,7*
5,8±0,5*
2,5±0,3*
9
FDM, mkq/ml
4,7±1,8
12,3±2,1*
40,1±6,8*
41,8±5,9*
13,7±2,9*
10
D-dimer, nq/ml
233,3±64,
5
512,7±109,4* 756,1±117,3*
622,5±100,
4*
524,2±97,9
*
11
AT-III, %
98,3±9,7
93,7±9,2
88,4±8,9*
86,4±9,1*
96,2±9,2
12
QFA, %
44,9±5,2
42,1±4,6
40,1±4,3*
41,9±4,8
42,9±5,0
*-p<0,05 normal göstəricilərlə müqayisədə
78
Birinci qrup əməliyyat olunan xəstələrdə hemostaz göstəriciləri dinamikası
Cədvəl 3.8
N
Göstəricilər
Norma
1-ci sutkalar
3-cü sutkalar
5-ci sutkalar
7-ci sutkalar
1
1
mkl-də
trombositlər
in sayı
275245±263
21
238739±2412
1*
185967±1956
2*
207087±2156
1*
228271±2420
4*
2
ADF-
trombositlər
aqreqasiaysı
, %
65,4±6,9
75,7±7,7*
54,6±6,4*
63,5±7,9
68,3±6,8
3
R+K,mm
37,3±3,6
30,2±3,4*
29,8±3,8*
35,1±4,1*
36,5±3,9
4
AHTV, c
34,3±3,5
29,5±3,1*
28,3±3,4*
32,2±3,2**
31,4±3,1**
5
Fibrinogen,
q/l
2,8±0,3
3,8±0,4*
5,7±0,5*
5,3±0,4*
4,8±0,5*
6
PTİ, %
96,8±7,4
92,4±8,3*
81,9±8,0**
82,7±8,1**
91,8±9,2*
7
HF-MK,
vahid ekstr.
0,42±0,04
0,76±0,09*
1,23±0,12**
1,21±0,11**
0,98±0,08**
8
FPA, nq/ml
1,8±0,3
3,9±0,5*
9,8±0,8**
7,0±0,6**
3,1±0,3**
9
FDM,
mkq/ml
4,7±1,8
13,1±2,2*
52,4±7,1**
46,7±6,4**
21,3±3,1**
1
0
D-dimer,
nq/ml
233,3±64,5
1061±112,8** 1218,4±141,7
**
1021,8±127,4
**
748,1±92,7**
1
1
AT-III, %
98,3±9,7
94,6±9,4
76,3±8,8**
83,8±9,0*
91,1±8,9*
1
2
QFA, %
44,9±5,2
43,2±5,0
39,3±4,2*
41,4±4,7
42,1±5,1
79
*-p<0,05 normal göstəricilərlə müqayisədə
**-p<0,05 sağ qalmış xəstələrlə müqayisədə (cədvəl 5).
Kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı hemostaz sistemi göstəricilərinin
öyrənilməsi ilə paralel olaraq əməliyyatdan sonrakı ilk sutkalarda bütün xəstələrdə
fizioloji göstəricilər kompleksini, yaşı və yanaşı gedən xəstəlikləri nəzərə alan
APACHE II şkalası vasitəsilə ağırlıq dərəcəsinin qiymətləndirilməsi aparılmışdır.
Kliniki tədqiqatlarda bu şkalanın yüksək proqnostik əhəmiyyəti sübut olunmuşdur.
CRŞ-də qaldığı ilk sutkalar ərzində xəstələrin APACHE II şkalası vasitəsilə
qiymətləndirilmiş, vəziyyətin ağırlıq dərəcəsi və letallıq arasındakı birbaşa asılılıq
təyin olunmuşdur .
Birinci qrup xəstələrinin CRŞ-də qaldığı ilk sutkalar ərzində apardığımız
müşahidələrdə APACHE II şkalasına görə ağırlıq 16,2±3,3 balla qiymətləndirilmişdi.
Sonralar sağ qalmış xəstələrdə aparılan retrospektiv analizə görə vəziyyət ağırlığı
12,1±2,7 bala, ölmüş xəstələrdə - 19,9±2,8 (p<0,05) bala uyğun olmuşdur.
Biz həmçinin, əməliyyatdan sonrakı ilk günlərdə xəstələrdə APACHE II
şkalası ilə qiymətləndirilmiş vəziyyət ağırlığı ilə hemostaz göstəriciləri arasında olan
korrelyasion asılılığı da tədqiq etdik. Plazmada olan D-dimer miqdarı və vəziyyətin
ağırlıq dərəcəsini qarşılaşdırdıqda düz korrelyasion asılılıq aşkar olunmuşdur
(q=0,51p<0,01).
3.3. Kəskin pankreatitli xəstələrdə hemostaz sistemi göstəricilərinin
dəyişilmələrinin təhlili
Beləliklə, tərəfimizdən dəqiqləşdirilmişdir ki, kəskin destruktiv pankreatitlər
zamanı ağır vəziyyətdə olan xəstələrdə əməliyyatdan sonrakı dövrün ilk sutkalarında
xəstəliyin nəticəsindən asılı olaraq plazmadakı D-dimer miqdarı fərqləri həmçinin də
xəstələrin vəziyyətinin ağırlıq dərəcəsi ilə plazmadakı D-dimer səviyyəsi arasındakı
müsbət korrelyasion asılılıq müşahidə olunur. Buna görə də əməliyyatdan sonrakı
Dostları ilə paylaş: |