142.2. Himayədar ailə haqqında əsasnamə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən təsdiq olunur.
Maddə 143. Uşağın ailəyə tərbiyə edilmək üçün verilməsi barədə müqavilə
143.1. Uşağın ailəyə tərbiyə edilmək üçün verilməsi barədə müqavilədə hökmən onun yaşayış, tərbiyə
və təhsil şəraiti, himayədar valideynlərin hüquq və vəzifələri, qəyyumluq və himayə orqanının
himayədar ailə qarşısında vəzifələri, bu müqavilənin ləğv olunmasının əsasları və nəticələri göstərilir.
Himayədar valideynlərin əməyinə görə haqqın miqdarı və tərbiyə üçün götürdükləri uşaqların
sayından asılı olmaqla onlara verilən imtiyazlar qanunvericiliklə müəyyən edilir.
143.2. Uşağın tərbiyə üçün ailəyə verilməsi barədə müqavilə üzrlü səbəb olarsa (xəstəlik, ailə və
əmlak vəziyyətinin dəyişməsi, uşaqla qarşılıqlı anlaşmanın olmaması, uşaqlar arasında münaqişəli
vəziyyət), himayədar valideynlərin təşəbbüsü ilə, eləcə də uşağın ailədə tərbiyəsinə, təhsilinə və
sağlamlığına əlverişsiz şəraitin olduğu və ya uşaq öz ailəsinə qaytarıldığı, yaxud övladlığa
götürüldüyü hallarda qəyyumluq və himayə orqanının təşəbbüsü ilə vaxtından əvvəl pozula bilər.
Maddə 144. Himayədar valideynlər
144.1. Aşağıdakılar istisna olmaqla, yetkinlik yaşına çatmış hər iki cinsdən olan şəxslər himayədar
valideyn ola bilər:
144.1.2. məhkəmə tərəfindən fəaliyyət qabiliyyəti olmayan və ya fəaliyyət qabiliyyəti məhdud
hesab edilən şəxslər;
144.1.3. məhkəmə tərəfindən valideynlik hüquqlarından məhrum olunan və ya valideynlik
hüquqları məhdudlaşdırılan şəxslər;
144.1.4. üzərinə qanunla qoyulan qəyyumluq (himayəçilik) vəzifələrini lazımi qaydada yerinə
yetirmədiyi üçün həmin vəzifələrdən kənarlaşdırılan şəxslər;
144.1.5. keçmiş övladlığa götürənlər, əgər övladlığa götürmə onların təqsiri üzündən
məhkəmə tərəfindən ləğv olunmuşsa;
144.1.6. səhhətinə görə uşağı tərbiyə etmək vəzifəsini həyata keçirə bilməyən şəxslər.
144.2. Himayədar valideynləri bu Məcəllənin 137.2-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş tələblərə uyğun
olaraq
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
seçir.
144.3. Himayədar valideynlər tərbiyə olunmaq üçün qəbul olunmuş uşaqlara münasibətdə qəyyumun
(himayəçinin) hüquq və vəzifələrinə malik olurlar.
Maddə 145. Himayədar ailənin tərbiyəsinə verilmiş uşaqlar və onların saxlanması
145.1. Valideyn himayəsindən məhrum olmuş, o cümlədən tərbiyə, müalicə, əhalinin sosial müdafiəsi
müəssisələrində və bunlara bənzər müəssisələrdə olan uşaqlar tərbiyə edilmək üçün himayədar
ailələrə verilə bilərlər.
145.2. Himayədar ailələrə verilən uşaqların əvvəlcədən seçilməsi
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
ilə
razılaşdırılmaqla uşağı ailəyə götürmək istəyən şəxslər tərəfindən həyata keçirilir. Uşağın
mənafeyinin tələb etdiyi hallar istisna olmaqla, qardaş və bacıların ayrılmasına yol verilmir.
145.3. Uşağın himayədar ailəyə verilməsi onun rəyi nəzərə alınmaqla həyata keçirilir. 10 yaşı tamam
olmuş uşaq isə yalnız öz razılığı alındıqdan sonra himayədar ailəyə verilə bilər.
145.4. Himayədar ailəyə verilmiş uşaq ona düşən pensiya, aliment, müavinət və başqa sosial ödənişlər
almaq, mənzil sahəsi üzərində mülkiyyətçi olmaq, ondan istifadə etmək, mənzil sahəsi olmazsa,
mənzil qanunvericiliyinə uyğun olaraq mənzil sahəsi almaq hüququna malikdir.
145.5. Himayədar ailəyə verilən uşaqlar bu Məcəllənin 50—52-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
hüquqlara malikdirlər.
145.6. Qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada himayədar ailəyə verilən uşağın hər birinə hər ay
maddi müavinət verilir.
145.7. Himayədar ailəyə verilən uşaqların normal saxlanmasına, tərbiyə və təhsilinə nəzarət etmək
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
borcudur.
Yeddinci bölmə. Ailə qanunvericiliyinin əcnəbilərin və
vətəndaşlığı olmayan şəxslərin iştirakı ilə ailə
münasibətlərinə tətbiqi
Maddə 146. Azərbaycan Respublikası ərazisində nikahın bağlanması
146.1. Azərbaycan Respublikasında nikahın bağlanmasının forma və qaydaları Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
146.2. Azərbaycan Respublikasının ərazisində əcnəbi şəxs üçün nikahın bağlanma şərtləri onun
ölkəsinin qanunvericiliyi ilə və bu Məcəllənin 12-ci maddəsindəki tələblərə əməl olunmaqla müəyyən
edilir.
146.3. Nikah bağlayan şəxsin vətəndaşlığı yoxdursa, nikahın bağlanması şərtləri onun daimi yaşadığı
ölkənin qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
Maddə 147. Diplomatik nümayəndəliklərdə və konsulluq idarələrində nikah bağlanması
147.1. Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda yaşayan Azərbaycan Respublikası
vətəndaşları arasında nikah Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliklərində və ya
konsulluq idarələrində bu Məcəllənin tələblərinə uyğun olaraq bağlanır.
147.2. Xarici ölkələrin Azərbaycan Respublikasındakı diplomatik nümayəndəliklərində və ya
konsulluq idarələrində əcnəbilər arasında bağlanan nikah Azərbaycan Respublikasında etibarlı hesab
edilir.
Maddə 148. Azərbaycan Respublikasından kənarda bağlanmış nikahın tanınması
148.1. Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları
arasında, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları ilə əcnəbilər və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər
arasında həmin xarici ölkənin qanunvericiliyinə əməl etməklə bağlanan nikah, bu Məcəllənin 12-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hallar (nikahın bağlanmasına mane olan hallar) olmadıqda, Azərbaycan
Respublikasında etibarlı hesab edilir.
148.2. Azərbaycan Respublikasından kənarda əcnəbilər arasında onların ölkəsinin qanunvericiliyinə
əməl etməklə bağlanan nikah Azərbaycan Respublikasında tanınır.