Аzərbaycanda iNŞaat və memarliq

30 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

№2. 2017 

 

Hesablama daimi yüklər, uzun müddətli yüklər (X,Y və Z oxları üzrə), seysmik yüklər X və 

Y  oxları  üzrə  aparılmışdır.  Müqayisəli  cədvəl  və  tələb  olunan  polad  və  karbolifli  kumaş  bant 

armaturunun sahəsi və sayı birinci cədvəldə göstərilmişdir.  

Dəmir-beton və karbolifli bantla gücləndirilmiş sütunlara tələb olunan armatur sahəsi  

Cədvəl 1. 

Tələb olunan armatur sahəsi 

(polad armatur üçün) 

Tələb  olunan  armatur  sahəsi 

(karbolifli armatur üçün) 

 

 

 

 

Hesablamaya  əsasən,  elementin  en  kəsik  sahəsi 

(beton+armatur)  tələb  olunan  armaturlanma 

faizinin maksimum həddini aşmışdır. 

 

Hesablamanın nəticəsindən görmək olar ki, dəmir-beton sütunun hesablanmasında elementin 

en  kəsik  sahəsi  (beton+armatur)  tələb  olunan  armaturlanma  faizinin  maksimum  həddini  keçir. 

Lakin kompozit materialla gücləndirilən beton sütun iqtisadi cəhətdən səmərəli (beton+epoksid 

qətran+karboliflər) və möhkəmlik şərtinə tam uyğunluqla ödənilir Cədvəldə AU1, AU2, AU3 və 

AU4 sütundakı künc armaturlardır. AS1=AS2, AS3=AS4 isə sütunun sağ və sol (daxili) yan səth 

armaturlarıdır. 

3.2. Divarın hesablanmasında 

Dəmir-beton  divar  ölçüləri  400×6000×4000mm,  betonun  sinifi  B20,  polad  armatur 

AIII(A500) sinifi kimi qəbul edilmişdir (şəkil 4). 

 

Şəkil 4. 

Hesablama üçün qəbul edilən hesabi model 

---

№2. 2017 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

31 

 

Dəmir-beton və karbolifli bantla gücləndirilmiş divarların  

tələb olunan armaturun sahəsinin sxemi 

Cədvəl 2. 

Tələb olunan armaturun en kəsik sahəsi  

(polad armatur üçün) 

Tələb olunan armaturun en kəsik sahəsi 

(karbolifli armatur üçün) 

x-oxu istiqamətində divarın daxili səthində tələb olunan armatur sahələri. 

 

 

 

 

x-oxu istiqamətində divarın xarici səthində tələb olunan armatur sahələri. 

 

 

 

 

y-oxu istiqamətində divarın daxili və xarici səthində tələb olunan armatur sahələri. 

 

 

 

---

32 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

№2. 2017 

 

 

Cədvəl 2.(davamı) 

y-oxu istiqamətində divarın daxili və xarici səthində tələb olunan armatur sahələri.

 

 

 

X-oxu üzrə şaquli armaturlar 

 

 

 

 

 

 

Y-oxu üzrə şaquli armaturlar 

 

 

 

 

 

---

№2. 2017 

АZƏRBAYCANDA   İNŞAAT  və  MEMARLIQ

 

33 

 

Divarın hesablanmasında isə nəticə bir az fərqlidir. Qrafikdən də göründüyü kimi, karbolifli 

kompozitlə, dəmir-beton divar arasında möhkəmliyə və dayanıqlığa görə tələb olunan material 

sərfi 2,0-2,5 dəfə fərqlənir. Buradan ümumilikdə aşağıdakı nəticəyə gəlmək olar. 

3.3 Rigelin (tirin) hesablanmasında 

Aşırımı  6.0m  olan  beton  rigelin  yük  götürməyə  hesablanması  iki  variantda  aparılmışdır. 

Birinci  variantda  verilmiş  yükə  tələb  olunan  polad  armaturun  sahəsinin  tapılması,  ikinci 

variantda isə tələb olunan kompozit səthi armaturlanmadakı sahənin seçilməsidir. Tirin en kəsiyi 

və hesabi sxemi aşağıdakı şəkildə verilmişdir (şəkil 5). 

 

Şəkil 5. Tirin en kəsiyi və hesabi sxemi 

Tir üçün ilkin verilənləri aşağıdakı şəkildəki kimi qəbul edək. 

Beton B25 - R

b

=1480 t/m

2

; Armatur A500C , R

c

=44400 t/m

2

 

Tirin hesablanması: 

M=

ql

2

8

=

2,5??????/???????????? x 36??????

2

 

8

= 11,25 ???????????? 

A

0

=

??????

??????

?????? 

??????ℎ

0

2

=

11,25????????????

1480??????/??????

2

 ?????? 0,4?????? ?????? 0,45?????? ?????? 0,45??????

=

11,25

120

= 0,09375 

A

0

~0,095 ; η=0,95; 

A

s

=

??????

ηh

0

R

s

=

11,25????????????

44,400??????

??????2

?????? 0,45?????? ?????? 0,95

=

11,25

18,981

= 0,00059??????

2

~6,0 sm

2

 AIII(A500C) 

Karbokompozit  material  üçün isə (Углекомпозить АУК), 

??????

??????

=

??????

??????1

× ??????

??????2

× ??????

??????,??????

??????

??????

 

??????

??????

-  karbokompozit  materialın  dartılmaya  qarşı  olan  müqaviməti;

 ??????

??????

-  karbokompozit  materialın 

etibarlılıq  əmsalı  olub  I  qrup  həddi  hal  üçün  ??????

??????

=1,    II  qrup  həddi  hal  üçün 

??????

??????

=1,2  qəbul 

edilir;

 ??????

??????1

-  karbokompozit  materialın  (laminat  və  kumaş)  etibarlılıq  əmsalı

, ??????

??????1

=0,95  laminat 

üçün, ??????

??????2

=0,90 kumaş üçün 

??????

??????2

=

1

2.5??????

??????,??????????????????

√

??????

??????

????????????

??????

??????

??????

≤ 0.9;       ??????

??????2

=0,90 

qəbul edilir.  

??????

??????,??????

=1400 Mpa=142760 t/m

2 

. Buradan, 

??????

??????

=

??????

??????1

×??????

??????2

×??????

??????,??????

??????

??????

=

0,95 ?????? 0,90 ?????? 142760

1,20

=

122059,80

1,20

= 101716,50 ??????/??????

2

 

A

f

=

??????

ηh

0

R

f

=

11,25????????????

101716,50 ??????/??????

2

 ?????? 0,45?????? ?????? 0,95

=

11,25

43484

= 0,00026??????

2

~2,60 sm

2

 (laminat) 

---