Аzərbaycanda iNŞaat və memarliq
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- №2. 2017 АZƏRBAYCANDA İNŞAAT və MEMARLIQ
- Şəkil 3.
- Şəkil 4. 2-ci hal.
№2. 2017 АZƏRBAYCANDA İNŞAAT və MEMARLIQ
17 Bu halların araşdırılması və layihələndirilmədə nəzərə alınması təkcə binanın yeraltı və yerüstü mərtəbələrinin sayının (hündürlüklərin) dəqiqləşdirilməsi yox, eləcə də, bünövrənin qoyulma dərinliyinin müəyyənləşdirilməsi baxımından əhəmiyət kəsb edir. Məlum olduğu kimi, seysmik tələblərə görə binanın qoyulma dərinliyinin yer səthindən təxminən (1/10) H (H-yerüstü hissənin hündürlüyüdür) qəbul edilməsi məqsədəuyğun hesab edilir. Deformasiya tikişi ilə ayrılmış qonşu binaların bünövrələrinin qoyulma dərinliyinin yer səthindən hesablanması düzgün olmur, yəni (1/10) H şərtini təmin etmək praktiki olaraq mümkün olmayacaqdır. Mərtəbələrin sayının təyini də əlavə fikir ayrılığına səbəb olur. Xüsusi ilə zirzəmi mərtəbəsinin bir hissəsinin yer səthindən yuxarıda yerləşdiyi, yaxud kürsü mərtəbəsinin mövcud olduğu hallarda yeraltı və yerüstü mərtəbələrin sayının təyini mübahisə yaradır. Maraqlıdır ki, bəzi halda ± 0,00 səviyyəsinin başlanğıc kimi qəbul edilməsi təklif olunur. Halbuki, 0,00 səviyyəsi nisbi və ixtiyarı bir səviyyədir və ±0,00 kimi 1-ci, yerə yaxın döşəmənin yox, hər hansı mərtəbənin, məsələn yaşayış mərtəbəsinin başladığı 2,3-cü və s. mərtəbənin də səviyyəsi qəbul edilə bilər. Beləliklə seysmik təsirlərin nəzərə alınması baxımından bina və qurğuların yeraltı və yerüstü hissələrinin hündürlüyü və bu hissələrdə mərtəbələrinin sayı, habelə bünövrənin oturdulma səviyyəsi mövzusunda mübahisə doğuran əsas suallar şərh edilmiş oldu. Göründüyü kimi, mübahisəni doğuran əsas səbəb hündürlük və mərtəbə sayı üçün başlanğıc (aşağı) və son (yuxarı) səviyyələrin konkretləşməməsindədir. Son səviyyə olaraq ??????
n seysmik çəkinin tətbiq olunduğu son ?????? nöqtəsinin səviyyəsinin qəbul edilməsi təklif olunur. ?????? nöqtəsi isə bir qayda olaraq sonuncu mərtəbə örtüyü ilə üst-üstə düşür. Belə ki, daha yuxarıda yerləşən və adətən sərtliyi və kütləsi birtipli mərtəbələrə nisbətən kiçik olan çardağın, yüngül konstruksiyalı mansarda mərtəbəsinin günbəz və digər çıxıntıların çəkisi də
?????? nöqtəsinə tətbiq edilir (şəkil-2). Şəkil 2. 18 АZƏRBAYCANDA İNŞAAT və MEMARLIQ
Lakin daha yuxarıda yerləşən və kifayət qədər sərtliyə malik olan konstruksiyalar texniki, mansard mərtəbələrinin digər çıxıntılarının olduğu hallarda həmin hissələrin karkası modelləşdirilir və kütlələri öz düyün nöqtələrində tətbiq edilir (şəkil-3). Bu hallarda yerüstü hissənin son səviyyəsini kütlənin tətbiq edildiyi son mərtəbə qəbul etmək daha düzgündür. Bir qədər də dəqiqləşdirmə apararaq son səviyyə olaraq aşağıdakı 2 halı təklif etmək olar: 1-ci hal (şəkil-2)- son nöqtənin axırıncı əsas mərtəbə örtüyü səviyyədə qəbul edildiyi hal. Axırıncı əsas mərtəbə örtüyü üzərində yüngül və az sərtlikli konstruksiyalardan ibarət çıxıntıların olduğu halları buraya daxil etmək olar (ağac və metal konstruksiyalı çardaqlar, əsas karkasa oynaqlı birləşdirilmiş metal və ağac karkaslı mansard mərtəbələri, şaquli elementlərinin ümumi sərtliyi axırıncı əsas mərtəbələrin şaquli elementlərinin sərtliyinin 0,3-dən az olan mərtəbə hissələri (liftin maşın şöbəsi, kiçik ölçülü qazanxana, havalandırma və s. texniki mərtəbə və bu kimi)). 2-ci hal (şəkil-3)– son nöqtənin axırıncı əsas mərtəbə örtüyü səviyyəsindən daha yuxarıda yerləşən mərtəbə səviyyəsində qəbul edildiyi hal. Sonuncu əsas mərtəbə üzərində dəmir-beton karkaslı mansard texniki mərtəbələr yerləşdiyi və bu mərtəbələrdə karkasların şaquli elementlərinin ümumi sərtliyi axırıncı əsas mərtəbənin şaquli elementlərinin sərtliyinin 0,3-dən çox olduğu halda sonuncu nöqtəni həmin üst mərtəbələrin örtükləri səviyyəsində qəbul etmək olar. Eyni qaydada, 1-ci halda yerüstü mərtəbələrin sayına axırıncı əsas mərtəbədən sonrakı çıxıntılar (artırmalar) daxil edilmir, 2-ci halda isə daxil edilir.
Yerüstü hissə üçün aşağı başlanğıc səviyyənin qəbulu daha mürəkkəbdir. Yenə də müxtəlif hallara baxaq:
və ya kiçik ölçülü belə yeraltı tikili əsas bina ilə birlikdə həll edilmişdir (şəkil-4). Bu halda aşağı başlanğıc səviyyə olaraq aşağı planlaşdırma səviyyəsini qəbul etmək olar. Lakin 1 məsafəsinin (bax şəkil 4) həddi qiymətinin dəqiqləşdirilməsinə ehtiyac vardır. №2. 2017 АZƏRBAYCANDA İNŞAAT və MEMARLIQ
19 Aşağı planlaşdırma səviyyəsindən 2 3
z qədəri yer altında olan mərtəbəni zirzəmi mərtəbəsi saymaq olar. Burada ??????
z - planlaşdırma səviyyəsi ilə görüşən mərtəbənin hündürlüyüdür.
Şəkil 4. 2-ci hal. Bina onunla eyni səviyyədə oturdulmuş, ətrafındakı binalarla deformasiya tikişi ilə ayrılmışdır (şəkil-5). Əslində baxılan iş prinsipi baxımından bu hal şəkil 6-da göstərilən vəziyyətlə anlojidir və aydındır ki, aşağı başlanğıc səviyyə olaraq bünövrə tavasının üst səviyyəsi qəbul edilməlidir. Yəni, bina faktiki olaraq yerə sancılmamış hesab edilir, zirzəmi mərtəbəsi də yerüstü mərtəbə kimi sayılır.
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|