Avtomobilin texniki vəziyyətinin təyin edilməsi üçün diaqnostik avadanlıqlardan
istifadə olunur. Diaqnostik avadanlıq olmadan avtomobilin və ya onun aqreqat və
mexanizmlərinin işləmə qabiliyyətini qiymətləndirən parametrlərin təyin etmək
33
Diaqnostik avadanlıqların əsas vəzifəsi diaqnostik parametrləri ölçmək və alınmış
nəticələri təhlil edərərək obyektin texniki vəziyyətini dəqiq müəyyən etməkdir.
Diaqnostik avadanlıqlar ilk nəsli içərisində dinamometrik inersiyalı və güc stendləri
çoxluq təşkil edirdi.Bu stendlərə misal olaraq KS-4856 markalı avtomobilin dartıcı
keyfiyyətlərini təyin etmək, KU-4998 markalı tormoz tormoz sisteminin texniki
vəziyyətini müəyyənləşdirmək üçün nəzərdə tutulan stendləri vəs göstərmək olar.
Avtomobilin texniki vəziyyətini müəyyən edilməsi üçün CD-3, K-453, K-455 tipli
diaqnostik stendlərindən də istifadə olunmuşdur. LV- 39CDA universal dianostik
stendləri ilə yük avtomobillərinin texniki vəziyyəti müəyyən edilir.
Sonralar avtomobilin texniki vəziyyətini avtomatik təyin olunmasına imkan verən
avtomatlar və məntiqi maşınlar, qurğulardan istifadə olundu. Diaqnostikanın ilk inkişaf
mərhələsində sadə stendlərin , qurğuların və onların avtomatlaşdırılması istiqamətdə
elmi tədqiqat işləri aparılırdısa, hazırda avtomobilin texniki vəziyyətini təyin etmək
üçün AVRO-3 və AVRO-4 standartlarına uyğun diaqnostik vasitələri tətbiq olunur.
Avtomobilin diaqnostikasının texniki vasitələri üç qrupa bölünür: xarici DTV, özündə
DTV, quraşdırılan DTV.
Xarici DTV avtomobilin konstruksiyasına daxil olmayıb, quruluşuna və texnoloji
təyinatına görə stasionar və səyyar tipli olurlar.
Stasionar tipli stendlər özül üzərinə tərpənməz bərkidilir və xüsusi avadanlıqlaşdırılmış
(işlənmiş qazları təmizləyən, ventilyasiya , səs izolyasiyalı) tikilidə yerləşdirilir.
Səyyar cihazlar stasionar stend kompleksində, həmşinin ayrılıqda xüsusi təmir
sahələrində nasazlıqların təyin olunmasında istifadə olunurlar.
Özündə DTV-ləri avtomobilin konstruksiyasına daxil olan vericilərdən , ölçmə
qurğusundan, mikroprosessor və diaqnostik informasiyanı əks etdirən qurğudan
ibarətdir.
Sadə özündə DTV-nə avtomobilin konstruksiyasına daxil olub sürücünün qarşısındakı
paneldə yerləşən , daima nomenklaturası genişlənən, elektron tipli nəzarət ölçü
cihazlarını göstərmək olar.
Quraşdırılan DTV özündə DTV-lərdən informasiyanın emalı , saxlanması və
ötürülməsinə görə fərlənir. Bu texniki vasitələr avtomobilin konstruksiyasına daxil deyil
və blok şəklində dövri olaraq avtomobil xəttə çıxarkən quraşdırılır və avtomobil xəttən
qayıtdıqda isə çıxarılır.
Özündə diaqnostika texniki vasitələrdən fərqli olaraq az sayda QDTV ilə avtomobillərin
diaqnostikasını səmərəli şəkildə aparmaq mümkündür.