220
Problemi
sonra
sakit
Ģəraitdə
müzakirə etmək daha yaxĢı olar. Bu
zaman diqqəti problemə və onu
emosional gərginlik yaratmadan həll
etməyə yönəltmək lazımdır. Bu
tipdən
olan
yeniyetmələrə
öz
təĢkilatçılıq
bacarıqlarını
üzə
çıxarmaq,
həmçinin
enerji
potensiallarını reallaĢdırmaq imkanı
(idman yarıĢları və s.) vermək
məsləhətdir.
4-cü tip
E: 0 – 4; N: 20 – 24
Narahat, həyəcanlı, özünə inamsız
tipdir. Himayədar axtarır. Ünsiyyətcil
deyil, buna görə də qiymətləndirmədə
və özünüqiymətləndirmədə fikirləri
qarıĢıqdır. Çox həssas və tez
təsirlənəndir.
Adaptasiyası uzunmüddətli, hərəkətləri
ləngdir. Aktiv həyat tərzini xoĢlamır.
MüĢahidəçidir. Fəlsəfəyə meyllidir.
Vəziyyəti asanlıqla dramatikləĢdirir.
Ona dayaq olmaq, ələ salmalardan
qorumaq lazımdır. Onun müsbət
cəhətlərini (düĢüncəlilik monoton
iĢə meyllilik və s.) nəzərə
çarpdırmaq gərəkdir. Onun üçün
aktiv ünsiyyət, ciddi vaxt müddəti,
sərt subordinasiya tələb etməyən
fəaliyyət forması seçmək lazımdır.
Onların ətraf aləmə marağını
fəallaĢdırmağa çalıĢmaq, xeyirxah
insanlarla
ünsiyyətlərinə,
tanıĢlıqlarına
imkan
yaratmaq
məsləhət görülür.
5-ci tip
E: 0 – 4; N: 4 – 8
Seyrçidir, fəal deyil. Real həyata
marağı və deməli uğurları azdır.
Uydurduğu və ya haradansa
oxuyub
götürdüyü
daxili
toqquĢmalara meyllidir. Sözəbaxan
və biganədir.
Özünüqiymətləndirmənin
yüksəldilməsinə zəruri ehtiyacı vardır,
bu onun biganəliyini aradan qaldırar və
iddia səviyyəsini yüksəldər, bu da öz
növbəsində təhsil və iĢ keyfiyyətini
yüksəldəcəkdir. Onu iĢə cəlb etmək
üçün güclü cəhətlərini (qabiliyyətlərini,
istedad təmayüllərini və s.) tapmaq,
bundan faydalanmaq lazımdır.
6-cı tip
E: 0 – 4; N: 16 – 20
221
Təmkinli, çəkingən, duyğuludur,
vərdiĢ etmədiyi Ģəraitdə utancaq
olur. Özünə inamsız, xəyalpərəstdir.
Filosofluq etməyi sevir, izdihamlı
yerləri sevmir, hər Ģeyə Ģübhə ilə
yanaĢandır, tərəddüd edəndir. Öz
qüvvəsinə inamı azdır. Əsasən
müvazinətini saxlayandır. Vəziyyəti
dramatikləĢdirməyə, hay-küyçülüyə
meylli deyil. Həyəcanlıdır. Tez-tez
qətiyyətsizlik göstərir, fantaziyalara
meyllidir.
Ona dəstək, dayaq olmaq, onun
müsbət
keyfiyyətlərini
(ciddilik,
tərbiyəlilik, həssaslıq və.s) qrup
qarĢısında vurğulamaq lazımdır.
Onu hər hansı bir ideyaya (məs.
zəiflərə kömək) cəlb edərək,
özünüqiymətləndirməsini yüksəltmək,
həyata münasibətini nikbinləĢdirmək
mümkündür.
7-ci tip
E: 0 – 4; N: 8 – 16
Təvazökar, fəal, iĢə can atan
adamdır. Ədalətli, sədaqətli dostdur.
Çox yaxĢı, bacarıqlı icraçıdır amma
pis təĢkilatçıdır.
Çəkingəndir.
Kölgədə
qalmağı
xoĢlayır. Çoxtərəfli münasibətlərə
girmir, ikilikdə dost olmağa
üstünlük verir. QarĢılıqlı əlaqələrə
böyük əhəmiyyət verir. Bəzən
rəftarında darıxdırıcı olur.
Onun fəaliyyətinə sərbəstlik vermək
lazımdır, bu onun təĢəbbüskarlığını
həvəsləndirəcəkdir. Onu sıxıntıdan
çıxarmaq lazımdır ki, onun-bunun
əmri ilə deyil (təbiətən üzüyola
olduğu üçün) müstəqil fəaliyyət
göstərsin. Onu cəmiyyət içində tənqid
etmək məsləhət deyil. Öz qüvvəsinə
və hüquqlarına inam təlqin etmək
lazımdır.
Kiminsə nüfuzuna kor-koranə tabe
olmasına yol vermək olmaz.
8-ci tip
E: 4 – 8; N: 0 – 4
Sakit, ünsiyyətə meylli adamdır.
Estetik
cəhətdən
istedadlıdır.
Fəaliyyətdən daha çox seyrçiliyə
meyllidir. Müvazinətini saxlayandır.
Uğurlara can atmır. ―Hamı kimi‖
yaĢamağı
xoĢlayır.
QarĢılıqlı
münasibətlərdə sabitdir, ancaq dərin
həmdərdliliyi
bacarmır.
Konfliktlərdən asanlıqla yan keçə
bilir.
Əsas vəzifə onun fəaliyyət ehtiyacını
aktivləĢdirməkdir.
Onu
maraqlandıran
(məsələn
bədii
yaradıcılıq və s.) fəaliyyət formaları
seçməklə
buna
nail
olmaq
mümkündür.
Uğurlarını təqdir etmək, onunla tez-
tez ünsiyyət qurmaq, intellektinin
inkiĢafına
diqqət
yetirmək
məsləhətdir.
9-cu tip
222
E: 4 – 8; N: 0 – 4
Fəaldır, həmiĢə Ģəndir. Ünsiyyətcildir,
ancaq
ünsiyyətdə
yaxĢı-yamanı
seçməyi bacarmır. Müqavimət gücü
zəif olduğu üçün pis təsir altına tez
düĢür. Yeniliyə meylli, hər Ģeylə
maraqlanandır. Sosial intellekti zəif
inkiĢaf edib.
Adekvat
qiymətləndirmə
və
özünüqiymətləndirmə
qabiliyyəti
yoxdur. Möhkəm prinsipial mövqeyi
yoxdur. Enerjilidir. Tez inanandır.
Ona
qarĢı
ciddi
və
sərt,
səfərbəredici
rejim
tətbiq
olunmalıdır.
Dostyana
rəftar
lazımdır, ancaq yeniyetmə hiss
etməlidir ki, onun üzərində daimi
nəzarət var. Onun enerjisini faydalı
Ģeylərə yönəltmək lazımdır. Ancaq
bu zaman nəzərdə tutulan iĢləri
əvvəlcədən planlaĢdırmaq, icrasına
ciddi nəzarət etmək lazımdır. Bu
tipli yeniyetməni islah etmək üçün
onu müsbət xarakterli güclü lideri
olan qrupun tərkibinə daxil etmək
faydalı ola bilər.
10-cu tip
E: 16 – 20; N: 0 – 4
Artistlik məharəti var, nə isə
danıĢmağı xoĢlayır. Kifayət qədər
inadkar deyil. Ünsiyyətcildir. Dərin
deyil. Müvazinətini saxlayandır.
Onun məqsədinə çatmaq yolundakı
səylərini dəstəkləmək lazımdır (özü
hər məĢquliyyət və ya məqsəd
seçəndə təĢəbbüs göstərsə də onu
yerinə
yetirməyə
inadkarlığı
çatmır).Onun
artistlik məharətini həvəsləndirmək,
ancaq
təlxəklik
etməsinə
yol
verməmək lazımdır.
11-ci tip
E: 20 – 24; N: 4 – 8
Fəal,
ünsiyyətcil,
alicənab
və
Ģöhrətpərəstdir. Riskli macəralara
həvəslə qoĢulur. Dostları seçməklə
və məqsədə çatmaq vasitələrində
yaxĢı-yamanı həmiĢə seçə bilmir.
Mərdanədir, çox zaman eqoistdir.
Cazibədardır.
TəĢkilatçılıq
qabiliyyətinə malikdir.
TəĢkilatçılıq
qabiliyyətini
həvəsləndirmək və inkiĢaf etdirmək
lazımdır. Lider də ola bilər, ancaq
nəzarətdə
saxlamaq
gərəkdir.
Lovğalıqdan çəkindirmək lazımdır.
Kollektivdə
liderlik
mövqeyi
intizamsızlığın, tənbəlliyin qarĢısını
alır. Zəruri halda kollektiv içincə
tənqid etmək olar.
Dostları ilə paylaş: |