96
qədər ustalıqla, dəqiqliklə, professionallıqla edilsə də, o, yamsılamaq olaraq
qalacaq. Həmin musiqiçinin öz dəsti-xətti, ifa tərzi, özünəməxsus duyumu
olmayacaq. О, мüəyyən dövrдя müxtəlif nailiyyətlər ялдя едя bilər, lakin
онун bir ифачы kimi musiqi tarixində özünəməxsus yeri ola bilməz. Bunu
da ustad-müəllim musiqiçinin ifasında duyub, vaxtı-vaxtında izah verib,
mənfi bir yolда olduğunu диггятиня çatdırmalı və ону sağlam inkişaf
məcarasına yönəltməlidir.
İxtisas-not hazırlığının tədrisində əllərin funksiyalarıнын düzgün olmamsı
iti-surətli, mürəkkəb texnikaya malik olan musiqi parçalarının ifası zamanı
özünü biruzə verəcək. Musiqi ifaçılığı sənətində səhв ifa texnikasına malik
musiqiçilər məlumdur. Onların texnikasının səhv quruluşu ilk təhsil illərinin
məhsulуdуr və bunun üçün uşaq musiqi məktəbinin müəllimləri məsuliyyət
daşıyır. Belə ki, əgər vaxtında düzgün ифа цсулундан istifadə олунсайды,
həmin musiqiçi daha бюйцк мцвяффягиййятляр
ялдя edərdi və bir musiqiçi
kimi böyük populyarlığa malik olardı. Qazanılan müsbət nailiyyətlər isə
həmin musiqiçinin böyük fitri istedada malik bir ifaçı olmasından xəbər
verir. Fitri-istedad sayəsində səhv texnikи quruluşu olması bir o qədər də
gözə çarpmır. Лакин о, сонракы мярщялялярдя öz imkanlarından tam axıra
kimi istifadə edə bilmir.
Havanın düzgün bölünməsi körüйцn açılıb-bağlama texnikasından çox
asılıdır. Düzgün ölçüdə, proporsional formada, açılıb-bağlanması yerli-
yerində, bərabər bir şəkildə körük texnikasına riayət olunmasa, səsлəр öz
musiqi ölçüsünə uyğun olmaz. Ya həddən ziyadə uzun olar, ya da uzadılmаsı
lazım olan səs öz ölçüsünə uyğun olaraq uzadılmаyıb axıra qədər səslənməz.
Musiqi materialının tədrisinə başlayanda həmin əsər ustad-müəllim
tərəfindən analiz edilməli, sanballı izah olunmalıdır. Əsərin tempi izah
olunmаlı, müəllifiun adı deyilməli, tonallığın müəyyənləşdirmə qaydası izah
olunmalı, yəni, hansı qammada yazılmasının təyin edilmsi qaydası izah
olunmalı, mənsub olduğu ladın, yəni, musiqi materialının mayor və ya minor
ladında yazılmasının qaydasının izahы verilməli, əsərin ölçüsü izah edilməli,
üst rəqəmin, alt rəqəmin və bildirici ишарялярин izahı verilməli, əsərin
hansı musiqi janrında yazıldığı, açardan nəyə görə istifadə olunması ustad-
müəllim tərəfindən izah olunmalıdır. Həmçinin ifa zamanı musiqiçi əsərdə
göstərilən nyüansların mənasına riayət etməsinə diqqət yetirməlidir. Vacib
prinsiplərdən biri də əsərin tədrisi zamanı şifahi qavrama yolu ilə deyil,
üzdənoxu musiqi vərdişi ilə tədris olunmasına nail olmaq lazımdır. Çünki
əgər musiqiçinin not oxuсu olmasa, həmin musiqiçi sərbəst heç bir əsər
hazırlaya bilməz və daima üzdənoxu musiqi vərdişindən əziyyət çəkəcək. Bu
komponentlər – musiqi vərdişləri tədris zamanı nəzərə alınmaзsa, musiqiçi
həm savadlı, həm də professional ifa baxımından çox dəyərli, öz dəsti-xətti
olan musiqiçi kimi püxtələşə bilər.