Bitki fiziologiyası və biotexnologiya şöbəsi
Şöbə müdiri:
Şöbədə çalışan elmi əməkdaşlar:
Süleymanov Səftər Yusif oğlu l dekabr 1951-ci ildə Azərbaycan Respublikası
Qəbələ rayonunun Nickəndində anadan olmuşdur. 1958-ci ildə Nickənd orta
məktəbinə daxil olmuş, 1968-ci ildə məktəbi bitirmişdir. 1970-ci ildə Bakı Dövlət
Universitetinin kimya fakültəsinə daxil
olmuş, 1975-ci ildə institutu
bitirmişdir.1975-ci ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Elmi-Tədqiqat
Əkinçilik İnstitutunun Bitki fiziologiyası laboratoriyasında analitik vəzifəsinə
işəqəbul olmuşdur. 1976-1977-ci illərdə SSREA-nin A.U. Baxadına Biokimya
institutunda akademik A.İ.Okarinin laboratoriyasında 2 il təcrübə kursu keçmişdir.
1977-ci ildə SSREA-nin Torpaqşünaslıq və Fotosintez İnstitutunda (Moskva,
Puşinoşəhəri) əyani aspiranturaya daxil olmuşdur, 1980-ci ildə aspiranturanı
bitirmişdir və Elmi-Tədqiqat Əkinçilik İnstitutunun texnologiya və biokimya
laboratoriyasında kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. 1985-ci ildə «Buğda
xloropalstlarının mebranını və piqment zülal komplekslərinin quruluşunun tədqiqi»
mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edərək b.ü.f.d. elmi dərəcəsi almışdır.
(ixtisas. 03.00.12-bitki fiziologiyası.) 1985-1989-cu ilə qədər böyük elmi işçi,
1989-19994-cü illərdə aparıcı elmi işçi, biotexnologiya qrupunun rəhbəri
vəzifəsində çalışmışdır. 2003-cü ildə «Xlorofil-zülal kompleksləri xloroplastların
tilakoid menbranında onların struktur molekulyar quruluşu və formalaşmasnın
tənzimlənməsi» mözsusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək b.e.d. alimlik
dərəcəsi almışdır. Hal-hazırda baş elmi işçi vəzifəsində çalışır, “Buğda bitkisinə
stres amillərin təsirinin molekulyar mexanizmlərinin tədqiq və praktiki
istifadəsi ” mövzusu üzərində işləyir.
Feyziyev Yaşar Mirzə oğlu 1960-cı Lənkaran şəhərində anadan olmuşdur. 1967-
77-ci illərdə Lənkaran şəhərinin 1 saylı orta məktəbində oxumuş 1977-1982-ci
illərdə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fizika fakültəsində təhsilal
almışdır.1982-ci ildə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Əkinçilik İnstitutunda elmi
fəaliyyətə başlamışdır. 1986-1989-cu illərdə SSRİEA Torpaqşünaslıq və
Fotosintez institutunda aspiranturada təhsil almışdır. 1990-cı ildən balşayaraq
Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Əkinçilik İnstitutunda elmi-tədqiqatları davam
etdirmişdir.1992-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin biofizika ixtisaslaşmış elmi
şurasında «İkinci fotosistemdə xinonakseptorlarının reduksiyası zamanı yüklərin
rekombinasiyası» adlı namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək fizika-riyaziyyat
elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1997-2005-ci illərdə Yaponiyanın
Kvanşey Qakuin Universitetində İsveçin Lund Universitetində və Yaponiyanın
Fiziki və kimyəvi tədqiqatlar institutunun (RİENK) «Fotodinamik tədqiqatlar
mərkəzi» ində ikinci fotosistemin reaksiya mərkəzləri və suyun katalitik
oksidləşməsi problem üzərində elmi tədqiqatlar aparmışdır. 2009-cu ildə AMEA
Botanika İnstitutunun ixtisaslaşmış Elmi şurasında «İkinci otosistemdə suyun
katalitik oksidləşməsi reaksiyaları zamanıe lektronların daşınması» mövzusunda
biologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya işini müdafiə
etmişdir.
Hal hazırda baş elmi işçi vəzifəsində çalışır, “Buğda bitkisinə stres
amillərin təsirinin molekulyar mexanizmlərinin tədqiq və praktiki istifadəsi ”
mövzusu üzərində işləyir.
Email:
ya_feyziyev@yahoo.com
Abdulbagiyeva Sevda Ağamalı qızı - aparıcı elmi işçi
Abdulbagiyeva S.A. 30.09.1960-cı ildə anadan olmuşdur. 1981-1986-cı illərdə
S.M. Kirov adına ADU-nin kimya fakultəsini bitirdikdən sonra Əkinçilik
İnstitutunda əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1997-ci ildə 03.00.12-“Bitki
fiziologiyası” ixtisası üzrə “Müxtəlif morfofizioloji əlamətli buğda genotiplərinin
quraqlığa davamlılıqla əlaqədar dən keyfiyyətinin formalaşması” adlı dissertasiya
işini müdafiə edərək biologiya elmləri namizədi alimlik adına layiq görülmüşdür.
2010-cu ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya
Komissiyasının qərarı ilə Bitki fizioloqu üzrə "Dosent" elmi adı verilmişdir. 58
elmi əsərin müəllifidir. Hazırda “Yerli və introduksiya olunmuş nümunələr
əsasında buğdanın rüşeym plazmasının zənginləşdirilməsi və hibridləşmə yolu ilə
yüksək məhsuldar, keyfiyyətli və ekoloji cəhətdən uyğunlaşa bilən yeni sortların
yaradılması və tətbiqi” mövzusu üzərində işləyir.
Mirzəyev Rüfət Sədrəddin oğlu - aparıcı elmi işçi
Mirzəyev Rüfət Sədrəddin oğlu 18.01.1958-ci ildə anadan olmuşdur. 1983-cü
illərdə ADU-nun Fizika fakultəsinin “Fizik, fizika müəllimi” ixtisasını bitirmişdir.
Elə həmin ildən də təyinatla Az.ETƏİ-da işə başlamışdır. 1990-cı ildə
“Məhsuldarlığına və fotosintetik əlamətlərinə görə fərqlənən müxtəlif soya
genotiplərində CO2 qazı mübadiləsi” mövzusu üzrə dissertasiya işini müdafiə
edərək “Bitki fizioogiyası” ixtisası üzrə biologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini
və “Dosent” elmi adını almışdır. 60-a yaxın elmi əsərin, 2 noxud və 1 mərci
sortunun həmmüəllifidir.
Hal-hazırda Respublikanın ayrı-ayrı bölgələri üçün perspektivli sayılan ərzaq
paxlalı bitkilərinin (noxud, mərci) seçilməsi, yaradılması, fermer təəsrrüfatlarında
yayılması, quraqlığa, şaxtaya xəstəliklərə və s. davamlı sotların məhsuldarlığını
xarakterizə edən morfofizioloji əlamətlərin öyrənilməsi və bu nümunələrin ekoloji
sınaqlarının keçirilməsi və b. sahələrdə elmi tədqiqat işləri aparır.
Email:
rufat.mirzayev.58@mail.ru
Əhmədova Flora Ələddin qızı - aparıcı elmi işçi
Məmmədova Mahirə Heybət qızı - aparıcı elmi işçi
Əsədova Sədaqət Şirməmməd qızı - aparıcı elmi işçi
Təmrazov Təmraz Hacıəli oğlu - aparıcı elmi işçi
Təmrazov T. H. 03.03.1971-ci ildə anadan olmuşdur. 1997-ci ildə Bakı Dövlət
Universitetinin “kimyaçı və kimya müəllimi” ixtisasını bitirmişdir. Elə həmin ildən
Az. ETƏİ-da kiçik elmi işçi kimi işə başlamışdır. O, 2004-cü ildə “Quraqlığa
davamlılığına və məhsuldarlığına görə fərqlənən xarakterik buğda genotiplərinin
fotosintetik funksiyası və əlamətləri” mövzusunu müdafiə edib Bitki fiziologiyası
ixtisası üzrə “Biologiya” elmləri namizədi adını almışdır. T.Təmrazov 32 elmi
əsərin müəllifidir. Hal-hazırda “Buğda proqramı” üzərində işləyir.
Email:
tamraz.tamrazov@mail.ru
Allahverdiyev Tofiq İdris oğlu - aparıcı elmi işçi
Allahverdiyev T. İ. 05.X.1968-ci ildə anadan olmuşdur. 1993-cü ildə ADPU-nun
“biologiya-kimya müəllimi” ixtisasını bitirmişdir. 1994-cü ildə Az. ETƏİ-nun
aspiranturasına qəbul olunub və 1997-ci ildən isə Az. ETƏİ-da kiçik elmi işçi
vəzifəsində işə başlamışdır. 2004-cü ildə “C4 bitkisi olan amarant (Amaranthus
cruentus L.) yarpaqlarının fosfoqliseratkinazası” mövzusu üzrə disertasiya işini
müdafiə edərək “biokimya” ixtisası üzrə biologiya elmləri namizədi alimlik
dərəcəsi adını almışdır. 63 elmi əsərin müəllifidir.
Hazırda isə “Buğda genotiplərinin quraqlığa davamlılığının fizioloji xüsusiyyətləri
və davamlı genotiplərin aşkar olunması” mövzusu üzərində işləyir.
Email:
tofig_1968@mail.ru
Qaragözov Tofiq Hüsnü oğlu - aparıcı elmi işçi
İbrahimova İradə Qəzənfər qızı - böyük elmi işçi
İbrahimova İradə Qəzənfər qızı 22.12.1968-ci ildə anadan olmuşdur. Kənd
Təsərrüfatı Akademiyasının “meyvə-tərəvəz və Üzümçülük” fakultəsinin “alim-
aqronom” ixtisasını bitirmişdir. 2000-ci ildə İnstitutda aspiranturaya daxil olub və
bitirdikdən sonra həmin İnstitutda əmək fəaliyyətinə başlamışdır.17 elmi əsərin
müəllifidir. Həmçinin “Müxtəlif arxitektonikalı buğda genotiplərinin morfofizioloji
xüsusiyyətləri və onların seleksiya dəyişkənliyi” mövzusu üzrə müdafiə
ərəfəsindədir.
Hazırda “Yerli və introduksiya olunmuş nümunələr əsasında buğdanın rüşeym
plazmasının zənginləşdirilməsi və hibridləşmə yolu ilə yüksək məhsuldar,
keyfiyyətli və ekoloji cəhətdən uyğunlaşa bilən yeni sortların yaradılması və
tətbiqi” mövzusu üzərində işləyir.
Əlaqə tel: 551-61-30
Mirzəyeva Gülşən Vaqif qızı - elmi işçi
İbrahimova Ülkər Faiq qızı - elmi işçi
Şöbənin fəaliyyət istiqamətləri:
Şöbə öz fəaliyyətinə müxtəlif adlarla 1950-ci ildən başlamışdır.Yeni institutun
modernləşdirilməsi proqramına, Aqrar Elm Mərkəzinin 03 saylı 29 mart 2009-cu il
və Əkinçilik İnstitutunun 7/ş saylı 31 mart 2009-cu il tarixli əmrlərinə əsasən
başlamışdır. Hal-hazırda şöbədə 28 nəfər çalışır ki, onun da 21-i tədqiqatçıdır.
Tədqiqatçılardan 18-i elmlər namizədi, 3-ü isə elmlər doktorudur. 1955-ci ildən
başlayaraq şöbədə kənd təsərrüfatı bitkilərinin, xüsusən də buğdanın
məhsuldarlıq prosesinin nəzəri əsasları olan fotosintezin problemlərinə dair
kompleks tədqiqatlar aparılır. Bu tədqiqatların dairəsi bitkilərin məhsuldarlığının
fizoloji, biokimyəvi və molekulyar-genetik əsaslarını, eyni zamanda bitkilərin
həyatının struktur-funksional təşkilinin molekulyar səviyyədən başlayaraq bütöv
bitki və əkin səviyyəsinə qədər məhsuldarlıq proseslərinin öyrənilməsini əhatə
edir. Bu tədqiqatların həyata keçirilməsində şöbə AMEA-nın Molekulyar biologiya
və Biotexnologiya institutu ilə elmi əməkdaşlıq edir.
İlk illərdə Azərbaycanın əsas bölgələrində becərilən kənd təsərrüfatı
bitkilərində (tərəvəz, pambıq, buğda) gedən fizioloji və biokimyəvi
proseslərlə makro və mikroelementlərin əhəmiyyəti öyrənilmişdir. Bu tədqiqatlar
əsasında qida elementlərinin fizioloji rolu aşkarlanmış, gübrə kimi onların tətbiq
edilməsinin səmərəliliyi, konkret dozaları, müddətləri və verilmə üsullarına dair
təkliflər hazırlanmışdır.
Bu illər ərzində şöbədə aşağıdakı istiqamətlərdə tədqiqat işləri aparılmış,
nəticələr əldə olunmuş və 20-dən artıq monoqrafiya və kitablarda, 1000-ə qədər
elmi məqalələrdə nəşr edilmişdir:
karbon
qazı
assimilyasiyasının
genotiplərin
morfofizioloji
əlamətlərindən və donor-akseptor nisbətindən asılı olaraq ədqiqi;
fotosintezin intensivliyinin və eləcə də yarpaq və sünbüllərdə sintez
olunmuş assimilyatların paylanmasının
14
CO
2
tətbiq etməklə təzadlı
buğda genotiplərində öyrənilməsi;
quraqlıq stresinin müxtəlif bərk və yumşaq buğda genotiplərinin
fotosintetik qaz mübadiləsinə təsirinin öyrənilməsi;
yüksək məhsuldar genotiplərin sünbülündə intensiv zülal sintezi prosesi,
fotosintezin yüksək intensivliyi və CO
2
-nin ilkin assimilyasiya
fermentlərinin fəallıqları ilə korzelyasiyası;
intensiv və ekstensiv tipli uğda genotiplərinin CO
2
-nin assimilyasiya
intensivliyinə və CO
2
-ni ilkin assimilyasiya edən fermentlərin fəallığına
görə müqayisəli qiymətləndirilməsi;
fotosintezin ilkin proseslərinin tədqiq olunmasından alınan nəticələr
əsasında yüksək fotokimyəvi fəallığa və ona müvafiq morfofizioloji
xüsusiyyətlərə malik genotiplərin aşkarlanması;
karbon qaz mübadiləsinin tədqiqində həqiqi fotosintezlə fototənəffüs
arasında əlaqənin müəyyən edilməsi;
xloroplastların
membran
sistemlərinin
quruluşunun
təşkilinin
aydınlaşdırılması və bu əsasda xloroplastların tilakaid membranında
piqment - zülül kompleksinin topoqrafiya modelinin işlənib hazırlanması;
yetkin və qeyri-yetkin rüşüymlərdən hüceyrə kulturasının induksiya
olunan morfogenezin xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi;
buğda kallusunun izolə olunmuş hüceyrələrindən seleksiya işində
buğdanın yeni forma və sortlarının yaradılması üçün ilkin forma və
sortlarının yaradılması üçün ilkin material rolunu oynayan bitki
regenerantların alınması;
kənd təsərrüfatı bitkilərində toplanan radioaktiv parçalanma məhsulları
olan radionuklidlərlə torpağın çirklənməsi, onun torpaq-bitki örtüyündə
paylanma qanunauyğunluqlarının öyrənilməsi və s.
Hal-hazırda şöbədə stress amillərə davamlılığın fizioloji, biokimyəvi
və molekulyar xüsusiyyətlərinin tədqiqi istiqamətində aşağıdakı tədqiqat
işləri davam etdirilir:
buğda və digər dənli bitkilərin quraqlığa və duza davamlılığa
adaptasiyasında baş verən fizioloji və biokimyəvi proseslərin tədqiqi;
buğdanın quraqlığadavamlılığının molekulyar mexanizmlərinin tədqiqi;
davamlılığın
genetik
determinə
olan
mexanizimlərinin
amplifikasiyasının nəticəsi kimi in vitro və in vivo şəraitlərdə orqanizm
və hüceyrə səviyyələrində realizə olunan xloridli şorlaşmanın stress
təsirinə qarşı buğdanın adaptiv reaksiyalarının tədqiqi.
Morfo-fiziologiya
Artıq uzun müddətdir ki, institutda buğda və digər dənli bitkilərin morfoloji
əlamətlərindən asılı olaraq yüksək məhsuldarlığı şərtləndirən fizioloji
prosesslərin gedişi tədqiq edilir. Bu sahədə fundamental tədqiqat işləri
aparılmaqla müxtəlif morfofizioloji əlamətlərin məhsulun formalaşmasında rolu
aydınlaşdırılmışdır. Öyrənilən morfofizioloji əlamətlərdən əkin sahəsində yarpaq
sahə indeksini, onun gövdədə duruşu quruluşunu (arientasiya), xüsusi səthi
sıxlığın (XSS) qiyməti və s. xüsusiyyətlər öyrənilərək bu əlamətlərin məhsulun
formalaşmasında rolu aydınlaşdırılmışdır. Bitkinin böyümə və inkişaf dinamikası
müntəzəm olaraq aydınlaşdırılmış, inkişaf mərhələsinə uyğun olaraq
morfofizioloji prosesslərin gedişi tədqiq edilir. Həmçinin tədqiqatlarda
məhsuldarlıqda fotosintetik əlamətlərin əhəmiyyəti və ideal buğdanın
seleksiyasında onların istifadəsi məsələlərinə toxunulmuşdur. Buğdada
fotosintezin intensivliyinin ətraflı öyrənilməsi ilə morfofizioloji xüsusiyyətlərlə
məhsuldarlıq göstəriciləri arasında korrelyasiya əlaqələri müəyyən edilmişdir.
Bu sahədə aparılan çoxillik tədqiqatların yekunlarına əsasən “İdeal buğda”
modelinin testləri hazırlanmışdır. Bu model seleksiya materiallarının
qiymətləndirilməsi müddətinin qısaldılmasında və buğdanın ideal tipinə yaxın
sortların yaradılmasında müstəsna rolu olmuşdur. Belə bərk və yumşaq buğda
sortlarına nümunə olaraq “Qaraqılçıq 2”, “Bərəkətli 95”, “Əzəmətli 95”,
“Qobustan”, “Tale 38” və “Qırmızı gül 1”-i göstərmək olar.
Davamlılığın aspektləri
Tədqiqat işlərində əsasən müxtəlif morfofizioloji, biokimyəvi və molekulyar
aspektlərin su, duz və temperatur stresləri şəraitində depressiyası öyrənilir.
Bunlar əsasən su rejimi göstəricilərinin quraqlıq şəraitində öyrənilməsi və
pozulmuş su rejiminin digər morfofizioloji, biokimyəvi göstəricilərə, o cümlədən
assimiliyasiya səthinə, toplanan biokütləyə, bitkinin böyümə və inkişafına,
fotosintez
göstəricilərinə,
antioksidləşdirici
fermentlərin
fəallığına,
xloroplastların flüoressensiya spektrində yerləşən qısadalğalı formaların
intensivliyinə təsiri aydınlaşdırılmışdır. Sonda davamlılığı səciyyələndirən
morfofizioloji əlamətlər müəyyənləşdirilərək seleksiyada yeni formaların
yaradılması üçün zəmin hazırlanmışdır. Duz stresi şəraitində endospermin
protektor effektliyini öyrənmək məqsədilə buğdanın dənindən və yetişmiş
rüşeymindən in Vitro şəraitində yetişdirilən bitkilərin adaptiv xüsusiyyətləri
tədqiq edilmişdir. NaCl duzunda inkişaf edən kallus hüceyrələrində zülal
kompleksində baş verən dəyişiklər aşkar edilmişdir. Tədqiq edilən davamlılığın
bu aspektləri sonda seleksiyada yeni formaların yaradılması üçün zəmin
hazırlanmışdır.
Adaptasiya
Tədqiqat işlərində buğda və digər dənli bitkilərin stress amillərin (quraqlıq, duz)
təsirinə məruz qaldıqları və adaptasiya olunaraq müxtəlif morfoloji, biokimyəvi,
fizioloji və genetik əlamətlər qazanılması aydınlaşdırılmışdır. Genetik
adaptasiyanın davamlılıq genlərinin aktivliyinin artması nəticəsində mümkün
olduğu müəyyən edilmişdir. Su qıtlığının və müxtəlif qatılıqlı duzun təsirindən
bir çox fizioloji əlamətlərdə adaptasiyaya uğrayan müəyyən əlamətlər
qazanılmışdır. Bu əlamətlərə stress amilin təsirindən kök sisteminin torpağın
nisbətən daha dərin qatlarında paylanması, assimiliyasiya səthinin azalması,
transpirasiyanın intensivliyinin qiymətlərində, CO
2
mübadiləsinin gedişində,
fotosintezedici
piqmentlərin
miqdarında, antioksidləşdirici fermentlərin
fəallığında, xloroplastların flüoressensiya spektrində baş verən və s.
morfofizioloji və biokimyəvi dəyişiklər daxildir. Bu əlamətlərin əsasında stress
amillərə adaptasiya normaları və qiymətli genotiplər müəyyən edilmişdir ki,
bunlardan da davamlı formaların yaradılmasında geniş istifadə edilir. Hal-
hazırda İnstitutda buğda və digər dənli bitkilərin quraqlığa və duza davamlılığa
adaptasiyasında baş verən fizioloji, biokimyəvi və molekulyar mexanizmlərin
tədqiqi istiqamətlərində işlər davam etdirilir.
Biotexnologiya
Biotexnologiya- təbii bioloji obyektlərdən (mikroorqanizmlər, bitki və heyvan
hüceyrələr), hüceyrə hissələrindən (hüceyrə membranı, ribosom, mitoxondri,
xloroplast) və proseslərdən istifadə edərək müxtəlif qiymətli maddələrin və
məhsulların istehsalının metodları və texnologiyaları haqqında elmdir.
Biotexnologiya insana lazım olan məhsulların və materialların canlı
orqanizmlərin, hüceyrə kulturalarının və bioloji proseslərin köməyi ilə
istehsalıdır. Biotexnologiyanın əsas istiqamətləri: 1) mikroorqanizmlərin və
becərilən eukariot hüceyrələrin köməyi ilə bioloji aktiv maddələrin (fermentlər,
vitaminlər, hormonal preparatlar), dərman preparatlarının (antibiotiklər,
peyvəndlər, zərdab, yüksəkspesifik antitellər), həmçinin yem əlavələri kimi
istifadə olunan zülalların, amin turşuların istehsalı; 2) bioloji mübarizə
metodlarının ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısının alınmasında istifadəsi
(içməli suyun, çirklənmiş torpağın bioloji təmizlənməsi), bitkilərin zərərverici və
xəstəliklərdən mühafizəsi; 3) gen mühəndisliyi metodu ilə yeni faydalı
mikroorqanizm ştamlarının, bitki sortlarının, heyvan cinslərinin yaradılması və s.
Biotexnologiyanın əsasında genetika, molekulyar biologiya, biokimya,
embriologiya
və
hüceyrə
biologiyası
və
s.
durur.
Gen mühəndisliyi- molekulyar genetikanın şöbəsi olub, sahibin hüceyrəsində
çoxala bilən və hüceyrənin vacib metabolitlərinin sintezinə nəzarəti həyata
keçirən
məqsədəuyğun
yeni
DNT
molekulunun
yaradılmasıdır.
Bir orqanizmdən digər orqanizmə genin köçürülməsi aşağıdakı əməliyyatlar
hesabına baş verir: genin (DNT fraqmentinin) bakteriya, bitki və heyvandan
ayrılması, DNT fraqmentinin bakteriya plazmidinə birləşdirilməsi, plazmid
DNT-hibridinin (lazım geni daşıyan) sahib hüceyrəsinə daxil edilməsi, bu genin
yeni
sahibdə
klonlaşması
və
fəaliyyət
göstərməsi.
Transgen bitkilər- başqa orqanizmləri genləri köçürülmüş bitkilərdir. Kolorado
böcəyinə davamlı kartof, torpaqda yaşayan Dacillus thuringiensis genomundan
ayrılan genin kartofun genomuna daxil edilməsi hesabına bu bitki Cry zülalı
hasil edir. Bu zülal protoksin olub, həşəratların bağırsağında həll olur və əsl
toksinə qədər aktivləşir, həşəratların sürfəsinə və pupuna öldürücü təsir edir,
insanda və digər istiqanlı heyvanlarda bu cür transformasiya mümkün olmadığı
üçün bu zülal insan üçün zəhərli və təhlükəli deyil. Transgen heyvanlar kimi
daha çox donuzlardan istifadə olunur. İnsan genlərinə malik donuz insan
orqanlarının donoru kimi istifadə edilir.
Laboratoriya cihazları
Aparatların adı və markası
İstehsalçı
ölkə
Funksiyası
Şəkil
OPTİ-Sciences CCM-200
Xlorofil miqdarını ölçən
ABŞ
Xlorofilin miqdarını ölçmək
Hermle Labortechnik
Stolüstü sentrifuqa
soyuduculu Z400K
Almaniya
Hüceyrənin müxtəlif
orqanoidlərinin çokdürülməklə
ayrılması
Distillyator Aquatron
A4000D Bibby Scientific
Limited Stone Staffordshire
Ingiltərə
Suyun distillə yolu ilə
təmizlənməsi
pH metr Eutech instruments
Sinqapur
Məhlulun pH-nı təyin etmək
Li-6400 XT Daşınan
fotosintez sistemi
ABŞ
Sahə şəraitində bitkilərin qaz
mübadiləsi parametrlərinin
ölçülməsi
Li-6400 XT Daşınan
fotosintez sistemi
ABŞ
Fotosintezedici piqmentlərin
miqdarının, fermentlərin
aktivliklərinin ölçülməsi
Laboratoriya blenderi
ABŞ
Bitki materialını dağıtmaq və
homogen hala salmaq
Yarpaq sahəsini ölçən
AM300 Bioscientific Ltd
İngiltərə
Sahə və laboratoriya şəraitində
bitkilərin yarpağın səth
sahəsinin ölçülməsi
Tərəzi Grain Grading Scale
8800S
ABŞ
Toxum çəkmək
Avtomatik sahə ölçən (AAC-
400)
Tokiyo,
Yaponiya
Yarpağın səth sahəsini ölçmək
Dostları ilə paylaş: |