Biznes boshqaruv asoslari
Yüklə 1,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Asosiy iqtisodiy muammo.
Haridor va korxonalar chegaralanmagan hoxish va ehtiyoj chegaralanmagan.Vaholanki, iqtisodiy resurslar chegaralangan.Iqtisodiy resurslarni chegaralanganligi va chegaralanmagan xohish extiyojlarning kamchiligi bu asosiy iqtisodiy muammo deb ataladi.Siz sotib olishni xohlagan bir qancha mahsulotga qurbingiz yetadi, lekin ularning hammasi uchun yetarli mablag’ga ega bo’lmaysiz. Sohangizda siz aniq mashg’ulotlarga yoki faoliyatdan tashqari operatsiyalarga duch kelasiz, chunki operatsion harajatlar yillik byudjetingizga qaraganda tezroq o’sadi.Korxona ko’proq mahsulot ishlab chiqarish uchun kengaytirilishi mumkin, lekin kattaroq bino uchun yetarli miqdorda yer maydoniga ega bo’lmaydi.Mamlakat aholisini salomatligini yeatrlicha ta’minlab berolmasligi mumkin, chunki u yetarlicha shifokor yoki shifoxonalarga ega emas. Asosiy iqtisodiy muammolar yetishmovchilikdan yuzaga keladi.Yetishmovchilik – bu extiyojlarni qondirish uchun yetarlicha resursga ega bo’lmaslikdir.Yetishmovchilik hammaga ta’sir qiladi, lekin ba’zilarga boshqalardan ko’proq ta’sir qiladi.Foydasi chegaralangan insonlar o’z mablag’laridan asosiy extiyojlarini qondirish uchun eng qulay mablag’ sarflash yo’lini tanlashga majburdirlar.Kam tabiiy resurslarga yoki qashshoq ta’lim tizimiga ega bo’lgan davlatlar o’z aholisi uchun yetarli mahsulotlar va xizmatlar taklif qila olmaydi.Agar yo’llar, ko’priklar va temiryo’llar yaxshi ta’minlanmagan bo’lsa, odamlar boshqa yerlarda turli-xil mahsulot va xizmatlarni qo’lga kirita olishmaydi. Tanlovlar Har bir shaxs yetishmovchilikka asoslangan holda iqtisodiy qaror qabul qiladi.Shaxslar va oilalar o’z extiyoj va xohishlariga qarab ularning daromadini taqsimlashga qaror qilishga majbur.Shaxar tuman va ijtimoiy jamiyat o’z yiqqan soliqlari bilan shahar aholisini ko’plab xizmatlar bilan ta’minlash muammosini hal qilishlari kerak.Zero har kim qiyin tanlov qabul qilishga majbur. Yetishmovchilik sizni muqobillar orasidan tanlashga yoki qaror qabul qilishga majbur qiladi.Siz qaysi qarorni eng muqobili deb qabul qilasiz ? Siz odatda yoqtirgan narsalaringizni ko’pchiligini yoki qurbingiz yetkanini tanlaysiz.Faraz qiling siz havtasiga 75$ daromadga egasiz, agar siz topgan pulingizni oyoq kiyimga sarflasangiz, yakshanba kuni kechqurun do’stlaringiz bilan pizza olishga, kino ko’rishga mablag’ingiz qolmaydi.Siz cheklangan resurslarga yoki chegarali summaga ega ekanligingiz uchun ham, siz hamma narsani bir vaqtda bajarish imkoniyatiga ega emassiz.Siz tanlashga majbursiz – oyoq kiyim, kino yoki pizza – qaysi birini siz ko’proq xohlaysiz.Siz qanday qib aniqlaysiz, bu ikki yo’ldan qaysi biri sizni ko’proq qoniqtiradi ? Mantiqiy jarayonga ergashish sizga yaxshiroq qaror qabul qilishga yordam beradi.Bu yo’l ko’pchilik qarorlarni qabul qilish uchun isbotlangan yo’l, lekin bu ko’proq muhim iqtisodiy qarorlar qabul qilishda foydali.Iqtisodiy qaror qabul qilish bu – ehtiyojlarni tanlash jarayoni va xohishlarni qondirish jarayoni hisoblanadi.Siz jarayonni o’rganishingiz bilan qaror qabul qilishingiz osonlashadi va jarayon to’g’ri tanlovlar sari yo’llaniladi. Yüklə 1,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|