Bolalar va o’smirlarning jismoniy rivojlanishini baholash. Tashqi ko’rikdan o’tkazish (somatoskopiya) Ishdan maqsad

Farqlanish indeksi o’tirgan holatda tana bo’yi qiymatidan oyoqlar uzunligi qiymatini ayrib tashlash yo’li bilan aniqlanadi. Bu ko’rsatkich erkaklar uchun o’rtacha 9–10 sm, ayollar uchun esa 11 – 12 sm ni tashkil qiladi. Bu indeks qiymati qanchalik kichik bo’lsa, o’z navbatida oyoqlarning uzunligi shunchalik katta qiymatga ega bo’lishi yoki aksincha holat qayd qilinadi.
Ketle vazn – bo’y indeksi:
Vazn (g) / bo’y (sm)
Bu indeksning o’rtacha qiymati erkaklarda 370–400 grammga nisbatan 1 sm ni va ayollarda 325–375 grammga nisbatan 1 sm ni tashkil qiladi. 15 yosh davridagi o’g’il bolalarda esa bu indeks qiymati o’rtacha 325 gramm tana vazniga nisbatan 1 sm, ushbu yosh davridagi qiz bolalarda 318 grammga nisbatan 1 sm ga teng hisoblanadi.
Manuvrie ma’lumotlari bo’yicha skeliy indeksi oyoqlar uzunligini tavsiflab beradi:
SI = (oyoqlarning uzunligi / o’tirgan holatda tana bo’yi) x 100
Bu indeks qiymatining 84,9 gacha bo’lishi oyoqlarning kaltaligidan, 85–89 oraliqda bo’lishi oyoning o’rtacha uzunlikka egaligidan va 90 hamda undan ortiq qiyimatga ega bo’lishi – oyoqlarning meyoridan uzunligidan dalolat beradi.
Tana vazni (og’irligi) voyaga yetgan odam organizmi uchun quyidagi keltirilgan, Berngard formulasi yordamida hisoblab topiladi:
Tana vazni = (bo’y × ko’krak hajmi)/240
Ushbu formula tana tuzilishi xususiyatlarini hisobga olish imkonini beradi. Agar, hisoblash Brok formulasi yordamida amalga oshirilsa, u holda hisoblash natijalaridan 8% ga yaqin qiymatni olib tashlash talab qilinadi: ya’ni, tana bo’yi – 100–8%.
W.Stern (1980 yil) tomonidan sportchilar tanasida yog’ qatlamini aniqlash usuli ishlab chiqilgan.

• 
  Yog’ qatlamining foiz hisobidagi qiymati = [(tana vazni–tananing quruq vazni)/tana vazni]×100
  
• 
  Tananing quruq vazni = 98,42+[1,082 (tana vazni)–4,15 (bel sohasi aylanasi)]
  

Lorens formulasiga binoan, tananing ideal holatdagi vazni (M) quyidagicha aniqlanadi: