Бозор инфратузилмаси ва унинг бозор шароитидаги аҳамияти

JAMG’ARMA VA UNING HAJMIGA TA`SIR ETUVCHI OMILLAR.

Reja

• Iste'mol va jamharmaning iqtisodiy mazmuni hamda ularning o’zaro bog’liqligi
• Jamg’arishning mohiyati, omillari va samaradorligi
• Investitsiyalar va uning darajasini belgilovchi omillar.

Milliy iqtisodiyotda yangidan vujudga keltirilgan qiymat ya'ni milliy daromad va iqtisodiy jamg'arish maqsadlarida ishlatiladi. Istemol keng manoda jamiat iqtisodiy extiyojlarni qondirish jarayonida ishlab chiqarilgan tavar va xizmatlardan foydalanishni, uni isre'mol qilishni bildiradi. Bunda unumli va shaxsiy istemol farqlanadi.

Shaxsiy istemol ishlab chqarish soxasidan tashqarida ro'y berib,bunda istemol buyumlaridan bevosita foydalaniladi yoki ular to'liq iste'mol qilinadi
Unumli istemol bevosita ishlab chiqarish jarayonida tegishli bo'lib, ishlab chiqarish vositalari va inson ishchi kuchiningi ste'mol qilinishini, yani ulardan foydalanish jarayonini anglatadi.
Unumli
Iste’mol
Shaxsiy
Istemol fondining shaxsiy daromadi shaklida xodimlar qo'liga kelib tushadigan qismi istemolchilik sarflari maqsadida ishlatiladi.
Istemolchilik sarflari- bu aholi joriy daromadlarining tirikchilik nematlari va xizmatlar uchun ishlatiladigan qismi
Jamg’arma - bu aholi, korxona (firma) va davlat joriy daromadlarining istemoldan qolgan qismining kelafjakdagi extiyojlarini qondirish va foizli daromad olish maqsadilarida to'planib borishi

jamoa bo’lib

Shaxsning o'z extiyorida bo'lgan ne'matlar
yakka tartibdagi iste'mol
iste'mol
1

• Uy xo'jaliklari jamg'rgan boylik darajasi

2

• Narxlar darajasi

3

• Narxlar,daromadlar va tovarlar taklifi o'zgarishining kutilishi

4

• Istemolchi qarzlari

5

• Jamg'arish iqtisodiyotiga yalpi sarflarning

tarkibiy qisimlari

Shaxsiy daromaddan tashqari istemol va jamg'arma o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikka tasir ko'rsatuvchi boshqa bir qator omillar ham mavjud bo'ladi. Bu omillarning asosiylari quydagilar

Ixtiyordagi

Sof daromad
Daromad omillari

Investitsiya faoliyati quydagi manbalarhisobiga amalgam oshirishi mumkin

-investorlarning o'z moliyaviy resurslari ( foyda, amortizatsiya ajratmalari, to'plangan pul jamg'rmalari va h. k.)
qarz olingan moliyaviy mablag'lar(oblegatsiya zayomlari,bank kreditlari)
- jalb qilingan moliyaviy mablag'lar(aktsiyalarni sotishdan olingan mablag'lar jismoniy va shaxslarning boshqa to'loblari)
Byudjetdan investitsyalrni moliyalashtirish

RESPUBLIKADA INVESTITSIYALARNING MOLIYALASHTIRISH MANBALARI BO'YICHA TUZILISHI

Yillik	1991 1	1992 2	1993 3	1994 4	1995 5	1998 8	2000 0
Jami capital quyilmalari	100,0 0	100,0 0	100,0 0	100,0 0	100,0 0	100,0 0	100,0 0
Shu jumladan byudjet mablag'lari	44,5 5	26,6 6	32,1 1	25,3 3	22,9 9	24,2 2	30,3 3
Korxonalarnio'z mablag'iari	38,7 7	52,9 9	46,2 2	47,1 1	47,0 0	49,2 2	26,4 4
Bank kreditlari	-	0,3 3	8,3 3	11,1 1	9,6 6	6,2 2	7,5 5
Chet el investitsiyalar Va kreditlari			0,1	6,6	14,0	20,3,	21,7
Axoli mablag'lari	16,8 8	20,2 2	13,2 2	9,9 9	6,5 5	- -	12,7 7