Бяйбала Ханкишийев, Шащрза Ялийев дЯрслик

gəlir  və  xərc  hesab  kitablarının
  olmasını 
qeyd edir.
Xoşbəxt təsadüf nəticəsində qorunub saxlanmış ticarət kitabları artıq XIV 
yüzilliyin  ikinci  yarısına  aiddir  və  bunlar  arasında  1367-ci  ildən  1408-ci  ilə 
qədər birinci yeri tutan Hamburq şəhər arxivində saxlanılan kitablardır. Onlar 
o vaxt məşhur olan 
Viko van Geldersen 
holland şirkətinin müxtəlif mallarının 
geniş ticarətini aparır və özünün bir çox gəmilərinə sahiblik edir, kommersiya 
məsələlərinə  müəyyən  aydınlıq  gətirirdilər.  Bu,  Hansa  Birliyinin  çiçəklənmə 
dövrü idi, onun üzvləri onlara verilən imtiyazlardan istifadə edərək öz məhsul-
larını sərbəst halda İngiltərəyə, Danimarkaya, İsveçə və Novqorod istisna ol-
maqla, Rusiyaya idxal edirdilər (1272-ci ildən). Bütün Avropada özlərinin idarə 
və agentlikləri vardı.
1413-cü ildən 1427-ci ilə qədər Auqsburqda yaradılan xüsusi kitabxanada 
mühasibat tarixi üçün məşhur olan