www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
Cənubi Amerikanın Yeni-Orlean Ģəhərində
təĢəkkül tapmıĢ ənənəvi cazın erkən mərhələsi
üçün kollektiv improvizasiya əsas idi. Erkən
Yeni-Orlean cazı daha sonra Çikaqo cazı ilə
birləĢərək "diksilend" üslubu adlandırılır. 20-30-
cu illərdə sonralar "klassik caz" adı almıĢ "svinq"
üslubu geniĢ yayılır. "Svinq" üçün yeni tip
orkestrin ("biqbend") yaranması səciyyəvi idi.
"Biq-bend"
(ingiliscə
-
"böyük-dəstə
orkestr") üçbölmədən ibarət idi: I saksofonlar
bölməsi (sonralar klarnet də daxil edilir), II -
"mis" alətlər bölməsi (trubalar və trombonlar), III
- ritmik bölmə (fortepiano, gitara, kontrabas, zərb
alətləri).
Yarandığı gündən indiyədək caz musiqisi
çoxĢaxəli inkiĢaf yolu keçmiĢ, onun bir çox
cərəyanları və məktəbləri (bi-bop, proqressiv,
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
xard-bop, soul-caz. caz-rok, fri-caz, simfo-caz və
s.) yaranmıĢdır.
Caz
musiqisinin
mahir
ifaçıları
və
yaradıcıları olan Lui Armstronq, Dyuk Ellinqton,
Benni Qudmen, Qlen Miller, Ella Fiscerald, Bessi
Smqet və b. adları artıq bütün dünyada
məhĢurlaĢmıĢdır.
Caz elementlərindən iri formalı musiqi
əsərlərində (simfoniya, opera, konsert) istifadə
edilməsi ("simfo-caz") sayəsində bir sıra görkəmli
sənət əsərləri yaranmıĢdır:
C. GerĢvinin "Blyuz üslubunda rapsodiya",
"Porqi və Bess" operası; D. Miyonun "Dünyanın
yaranması" baleti; A. EĢpayın orkestr üçün
Konserti; Q. Qarayevin "Ġldırımlı yollarla" baleti,
səs və caz orkestr üçün "Üç noktürn" (L. Xyuzun
sözlərinə) və s.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
Caz musiqisinin Rusiyaya gəliĢi 20-ci illərə
təsadüf edir. Bu dövrdə V. Parnax, A. Sfasman,
L.
Teplitskinin
caz-orkestrləri
yaranır. L.
Ğtyosovun "Tea caz" orkestri xüsusilə məĢhur
olmuĢdur.
1939-cu
ildə
Azərbaycanda
görkəmli
bəstəkarlar Niyazi və Tofiq Quliyev tərəfindən ilk
Dövlət Caz Orkestri təĢkil olunmuĢdur. Sonralar
R.
Behbudovun,
Rauf Hacıyevin, Rafiq
Babayevin rəhbərliyi ilə caz orkestrləri fəaliyyət
göstərmiĢdir.
Caz daha da məĢhurlaĢıb yayıldıqca böyük
Ģənliklər- festivallar daxilində ifa olunmağa
baĢladı. Ġlk beynəlxalq əhəmiyyətli Cazz festivalı
25 Fevral 1948-ci ildən bəri Fransanın Nis
Ģəhərində keçirilən Nis Caz Festivalıdır.
Nyu Orleansda isə New Orleans Jazz & Heritage
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
Festival adlı Caz festivalı 1970-ci ildən bu günə
qədər hər Aprel ayının axırıncı həftə sonu və May
ayının ilk həftə sonu keçirilir.
Sevindirici haldır ki, dünyanın ən böyük Caz
festivalları siyahısında Bakı Beynəlxalq Caz
festivalının da adını görmək olur. Bakı
Beynəlxalq Caz festivalı (Baku International Jazz
Festival) 2005-ci ildən bəri hər il dünyanın
müxtəlif ölkələrinin, eləcə də Azərbaycanlı Caz
ifaçılarının
iĢtirakı
ilə
təĢkil
olunur.
Azərbaycanda milli cazın, yeni caz-muğam
üslubunun yaranması virtuoz pianoçu və istedadlı
bəstəkar Vaqif Mustafazədənin adı ilə bağlıdır.
Onun davamçılarından Rafiq Babayev və Vaqif
Sadıxovun adı çəkilə bilər.
Caz həm də elə bir musiqi növüdür ki, xüsusi
zövqlü insanlar onu dinləyərkən həzz alır və eyni
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
zövqlü insanları birləĢdirir. 90-cı illərin sonunda
caz faktik olaraq yüzillik yubileyini qeyd edir.
Lakin bu ecazkar musiqi cazibəsini, əhəmiyyətini
əsla itirmir, Lui Armstronq, Dizzi Gillespi, Mayls
Devisin Ģanlı ənənələri davam etdirilir…
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
“Sevil” - inqilab tufanının təsiri
F. Əmirov ―Sevil‖ operasını görkəmli
Azərbaycan dramaturqu Cəfər Cabbarlının eyni
adlı pyesi əsasında yazmıĢdır.
Cabbarlının ―Sevil‖ dramı 1928-ci ildə
tamaĢaya qoyulmuĢ və dərhal geniĢ Ģöhrət
qazanmıĢdır. Əsər qadının əsarətdən azad
edilməsi probleminə həsr olunmuĢdur. Bir vaxt
ərinə kölə kimi itaət edən məzlum qadın əzab-
əziyyətlərə, həqarətlərə dözməyərək, köhnə
adətlərlə əlaqəsini kəsib, inqilab tufanının təsiri
altında öz insani hüquqlarının təsdiqi uğrunda
mübarizəyə baĢlayır. Cəmiyyətinin azad üzvü
kimi qadının taleyi haqqında həyəcanlı hekayət
olan ―Sevil‖ pyesi vaxtında yazılmıĢdı və yeni hə-
Dostları ilə paylaş: |