“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
253
Gicgahına iki yumşaq yastıqça qoydular. Yastıqçalar, deyəsən, bir qədər nəm idi. Uinstonun
bədəni yumaq kimi gərilmişdi. Yenə ağrı olacaq. Bu dəfə başqa, yeni ağrı. O` Brayen inam təlqin
edən bir şəkildə, az qala nəvazişlə əllərindən yapışaraq onu sakitləşdirdi.
-Bu dəfə sizi incitməyəcəyik. Düz gözlərimin içinə baxın.
Eyni anda dəhşətli partlayış baş verdi. Ya da Uinstona elə göründü. Partlayışın səslə müşayiət
edildiyinə o qədər də əmin deyildi. Adamı kor edəcək qədər parlaq işığı isə, gözləri ilə
görmüşdü. Bütün bu vaxt ərzində arxası üstə uzansa da, Uinstonda məhz partlayış nəticəsində bu
vəziyyəti alması ilə bağlı qəribə təəssürat yaranmışdı. Düşünürdü ki, ağrısız, amma dəhşətli
partlayış onu yatağa pərçimləyib. Elə bil beyninin içində də nə isə dəyişmişdi. Gözü hədəqəsinə
qayıdandan sonra Uinston kim olduğunu, hara gətirildiyini xatırladı, başının üstündə oturub
diqqətlə ona baxan adamı tanıdı. Lakin eyni zamanda haradasa böyük bir boşluq yarandığını hiss
edirdi. Elə bil beyninin bir parçasını kəsib götürmüşdülər.
-İndi keçib gedəcək,-deyə O`Brayen onu sakitləşdirdi. –Gözümün içinə baxın. İndi Okeaniya
hansı ölkə ilə müharibə edir?
Uinston fikrə getdi. Okeaniya sözünün mənasını başa düşürdü. Özünün Okeaniya vətəndaşı
olduğunu bilirdi. Avrasiya ilə İstasiyanı da xatırlayırdı. Lakin kimin kimlə müharibə etdiyindən
xəbərsiz idi. Ümumiyyətlə, haradasa müharibənin aparıldığından xəbəri yoxdu.
-Yadımda deyil.
-Okeaniya İstasiya ilə müharibə edir. İndi xatırladınız?
-Bəli.
-Okeaniya həmişə İstasiya ilə müharibə aparıb. Sizin həyatınızın ilk günündən, Partiyanın
mövcudluğunun ilk günündən, tarixin yaradılışının ilk günündən bu müharibə fasiləsiz olaraq
davam edib. Eyni müharibə. Bunu xatırlayırsınız?
- Bəli.
- On bir il əvvəl siz xəyanətkar əməllərinə görə ölüm cəzasına məhkum olunmuş üç nəfər
haqqında özünüzdən əfsanə uydurmuşdunuz. Onların günahsızlığını sübut edən hansısa qəzet
parçası gördüyünüzü fikirləşirdiniz. Belə qəzet parçası heç zaman mövcud olmayıb. Bunu siz
uydurmuşdunuz. Sonra özünüz də uydurmanıza inanmışdınız. İndi həmin əfsanəni uydurduğunuz
an yadınıza düşdümü? Xatırladınızmı?
-Bəli.
-Bir az əvvəl barmaqlarımı gözləriniz önündə tutmuşdum.. Beş barmaq gördünüz. Bunu
xatırlayırsınız?
-Bəli.
O`Brayen yenə sol əlinin baş barmağını ovcunun içərisində gizlədib qalan barmaqlarını göstərdi.
-Burada beş barmaqdır. Onların beşini də görürsünüzmü?
-Bəli.
O, həqiqətən də ağlı başından çıxmamışdan əvvəl beş barmağı görmüşdü. Barmaqlar beş idi və
heç bir yanlışlıqdan söhbət gedə bilməzdi. Sonra yenə hər şey ilkin vəziyyətini aldı, əvvəlki
qorxu, nifrət, vahimə hissi təzədən geri qayıtdı. Lakin belə zaman kəsiyi vardı, -bu anın nə qədər
davam etdiyini Uinston xatırlamırdı, bəlkə cəmisi otuz saniyə çəkmişdi,- həmin o aydın və işıqlı
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
254
zaman kəsiyində O`Brayenin hər yeni təlqini beynindəki boşluğu doldurur və mütləq həqiqət
kimi qəbul olunurdu. Həmin anlarda iki üstəgəl iki üç də ola bilərdi, lazım gəlsəydi, asanlıqla
beşə də çevrilərdi. Bu vəziyyət O`Brayen əlini aşağı endirməmişdən əvvəl keçib getdi. Uinston
istəsəydi də həmin anı geri qaytara bilməzdi, lakin onu istənilən şəxs keçmiş həyatının ən parlaq
təsadüfünü, mahiyyət etibarı ilə başqa adama çevrilmə prosesini xatırlayan kimi, dəqiq
xatırlayırdı.
-İndi gördünüz ki, bu mümkündür,-O`Brayen onu fikrindən ayırdı.
-Bəli.
O`Brayen özündən məmnun halda ayağa qalxdı. Uinston sol tərəfindəki ağ xalatlı adamın
ampulanı sındırıb içərisindəki mayeni şprisə doldurduğunu gördü. O`Brayen, üzündə təbəssüm,
Uinstona tərəf çevrildi. Yenə əvvəllər elədiyi kimi, eynəyinin yerini burnunun üstündə
rahatlayırdı.
-Yadınızdadırmı,- dedi, - gündəliyinizdə mənim barəmdə yazmışdınız ki, bu adamın dost, yaxud
düşmən olması elə də əhəmiyyətli deyil, əsas odur ki, qarşısındakını başa düşür və onunla söhbət
etmək mümkündür. Siz haqlı idiniz. Mən də sizinlə söhbətdən zövq alıram. Düşüncə tərziniz
xoşuma gəlir. Aradakı bir fərqi - sizin dəli olduğunuzu çıxmaqla, oxşar fikirləşirik. Bu günkü
söhbətimizi bitirməmişdən əvvəl mənə bir neçə sual verə bilərsiniz. Təbii, istəyirsinizsə.
-İstədiyim sualı verə bilərəm?
-Nə istəyirsiziniz, soruşun.- O`Brayen Uinstonun cihaza baxdığını gördü. –Narahat olmayın.
Söndürülüb. Beləliklə, birinci sualınız.
-Siz Culiyaya nə etdiniz?
O Brayen yenidən gülümsədi.
-O sizi ələ verdi, Uinston. Özü də dərhal, qeyd-şərtsiz. Tutulanlardan kiminsə bizimlə belə
həvəslə əməkdaşlıq etməsi nadir hallarda olur. Görsəydiniz, gözlərinizə inanmazdınız. Onun
bütün üsyankarlığı, yalançı qəhrəmanlığı, qayğısızlığı, həyasızlığı – hamısı son damlasına qədər
canından çıxarılıb. Bu, çox mükəmməl bir dəyişmə oldu. Deyərdim ki, hətta dərsliklərə salınacaq
nümunədir.
- Ona işgəncə verdiniz?
O`Brayen sualı cavabsız buraxdı.
- Hövbəti sualınız?-dedi.
- Böyük Qardaş mövcuddur?
-Əlbəttə. mövcuddur. Partiya mövcuddur. Böyük Qardaş Partiyanın təcəssümüdür.
-Demək istəyirəm ki, məsələn, mən mövcud olduğum mənada mövcuddur?
-Siz mövcud deyilsiniz.
Köməksizlik hissi yenidən Uinstona hakim kəsildi. Mövcud olmadığının hansı dəlillərlə sübuta
yetiriləcəyini bilirdi. Ən azı, təsəvvürünə gətirirdi. Lakin eşidəcəklərinin hamısı cəfəngiyyat
olacaqdı, söz oyunu olacaqdı. Məgər “Siz mövcud deyilsiniz”-sözləri məntiqi cəfəngiyyat
nümunəsi deyildi? Amma mübahisə açmağın faydası vardımı? O`Brayenin onu hansı
təkzibedilməz, ağlasığmaz dəlillərlə darmadağın edəcəyini yadına salanda mübahisə açmaq
fikrindən daşındı.