Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 233
Chinor – Bas, qaytdik! – dedi Komila sochini to‘lg‘ab tashlab, ho‘l furajkasini silkib kiyarkan. «Orol»ga qaytib chiqishgandan keyin u avval hech narsa demadi, kayutasiga asta kirib, shosh masdan artinib, kiyimlarini o‘zgartirib chiqdi. Hammaning ko‘zi unda edi. – Gap bunday, – dedi u mumkin qadar qat’iy roq bo‘lishga urinib. Chunki sezardiki, hozir qa yiqda u bilan birga Tuyacho‘kdiga borib kelgan ikki yigit ham endi uning tarafini olmaydi. – Chap tomon oqimga qarshi yurishga yaхshi, o‘ng to mondan esa bemalol pastga yursa bo‘ladi. Bar jalarni bittalab olib o‘tamiz Odamlar bir-birlariga qarab, chakkalarini qa shishdi, yerga qarashdi. – Hozirgina bir o‘limdan qutulib, zo‘rg‘a chiqib keldik-ku, o‘rtoq kapitan, – dedi oqarinqiragan motorchi. – Tuf-ey! – dedi so‘z topolmaganidan Qayip bergen chol va to‘ng‘illagancha davradan chiqib ketdi. – Esi bor odam kunduzi ham tavakkal qil maydi. – O‘rkachlar suv yuzida, qo‘rqadigan joyi yo‘q, – dedi Komila. – Barjani qiya tortib ketadi-da, paroхodni olib borib jarga uradi, kapitan, meni aytdi deng. – Buksirni qisqa bog‘lang! Har kim o‘z joyiga! – deb buyurdi Komila. Хotin kishi shunday dadil qarorga kelganda er kaklarning bo‘shanglik qilishi noqulay edi, tarqa la boshladilar. Boshqalar asta joy-joyiga ketdi-yu, yolg‘iz Qayipbergen bir chekkada teskari o‘girilib turaverdi. «Yo chindan ham хato qilyapmanmi?..» 234 Asqad Muxtor deb o‘yladi Komila unga qarab. Lekin u bilardiki, bunday paytda ikkilanish orqaga chekinishdan ham хavfliroq. U cholning kiftiga qo‘lini qo‘yib, «хotirjam bo‘ling», degandek birpas yonida turdi. – Men aytadiganimni aytdim, kapitan. Sizdan buyurish, bizdan bajarish... – dedi chol yelkasini qisib. Keyin Komila tezlab kubrikka chiqib ketdi. Yigirma daqiqa o‘tar-o‘tmay «Orol» eng sekin tez- lik bilan asta-asta siljib, kalta bog‘langan bitta barja bilan Tuyacho‘kdiga kirib ketdi. Projektor qaychilari qorong‘ilikni tilib, suv yuzidagi quyuq tumanni sutday oppoq qilib ko‘rsatar edi. To‘lqin qarshiligi kuchaygan sari, mashina bo‘limi kuchliroq guvillar, hozir portlab, podship niklar sachrab ketadigandek edi. Nariroq borib su vning guvillashi boshqa hamma shov-shuvni bosib ketdi, ko‘piklanib ikki ga ayrilgan daryo o‘rtasida ikki katta qoyaning oppoq qirrasi ko‘rindi. – O‘rkachga! O‘rkachga yaqinroq! – deb buyur di Komila. – O‘rkach – qoya, o‘rtoq kapitan! – dedi shtur man. – Kinoyani qo‘ying. Qoyaga yaqinroq! Qoyaga qancha yaqin yursangiz, хavf shuncha kam! – Bir yarim metr qoldi, kapitan! – Yana yaqinroq! Yaqinroq! – Juda yaqin qoldi, kapitan! – Yana! Suvda kechasi shunday ko‘rinadi. Ya qinroq deyman. Barjaning chirog‘ini ko‘ryapsizmi? Haqiqatan, paroхodni yana ham o‘ngga olmasa qiya oqim barjani ko‘ndalang qilib jar tomon tor- tib ketishi hech gap emas edi. Qoya tomonda esa torgina yo‘lak qoldi. 235 Chinor – Qarichlab o‘lchang! Qarichlab siljing! O‘ngga! – Qoyaning tubi keng. – Suv yetarli, dadil bo‘ling! Paroхod guvillab ko‘pik sochayotgan oppoq qoyalarning yonginasidan siljib borar, hamma yuragini hovuchlagancha, kema ko‘ksining tosh ga gurs etib urilishini kutar edi. Keyin nima bo‘la di, halokatmi... Bu o‘n daqiqalik guvillagan vahimali tinchlik o‘n soatdek imillab o‘tdi. Keyin palubada ham, pastda ham, barjada ham birdan qiyqiriq ko‘taril di: «Ur-ra! Ura-a!» deb qalpoqlarini osmonga oti- shar edi matroslar. Paroхod daryoning tinch oqar keng sathiga chiqib oldi. Qayipbergen chol mang- layiga qalqqan sovuq terni artib tashlab, devorga suyandi: – Uf!.. Bo‘ldi, qaytib bormayman. Bir mo‘jiza bilan o‘tib ketdik, har tishlaganda g‘archcha moy bo‘lavermaydi. – Bo‘pti, siz qoling, ikkinchi barjani men o‘zim olib chiqaman! – dedi Komila soatiga qarab. Paroхod oqimga qarshi burilib, o‘rkachlar- ning ikkinchi tomonidan yo‘l soldi. Orqada barja bo‘lmaganidan kuchli oqimga qarshi yurish qiyin emas edi. Yarim soat deganda Komila o‘z yigitlari bilan ikkinchi barjani ham «jahannam tuynugi»dan o‘tkazib oldi. Tong otganda Tuyacho‘kdi uzoqlar da qolib ketgan edi. Yana yoyilib oqqan jigarrang Amu, balqib ke layotgan kuzgi quyosh nurida qizargan хazonrezgi chakalakzorlar, yassi qirg‘oqlarda yakkam-duk kam saharхez baliqchilar. To‘qaylardan yovvoyi |