Chiqindi turlari va ularni sinflarga bo’linishi

Yashil energiya

Bajardi: Olovxonova Zarina

1. Yashil energiya — yashil pullar

• 1. Yashil energiya — yashil pullar
• 2. Qayta tiklanadigan yashil energiya
• 3. Yaqin kelajakning ustuvor yoʻnalishlari
• 4. Yashil energiya haqida qiziqarli ma’lumotlar

Reja:
Yurtimiz foydalanayotgan elektr energiyasining 85 foizi yer osti uglevodorod yoqilg‘ilaridan olinadi. Yer usti energiya manbalaridan esa bor yo‘g‘i 15 foiz. Chiqindi gazlar orqali havoga chiqarib yuborilayotgan zaharli gazlar ekomuhitni 100 yil ichida o‘zgartirib yubordi. Buning natijasida dunyo harorati global tarzda 1.7 gradusga isigan bo‘lsa, O‘rta Osiyo hududi esa 2 gradusga isigan.
Elektr energiyasidan qanday foydalanyapmiz?
O‘zbekiston quyosh energetikasining yillik yalpi salohiyati neft ekvivalentida 51 milliard tonnadan oshadi va bu resurslar hisobiga yillik iste’moldan 40 barobar ko‘p miqdorda elektr energiyasi ishlab chiqarish mumkin. Quyoshning yerimizga yuborayotgan energiyasini texnologiyalarimiz foydali ish koeffitsenti 22 foizdan oshadi. Germaniya mutaxassislarining olib borgan tadqiqotlari natijasida shamol tezligi boshqa hududlarga nisbatan 1.5 barobar ko‘pligi aniqlangan.
Qayta tiklanuvchi manbalardan energiya ishlab chiqarishning 97 foizi quyosh energiyasi ulushiga toʻgʻri keladi. Xususan, oftobli kunlar yiliga oʻrtacha 320 kunni va faol quyosh nurlari tushishi davomiyligi 3 000 soatni tashkil etishi bois, yurtimizda uning quvvati yiliga 525-760 milliard kVt. soatgacha yetadi. Shamol energetikasiniki esa 500 GVt.ni yoki amaldagi energotizimdan 30 barobar koʻp boʻlgan muqobil qurilmalarni joylashtirish imkonini beradi.
Qayta tiklanadigan energiya - bu gidroelektr, quyosh, shamol, to'lqin, geotermik yoki biomassa hosil qiluvchi energiya. Ulardan ba'zilarining ishlab chiqarilishi ob-havo sharoitlariga bog'liq, ammo umuman olganda ular tabiatda cheksiz miqdorda bo'ladi.
Uning afzalliklari aniq. Keling, ularni ko'rib chiqaylik:
*Ular ifloslantirmaydi.
*Ular bitmas-tuganmas.
*Ular ishlab chiqaradigan chiqindilar uchun kuzatuv rejalariga ehtiyoj sezmaydilar, masalan, atom energiyasi.
*Ular tijorat va aholi yashash joylarida ko'proq avtonomiyalarni yaratadilar, chunki, masalan, energiya talabi quyosh energiyasi bilan qoplanishi mumkin.
*Ular ish joylarini yaratadilar va tadqiqot va innovatsiyalarning yangi yo'nalishlarini keltirib chiqaradi.
*Ular odamlarning sog'lig'iga hech qanday tahdid solmaydi, shuningdek, flora va faunaga salbiy ta'sir ko'rsatmaydi.