Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Toshkent — 2019 R. Farmonov, U. Jo‘rayåV, sh. Ergashev jahon tarixi

Qirol bilan parlament o‘rtasida fuqarolar urushi
. Angliya parlament
bilan qirol tarafdorlari bo‘lgan bir-biriga dushman ikki lagerga bo‘-
lindi. Parlamentni savdogarlar, tadbirkorlar va yangi dvoryanlar qo‘l-
lab-quvvatladi. Eski tartiblardan manfaatdor bo‘lganlarning barcha-
si – yirik yer egalari bo‘lgan asilzodalar va ularga qaram bo‘lgan
dehqonlar, saroy amaldorlari, ingliz cherkovi qirol bayrog‘i ostida
birlashdilar.
1643-yilning
oxiriga kelib, mamlakat hudu-
dining to‘rtdan uch qismi qirol hukmronligi
ostida edi. Parlament esa xalqni jangga chor-
lashga qo‘rqardi. Biroq tez orada parlament-
ning yangi ittifoqchisi bo‘lgan Shotlandiya ar-
miyasi Angliya hududiga kirib keldi. Shot-
landlar bilan parlament tarafdorlarining birlash-
gan qo‘shini qirol qo‘shini ustidan g‘alaba qo-
zondi.
Bu g‘alabada 
Oliver Kromvel
qo‘mondon-
ligi ostidagi otliq askarlar asosiy rol o‘ynadi.
Qirol va uning ortidan butun armiyasi qochib qoldi. Urush parla-
mentning to‘liq g‘alabasi bilan yakunlandi.
Parlament islohoti.
Qirol armiyasining tor-mor qilinishi parla-
mentga muhim o‘zgartirishlar qilish imkoniyatini berdi. Zodagon yer
egalari taxt foydasiga to‘lanadigan feodal soliqlardan ozod qilindi.
Yer ularning xususiy mulkiga aylandi. Savdogarlar endi savdo yuri-
tishga ruxsatnoma sotib olmaydigan bo‘ldi. Cherkov parlamentga
bo‘ysundirildi, qirol, uning tarafdorlari va yepiskoplarning yerlari esa
musodara qilindi.
1640-yilda
chaqirilgan parlament uzoq vaqt tarqatilmaganligi uchun «Uzoq
muddatli parlament» nomi bilan tarixga kirdi.
1643-yilning 
oxiriga kelib, Angliya hududining to‘rtdan uch qismi qirol
hukmronligi ostida edi.
Oliver Kromvel
http://eduportal.uz

---

32