Chuqur teshiklarni parmalash

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 9 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
92 
w
www.oriens.uz
October 
2021
 
Yupqa devorli teshiklarga mexanik ishlov berish jarayonida ko‘plab xatoliklar 
paydo bo‘ladi. Uzun, silindrsimon detal markazida teshik ochish jarayonida detal 
markaziy o‘qdan chetlanib qolishi kuzatiladi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR 
Aylanayotgan spiral parma uzun bo‘lgan holda kesish jarayoni parma dastasidan 
uzoq masofada bo‘ladi. Bu holatda parma markaziy o‘qdan radial qochib aylanadi, 
titrash harakati kuzatiladi. Bu hodisa sababli parmalanayotgan teshik bir o‘qda 
joylashmaydi, markaziy o‘qdan og‘ish, teshik o‘lchamining o‘zgarishi va boshqa 
xatoliklar paydo bo‘ladi. 
Fig.1. Chetlanishlar 
a – o‘qdoshlikdan α burchakka og‘ish 
b – o‘qdoshlikdan to‘lqinsimon og‘ish 
c – teshik o‘lchamining o‘zgarishi (konussimon) 
d – teshik o‘lchamining o‘zgarishi (bochkasimon) 
Ko‘rsatilgan xatoliklarni o‘rganish uchun chuqur parmalash jarayonini o‘rganib 
chiqamiz. Buning uchun parma aylanadigan, detal harakatsiz turadigan jarayonni 
ko‘rib chiqamiz. 
Bunday xatoliklar yuzaga kelish sabablaridan eng muhimi kesish sodir 
bo‘layotgan zona bilan tayanch orasidagi masofa katta bo‘lishidir (Fig.2). L
1
va L
2
masofalar qanchalik kata bo‘lsa, parma aylanishi natijasida markazdan qochib 
tebranma harakati kata bo‘ladi. 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 9 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
93