D əniz neftqaz yataqlarının tikinti layihəsinin əsas mərhələləri

Sualtı boru kəmərlərinin çəkilişində, göyərtəsində boru yığılabilən barabanlı 
(diskl
ə) təchiz edilmiş, borudüzən gəmidən istifadə edilir.
Bu tip borudüz
ən gəmilərlə dəniz sularının dərin sahələrində sualtı boru kəmərlərinin 
ç
əkilməsi ən perspektiv və əlverişli üsuldur. Bu üsuldan istifadə zamanı barabana (diskə) 
yığılan borular sahildə bir-birinə qaynaq edilir, yoxlandıqdan və izolyasiya işləri 
görüldükd
ən sonra yığılır. 
Sualtı borudüzən gəminin göyərtəsinə baraban (disk) şaquli və üfüqi vəziyyətlərdə 
b
ərkidilə bilir. Barabanı (diski) vertikal bərkidilmiş borudüzən gəminin sxemi şəkildə 
verilmişdir.

---

 
Ş
ƏK
. 8.3
Diski (baraban) vertikal yerləşdirilmiş borudüzən gəminin konstruksiyası:
1
– 
gəmi; 
2
- disk; 
3 –
elektirik mühərrikləri; 
4
– 
boru kəməri; 5 –istiqamətləndirici qurğu; 
6 - 
тяга; 7 
- 
əyiləbilən şablon ; 
8, 9, 10 –
düz başmaqlar; 
11 –
dartıcı qurğu: 
Barabanın diametri elə seçilir ki, boruları barabana dolayan zaman boru kəmərlərinə 
düşən yük onun dartılmasına sərf edilsin, ona görə bu boruların divarının qalınlığı çox 
olur. 
Bu tip borudüz
ən gəmilərlə sualtı boru kəmərlərinin çəkilməsinin üstünlüyü onun 
yüks
ək məhsuldarlıqlı yüksək sürətli və daha dərin sularda kəmərin çəkilə bilməsidir. Bu 
ona gör
ə baş verir ki, bu üsulda bütün hazırlıq işləri sahildə görülür. 
c)
Üz
ən və daşınabilən pletlərlə (boru kəmərləri) sualtı boru kəmərlərinin 
ç
əkilməsi 
Boru k
əmərinin „pletin‟ su üzərində qala bilməsi üçün aşağıdakı qurğulardan istifadə 
edilir: 
–
stinger; 
–
maili rama; 
–
boru k
əmərinin su üzərində qalmasını təmin edən müvəqqəti və tənzimlənən hava 
yastıqları (pantonlar); 
–
saxlayıcı tros. 
Ayrı-ayrı pletlər vasitəsilə sualtı boru kəmərləri çəkilərkən işlər aşağıdakı ardıcıllıqla 
yerin
ə yetirilməlidir: 
–
3 km-
ə qədər uzunluğu olan pletlər (boru kəmərləri) sahildə bir-birinə qaynaq 
edilir, beton örtükl
ə bağlanır, sınaq təzyiqi ilə yaxlanılır; 
–
Plet (boru k
əməri) yedək vasitəsilə sualtı kəmər çəkiləcək yerə aparılır; 
–
Yeni g
ətirilmiş pletin ucunun ondan əvvəl batırılmış (dənizdə) pletin ucu ilə 
birl
əşdirilməsi. 
Bu üsul pletl
ərin batırılacaq rayona çəkilməsindən asılı olaraq aşağıdakı növlərə bölünür: 
–
Pletin (boru k
əmərlərinin) suyun üzəri ilə və ya ona yaxın dərinlikdə çəkilməsi 
üsulu;

---