ho/vosiva
Fvdo izolvasiva
Hospita lizasiyn
► Hospiializasivaya dair gösiəriklər
* Kiiııiki
xostoliyiıı gedişinin ağırlığı
yaş
1 ipiclem ioloji
xostonin peşəsi
tomasda olan insanların peşosi
sanitar-məişət yaşayış şəraiti
mütəşəkkil kollektivlər (köq>ələr evi
uşaq ev lori, lıorbi kontingent lor)
İnfeksiya mənbəyinə qarşı tədbirlər.
Xəstəlik törədicisinin yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə ətraf mühitdə
dezinfeksiya işləri (yoluxma amillərini zərərsizləşdirmək üçün) həyata keçirilir.
Yoluxucu xəstəliyin epidcmioloji xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, bəzi xəstəliklərdə
(taun, endcmik rikketsiozlar və s.) dezinfeksiya ilə yanaşı dezinseksiya və
deratizasiya da aparılır. Vəba, qarın yatalağı, paratiflər, dizenteriyanın epidemik
ocaqlarında yay fəslində dezinfeksiya ilə yanaşı dezinseksiya da aparılır (milçəkləri
məhv etmək üçün). Qızılca, epidemik parotit, qrip, göyöskürək xəstəliklərində
törədicilərin xarici mühitə həssaslığını nəzərə alaraq, otağın havasını dəyişməklə və
yaş üsulla dezinfeksiya elməklə kifayətlənirlər.
Xəstə ilə təmasda olanlara qarşı aparılan tədbirlər yoluxucu xəstəliyin
epidemioloji xüsusiyyətlərindən asılıdır. Kontagioz yoluxucu xəstəliklərdə təmasda
olan şəxslər mümkün qədər tez - inkubasiya dövründə təcrid edilməlidirlər. Karantin
xəstəliklərində (taun, vəba, sarı qızdırma) bütün tomasda olan şəxslər xüsusi təşkil
edilmiş hospitallarda təcrid edilirlər. Xəstə aşkar edilmiş ərazidə karantin qoyulur.
Təcrid edilmiş xəstələrə qulluq etmə qaydaları xəstəliyin epiderailoji
xüsusiyyətindən asılı olaraq tərtib edilir. Səpgili yatalaq, bağırsaq sistemi
xəstəlikləri, difteriya, skarlatina, qızılca və bir sıra xəstəliklər aşkar edildikdə
təmasda olan bütün şəxslər qeydə almır və onların üzərində tibbi müşahidə aparılır.
Tibbi
nəzarətin
61
downloaded from KitabYurdu.org
Buna əsalanaraq L.V.Qromaşevski ilk dəfə olaraq, yoluxucu xəstəliklərin
təkamül qaydasını yaratmağa cəhd göstərdi. Bu qaydanın üstünlüyü ondadır ki,
xəstəlik törədicisi onun patogenezi və yoluxma mexanizmi arasında təbii əlaqə
yaratmışdı. L.V.Qromaşevskinin təsnifatı həm epidemioloqlar, həm də
klinisistlər arasında geniş yayıldı və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)
tərəfindən qəbul edildi.
insanın yoluxucu xəstəliklərini L.V.Qromaşevski 5 qrupa bölür: I qrup -
bağırsaq yoluxucu xəstəlikləri (törədicinin bağırsaqda və ətraf orqanlarda
lokalizasiyası), II qrup - tənəffüs yollarının yoluxucu xəstəlikləri (törədicinin
tənəffüs yollarının selikli qişalasında və ağ ciyərlərdə lokalizasiyası), III qrup -
qan sisteminin yoluxucu xəstəlikləri (törədicinin qan və limfada lokalizasiyası),
IV qrup - xarici örtüyün yoluxucu xəstəlikləri (törədicinin əsasən xarici örtükdə -
dəridə və selikli qişalarda lokalizasiyası), V qrup - müxtəlif yoluxma
mexanizminə malik olan yoluxucu xəstəliklər.
Yoluxucu xəstəliklərin müxtəlif qrupları üçün infeksiyanm yoluxma
mexanizmləri, yolları və amilləri (L.V.Qıomaşcvki)______________________
Orqanizmdə
törədicinin
lokalizasiyası
Yoluxma
mexanizmi
Yoluxma
yollan
Yoluxma amilləri
Mədə-bağırsaq
yolu
Fekal-oral
Alimentar
Qida
Su
Su
T
əmas- məişət
Çirkli əllər
Qab-qacaq və s.
Respirator yol
Aerogen
(respirator)
Hava-damcı
Hava
Hava-toz
Toz
Qan
•
Transmissiv
•
Qansoran
keçiricilərin
dişləməsi ilə
Ektoparazitlər Qan
Şprislər
Cərrahi
alətlər İnfuziya
məhlullan və s.
Parenteral
Cinsi
Xarici örtüklər
Təmas
Yara
Güllə və s.
Məişət-cinsi
Kəsici əşyalar və s.
Rüşeym
hüceyrələri
Vertikal
63
downloaded from KitabYurdu.org