Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

II.  Arxeoloji  mənbələr. 
Arxeoloji  mənbələr  öz  xarakterinə  və 
daşıdığı  informasiyanın  növünə  uyğun  olaraq  xüsüsi  qrupa  aid  edilir  və 
aşağıdakı növlərə bölünür: 
1.
 
Əmək alətləri. 
2.
 
Silahlar. 
3.
 
Məişət əşyaları. 
4.
 
Dini-inanc xarakterli əşyalar. 
5.
 
Bəzək əşyaları. 
Arxeoloji  mənbələr  öz  adət-ənənələri  ilə  fərqlənən  uzaq  keçmişin 
mədəniyyət  qalıqlarıdır  ki,  bu  mənbələrin  araşdırılması  da  xüsusi  yanaşma 
tələb  edir.  Həmçinin  nəzərə  alınmalıdır  ki,  arxeoloji  mənbələr  əsasən 
fraqmental xarakterlidir və çox vaxt təbii, yaxud fiziki amillərin təsiri altında 
dəyişikliklərə  məruz  qalmış  şəkildə  aşkar  olunur.  Onların  daşıdıqları 
informasiya birtərəfli olmayıb tarixin müxtəlif mərhələlərinə aid məlumatları 
əhatə  edir.  Qeyd  edilən  səbəblərə  görə  arxeoloji  mənbələr  dəqiq  tarixi  fakt 
hesab  edilə  bilməz.  Bu,  sözü  gedən  mənbələrin  əsas  çatışmayan  cəhətidir. 
Qarşıya çıxan digər çətinliklərdən biri də onların ölü, artıq mövcud olmayan 
mədəniyyətin qalıqları olmalarıdır. 
Arxeoloji  materialların  güvənli  saxlanma,  yeri  sözsüz  ki,  torpaqdır. 
Torpaqdan  aşkar  edilən  əşyaların  sayı  hər  il  artmaqdadır.  Yeni  tədqiqat 
üsullarının tətbiqi və texnologiyanın inkişafı sayəsində bu mənbələrdən yeni 
məlumatlar  əldə  olunur,  yeni  nəticələr  çıxarılır  və  zaman  keçdikcə  onlara 
olan tarixi baxışlar dəyişir.