Dərslik kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 Redaktoru: Rəy verənlər Dizayner: Naşir
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
E L E K T R O N B I Z N E S ŞƏBƏKƏ DÜYÜNLƏRİNƏ IP-ÜNVANLARIN TƏYİN EDİLMƏSİ PROSESİNİN AVTOMATLAŞDIRILMASI: DHCP PROTOKOLU Çox hallarda şəbəkə inzibatçısı daimi /P-ünvanlar verir və bunları əməliyyat sisteminin parametrləri kimi yazırlar. Əgər /Aünvanlar üçün ayrılmış sahə şəbəkəyə qoşulmalı olan kompüterlərin sayına darlıq edirsə, bu halda /Aünvanlar dinamik qaydada verilir. Bu problemi həll etmək üçün düyünün dinamik konfiqurasiyası protokolu DHCP (Dynamic Host Confıguration Protoco!) İşlənib hazırlanmışdır. DHCP protokolunun əsas təyinatı avtomatik formalaşdırılan sorğular üzrə //^ünvanların dinamik təyin edilməsindən ibarətdir. Ünvanların avtomatik təyini zamanı bu iş üçün ixtisaslaşdırılmış DHCPseyy&c inzibatçının müdaxiləsi olmadan //^ünvanların pu! adlandırılan ehtiyat qiymətlərindən istifadə edərək //^ünvan verir. Pu!-uw diapazonunu inzibatçı Z?//C/^-serverin konfiqurasiyasını təyin edərkən müəyyən edir. Müştərinin identifikatoru ilə onun //^ünvanı arasında daimi uyğunluq saxlanır. Bu uyğunluq D/yCP-server tərəfindən müştəriyə ilk dəfə /Aünvan verilərkən təyin edilir. Növbəti sorğularda server həmişə həmin //“-ünvandan istifadə edir. DHCP- SQXM & C müştəriyə verdiyi //^ünvanı müvəqqəti verir. Odur ki, həmin ünvan başqa vaxtlarda başqa kompüterlərə də verilə bilər. "Kompüter-müştəri" sistemi təşəbbüskarlıq göstərərkən DHCP şəbəkəyə "tədqiqat" sorğusu göndərir. Bu sorğunu alan hər bir DHCPseryer sorğu mənbəyinə "təklif" göndərir ki, sonra bu təkliflərdən biri seçilir. Sonra DHCP-s^r\ıer seçilmiş "təklifin təsdiqi barədə" məlumat yayır. 1 4 0 E L E K T R O N B I Z N E S İNFORMASİYANIN TƏQDİMEDİLMƏ FORMASI 1980-ci illərin sonunda T.Berners-Li Cenevrədə yerləşən Avropanın elementar fiziki zərrəciklər laboratoriyasının informasiya arxivlərini səliqəyə salmaqla və informasiyaya sadə müraciət sistemi yaratmaqla məşğul idi. Laboratoriyanın xüsusiyyəti 0 idi ki, burada müxtəlif əməliyyat sistemləri qurulmuş müxtəlif kompüterlər çoxluğundan istifadə edilirdi. Buna görə də informasiyaya müraciətin elə üsulu seçilməli idi ki, müştəri və serverin aparat-proqram xüsusiyyətləri heç bir rol oynamasın. Bu, proqram təminatının "müşteri-server" modelindən istifadə edilməsini zəruri etmişdi. Bu məsələnin həlli üçün müştəri və serverin qarşılıqlı fəaliyyət göstərməsindən ötrü protokol işləyib hazırlamaq lazım idi. Hipermətnin ötürülməsi üçün Berners-Li serverlə müştəri arasında qarşlıqlı fəaliyyət üçün xüsusi HTTP protokolunu işləyib hazırladı. İnformasiyanın universal tədimatı üçün HTML dili yaradıldı. Yeni dilin əsas ideyaları aşağıdakılardan ibarət idi: • Sənəd mətnə daxil edilmiş İnterpretasiya əmrləri əsasında müştərinin proqram təminatı ilə formatlaşdırılır; • Bütün obyektlər (şəkillər, audio verilənlər və s.) sənədə universal resurs göstəricisi {URL - Uniform Resource Locator - Universal Resurs Göstəricisi) İlə müəyyən edilən verilənin mənbəyinə iqtibas edilməklə daxil edilir. Berners-LI ilə təxminən eyni vaxtda Mark Andrissen və Erik Bin Mosaic adlı çoxplatformalı və kifayət qədər sadə brauzer işləyib hazırladılar. Nəticədə milyonlarla istifadəçiləri özünə cəib edən işgüzar və əyləncəli informasiyanın İnternet vasitəsilə təqdimatı mümkün oldu. 1 4 1 E L E K T R O N B İ Z N E S Mark Andrissen (ingiliscə Marc Andreessen) 9 iyul 1971-ci ildə Amerikanın Ayova ştatındakı Sudar-Fols şəhərində anadan olmuşdur. Amerika mühəndisi, investoru (bir işə və ya müəssisəyə kapital qoyan adam) və sahibkarıdır. NCSA Mosaic brauzerinin yaradılmasında əsas rol oynamışdır. Netscape Communications şirkətinin yaradıcılarından biridir. _________________________________________________ 1 4 2 E L E K T R O N B İ Z N E S Erik Con Bin 1964-CÜ ildə anadan olmuşdur. Mosaic çoxformatlı brauzerin yaradıcılarından biri, Netscape-nin həmtəsisçisidlr. 1993-cü ildə Mark Andrissen ilə birlikdə Mosaic adlı brauzerinin birinci versiyasını yaradır. O zaman Erik Bin NCSA-da işləyiridi. 1995-ci ildə E.Bin M.Andrissen ilə birlikdə ACM proqram təminatının Sistem Mükafatına layiq görülür. ____________________________________________ 1 4 3 E L E K T R O N B İ Z N E S HIPERMƏTN VERILƏNLƏRININ OTURULMƏSİ PROTOKOLU HTTP adlanan bu protokol əməliyyat sisteminin informasiya ötürən vasitələri üzərində qurulmuş yüksək səviyyə protokoludur. HTTP protokolunun birinci versiyası sorğunun məqsədini göstərmək üçün istifadə edilən açıq metodlar çoxluğudur. Verilmiş metodun tətbiq edilə biləcəyi informasiya resursunu göstərmək üçün resursun universal identiflkatorundan {URI - Universal Resource Identifİeı) istifadə edilir. Dialoq iştirakçılarının xəbər mübadiləsi etdikləri format İnternetin elektron poçtundakı formatla oxşardır. Hipermətn verilənlərinin ötürülməsi protokolu həmçinin universal müştərilər arasındakı kommunikasiyalar üçün, daha doğrusu, İnternetdə istifadə edilən SMTP, FTP və s. kimi protokollar üzrə müraciəti reallaşdıran xüsusi serverlər arasında əlaqə yaratmaq üçün istifadə edilir. Hipermətn verilənlərinin ötürülməsi protokolu "sual- cavab" ideologiyasına əsaslanır. Müştəri serverlə əlaqə yaradıb aşağıdakı formada sorğu göndərir: • Sorğu metodu; • URI; • Protokolun versiyası; • Bunun arxasınca sorğunu idarə edən informasiyadan ibarət xəbər; • Müştəri barədə informasiya və ola bilsin, xəbərin özü (mətni). Server, protokolun versiyası və vəziyyətin (uğurun və ya səhvin) kodu da daxil olmaqla, vəziyyətin diaqnostikasından ibarət xəbərlə cavab verir ki, bunun arxasınca da server 1 4 4 Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|