Dintaniw kk



Yüklə 294,12 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/42
tarix31.12.2021
ölçüsü294,12 Kb.
#82366
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   42
Dintaniw kk (2)

            Zardushtiylik dini -  a`yyemgi Iran xa`m Orta Aziyada eramizdan buring`i VI-V a`sirlerde payda 

 boldi xa`m onin` payg`ambari Zaratushtra ta`repinen do`retilgen.  

 

Zardushttin`  tuwilg`an  xa`m  da`slepki  diniy  xizmetleri  baslang`an  jer  tuwrali  eki  pikir-  birinshisi,  Batie 



teoriyasinda ol Meda (Xa`zirgi Iranda) onin` Watani boldi dep da`lilleydi. Yag`niy Zardushtiylik dininin` a`yyemgi Iranda 

ken`  tarqalg`anin  xa`m  onin`  muqaddes  kitabi  esaplang`an  Avesto  en`  birinshi  ma`rtebe  jazilg`an  nusqasi  iranpaxlaviy 

tilinde  bolg`an  dep  da`lilleydi.  Ja`ne  ekinshi  pikir  Shig`is  teoriyasinda  Zardushttin`  Watani  xa`m  bul  dinnin`  tarag`an 

makani  Xorezm  bolip  esaplanadi  xa`m  ko`plegen  dereklerde  bul  pikir  ilimiy  da`liylin  tapqan.  Xorezm  birinshi  bolip 

Zardushtiylik muqaddes otin Atar xurra javg`ilg`an xa`m Axuramazda  Zardusht penen baylanisqan jer esaplanadi. Misali, 

Avestoda`  birinshi  ma`rtebe  muqaddes  ot  (alaw)  Atarxurra,  Eranvej(Ayrianvedja)da  jag`ildi  deyiledi.    Eranvejdin` 

geografiyaliq  xa`m  tabiyg`iy  tariypi  Xorezmge  tuwra  keledi.  Bunnan  tisqari  Avestodag`i  Sogd(Sogdina), 

Mauru(Marv),Batxi (Baktriya) x.t.b. ma`mleket atlari xaqiyqatliqqa tuwra keledi. 

Jurtbasimiz Islam Karimov Turkistan gazetasi xabarshisinin` sorawlarina bergen juwaplarinda «Ilgeride bir neshe 

ma`rtebe atap o`tkenimizdey, xa`r bir xaliq, sonin` ishinde o`zbek xalqinin` da tariyxi ta`kirarlanbas bolip esaplanadi. Biz 

ja`xa`n maydaninda ku`ni keshe payda bolg`an xalq emespiz. Bizin` milletimiz, xalqimiz kuxna Xorezm jerinde «Avesto» 

payda bolg`an zamanlardan beri o`z o`miri, turmisi, o`z ma`deniyati, o`z tariyxi menen jasap kelmekte....» dep atap o`tti. 

Mine  usinday  baxali  pikirden  kelip  shig`ip  biz  Zardushttin`  Watani,onin`  da`slepki  ma`kani  xa`m  «Avesto»nin`  kelip 

shiqqan jeri bul Xorezm, Sogdiana, Fergana yamasa Baktriyani aytiwg`a boladi. «Avesto»niq «Yasht» bo`liminde bayan 

etiliwine  qarag`anda  Zardushttin`  Watanlaslari  og`an  isenbey,  onin`  taliymatin  qabil  etpeydi.  Sonda  ol  watanin  taslap 

qon`si  ma`mleketke  keledi,  ol  jerdegi  malika  Xutoasa  xa`m  shax  Vishtaspanin`  isenimine,  qollap  quwatlawina  erisedi. 

Son`  qon`si  ma`mleket  penen  uris  baslanip  Vishtaspa  jen`iske  erisedi.  Na`tiyjede  bul  taliymat  xaliqlar  arasinda  ken` 

taraladi. Shax Vishtaspa pa`rmanina muwapiq Zardushttin` a`g`00 baptan ibarat pa`ndnamasi Avestonin` a`yyemgi bo`legi 

«Got»ti  jazip  tapsirip  shaxtin`  xa`mirin  orinlaydi.  «Avesto»  Zardusht  ta`repinen  jazilip,  toplanip  bolg`annin  keyin, 

eramizdan aldiqg`i VII a`sirdin` aqiri xa`m VI a`sirdin` birinshi yariminda arnawli ka`tib, xatkerler ta`repinen  a`g` min` 

o`gizdin` terisine altin suwi menen ko`shirilgen.  




Yüklə 294,12 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   42




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə