DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
29
rinden birisi olan Çoruh nehri Rafting sporunu yapmak isteyenlerin uğrak yeridir. ( 1993 Dünya Rafting
Şampiyonası Çoruh Nehrinde düzenlenmiştir.) 3932 m yükseklikteki Kaçkar Dağlarındaki YEDİ
GÖLLER bölge turizmine ayrı bir özellik katmaktadır. Bu yüksek dağlar Dağcılık Sporuna oldukça mü-
sait olup sahip oldukları iklim şartları ve doğal güzellikleriyle Kamp Turizmi için önem arz etmektedir.
Kültür bakımından tarihin en eski devirlerinden itibaren değişik kavim ve milletler hakimiyetinde bulunan
İspir Kültür varlıkları açısından zengin bir kültüre sahiptir. İspir çevresinde çok sayıda Kale, Kilise, Ha-
rabeler, Mezarlıklar ve yapı kalıntıları bulunmaktadır. Yöresel Halk Kültürüyle de zengin olan ilçemiz ve
hala yaşatılmakta olan Halk Türküleri,Erkek Halk Oyunları, Kadın Halk Oyunları, El Sanatları ve Yöresel
Yemekleriyle halk kültürüne ayrı bir zenginlik kazandırmaktadır. İlçe merkezinde, Atatürk Üniversitesine
bağlı altı bölümlü Yüksek Okul, bir Yatılı Endüstri Meslek Lisesi, Sağlık Meslek Lisesi, İmam Hatip
Lisesi, üç ilköğretim Okulu ve bir Yatılı İlköğretim Bölge Okulu mevcuttur. İlçede Sağlık alanında hiz-
met veren bir Devlet Hastahanesi, bir Merkez Sağlık Ocağı, bir Sağlık Evi ve Verem Savaş Dispanseri
bulunmaktadır.
İspir ve Çoruh
İspir’de meskenler
30
İspir civarında Çoruh Oluğu
YUSUFELİ
Yusufeli ilçe merkezi Çoruh Nehri ile Barhal Çayının kesiştiği noktada, Barhal Çayı boyunca
kurulmuştur. 2000 nüfus sayımına göre nüfusu 6105 kişidir.
İlçenin ilk kuruluşu Erzurum sancağına bağlı 1879 yılında “Kiskim” (Alanbaşı Köyü) adı ile gerçek-
leştirilmiş, İlçe merkezi bir süre sonra Öğdem’e nakledilmiş, 1894 yılında da Ersis’e (bugünkü Kılıçkaya Bel-
desi) alınmıştır. İlçe merkezi 26 Haziran 1926 tarih ve 877 sayılı Kanunla tekrar Öğdem’e nakledilerek Art-
vin’e bağlanmıştır.1933 yılında Artvin’in ilçe olmasıyla Yusufeli İlçesi tekrar Erzurum’a bağlanmıştır.1936
yılında Merkezi Artvin olmak üzere kurulan o günkü adı ile Çoruh Vilayetine bağlanmış daha sonra 16 Şubat
1950 tarih ve 3531 sayılı Kanunla bugünkü yerine nakledilerek Yusufeli İlçe Merkezi haline getirilmiştir.
Yusufeli, coğrafi konum itibariyle çok engebeli, dağlık-kayalık bir alana sahiptir. Yusfeli’nin Artvin’e
uzaklığı 104 Km.dir. Denizden yüksekliği 560 metre, İlçenin en büyük akarsuyu Çoruh Nehri’dir. Bunu Bar-
DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
31
hal ve Tortum Çayları takip eder. Çoruh Vadisinin uzunluğu Yusufeli sınırlarında 100 km.’dir. Bölge arazisi
Altıparmak sıradağlarından, kuzeyden batıya uzanmış şekliyle belirginleşir. Ayrıca Gâvur Dağları’nın silsilesi,
Aradağ’ı ve Karadağ’ı meydana getirmektedir. Yüksekliği 3428 metre olan Mersis kayalığı, 3515 metre yük-
sekliğindeki Demirdağ ile 3537 metre yüksekliğindeki Güngörmez dağı ilçenin başlıca yüksek rakımlı dağları-
dır. Ağaç türü olarak Çam, Ladin, Köknar, Karaağaç, Meşe ve Yabanı Kavak cinsleri mevcuttur.
Yusufeli, Artvin genelinde, dışa en çok göç veren ilçe konumundadır.İlçenin köy ve kasabalarla top-
lam nüfusu 1990 yılında 37.060 iken bu rakam 2000 yılında 29.133’e gerilemiştir. İlçenin yıllık nüfus artış hızı
%o (-) 24.07, nüfus yoğunluğu 13 kişidir. 59 Köy ve 1 Beldeden oluşan İlçenin Merkez Nüfusu 6105, köy
nüfusu ise 23.028’dir. İlçeye bağlı belde belediyesi olan Kılıçkaya’nın nüfusu ise 2.659’dur.
İlçede konut sıkıntısı çekilmemekle birlikte, İlçenin Baraj Gölü içerisinde kalacak olması dolayı-
sıyla konut sektöründe önemli oranda bir gerileme görülmüştür.
Nüfusun % 70’i gurbetçilikle, % 30’ u
da tarımla uğraşarak geçimini temin eder. İpek halıcılığı, halıcılık ve kilimcilik yeni aile işletmeciliği şeklinde
evlere girmeye başlamıştır. Ayrıca arıcılık, balıkçılık ve tavukçuluk gibi küçük aile işletmeleri ile aile ekono-
misine katkı sağlanmaktadır. Sanayi tesisi bulunmayan ilçede istihdam sorunu yaşanmaktadır.İlçede ortalama
yıllık bal üretimi 86.400 kg, süt üretimi 14.500. kg, meyve üretimi 9.790.4 ton, pirinç üretimi 435 ton’dur. Son
yıllarda seracılık alanında önemli bir aşama kaydedilmiş olup, 800 M2’ lik alanda başlatılan seracılık çalışma-
ları, 2003 yılında 136 adet serada ve 40.247 metrekarelik alana ulaşmıştır.
YUSUFELi BARAJI
Projenin Adı
Yusufeli Barajı ve HES İnşaatı
Projenin Yeri
Çoruh nehri ile Oltu çayı’nın birleşim yeri (800 m),
yani Yusufeli ilçe merkezinin 10 km doğu-kuzeydoğusu
ve Artvin’in 40 km güneybatısı.
Amacı
Enerji (540 MW, 1.705 GWh/yıl )
Tipi
Kaya Dolgu
Kret kotu
719,00 m.
Kret uzunluğu
410,00 m.
Yüksekliği (talvegten)
223,00 m.
Yüksekliği (temelden)
270,00 m.
Toplam dolgu hacmi
20,24 milyon m
3
Derivasyon tüneli (T1)
1.257,46 m.
Derivasyon tüneli (T2)
1.306,23 m.
Derivasyon kapasitesi
1.530 m
3
/s
Dolusavak tipi
Kapaklı , enerji kırıcı şütlü
Dolusavak kapasitesi
9.000 m
3
/sn
Rezervuar alanı
33 km
2
Yıllık ortalama su
3.777 hm
3
Maksimum su seviyesi
712,20 m.
Toplam göl hacmi
2.130 hm
3
İlçenin tarımsal alanlarının dağılımı; seracılık 40.247 metrekare, tarla ürünleri 3.658 hektar, bağ-
bahçe ürünleri 1.450 hektar, sebze ürünleri 505 hektar, pirinç ekim alanı 120 hektar, zeytin dikim alanı
200 hektar, nadas 50 hektar şeklindedir. Ekime elverişli topraklarda çeltik, meyvecilik ve sebzecilik ya-
pılmaktadır. Hayvancılıktan genel olarak et, süt, yumurta, peynir ve bal elde edilmektedir. Hayvan ırkları
genelde yerli ırktır. Hayvancılık 3-5 büyükbaş hayvan şeklinde ve bazı ailelerin 10-20 adet küçükbaş 5-10
kanatlı hayvancılık şeklinde aile işletmeleri yapısı ile sürdürülmektedir. Yörede 14.240 büyükbaş hayvan,
11.259 küçükbaş hayvan ile, 12.400 civarında kanatlı hayvan, 1.720 tek tırnaklı hayvan mevcuttur. İlçede