Ebedi dönüş mitosu

100
,
102
. 
,
58. Bkz. Platon, 
Yasalar,
667-69; 
Devlet Adamı,
306 d, vb.
59. Özellikle bkz. Coomaraswamy, "The Philosophy of 
Me-dieval and Oriental Art", 
Zalmoxis
(Paris ve Bükreş), I, 
(1938), 20-49, ve 
Figures o f Speech or Figures o f Thought
(Lon­
dra, 1946), s. 29-96.
60. Çev. D.P. Chase, 
The Ethics o f Aristotle,
(Londra,
1934).
61. Howitt, s. 563, 630.
62. F.E. VYilliams, zikreden Lucien Levy-Bruhl, 
La Mytho
logie primitive
(Paris, 1935), s. 162-64.
63. J.P. Harrington, zikreden Levy-Bruhl, s. 165.
64. Marcel Mauss, "Essai sur le don, forme archaique de 
rechange", 
Annes Sociologique,
(Paris), I, 2. seri (1923-24).
65. Bkz. 
d iğ erleri y an ın d a, Coom arasv/am y’nin
161

---

çalışm aları, "Vedic Exem plarism ”, 
Harvard Journal o f Asia-
tic Stııdies,
I (1936), 44-46 ve The Rg Veda as land-nama-bok 
(Londra, 1935).
66. Günther Roeder (ed.), 
Urkunden zur Religion des ailen
Agypten
(Jena, 1915), s. 98.
67. Bkz. F.W. Hasluk'un sunduğu belgeler, 
C hristian ity
and İslam under the Sultans,
II (Oxford, 1929), s. 649.
68. Petru-Caraman, "Geneza baladel istorice", 
Anuarul
Arhivei de Folklor
(Bükreş), I-II (1933-34).
69. Bkz. karısı bir peri olan ve gökten inip ona bir çocuk 
verdikten sonra giden Maori kahramanı Tavvhaki hakkın- 
daki mitos.
70. Canavar ile kahraman arasındaki döğüş sorununu bu­
rada ele almamız imkansız (bkz. Bernard Schvveitzer, 
H erak-
les,
Tübingen, 1922; A. Lods, 
Comptes rendus de l'Academie des
Inscriptions,
Paris, 1943, s. 283). Dumezil’in d
e(Horace et les
Curiaces,
Paris, 1942, özellikle s. 126) ileri sürdüğü gibi kah­
ramanın üç başlı canavarla yaptığı döğüş arkaik bir topluluğa 
katılan ritüelinin mitosa dönüştürülmüş hali olabilir. Bu kah­
ram anın her zaman "kahraman" tipine özgü olmaması, 
diğerleri yanında şamanik katılmayla ilgili Britanya Ko- 
lombiyası örneklerinde görülmektedir. Dumezil bu örnekleri 
zikretmektedir (s. 1229-30). Eğer, Hıristiyan mitolojisinde St. 
George ejderle "kahramanca" döğüşüyor ve onu öldürüyorsâ da 
diğer azizler bu sonuca döğüşmeden ulaşırlar (bkz. St. Samson, 
St. M arguerile, St. Bie, vb. hakkındaki Fransız efsaneleri; 
Paul Sebillot, 
Le Folk-lore de France,
I (Paris, 1904), s. 468; III 
(Paris, 1906), 298, 299. Öte yandan şunu da unutmamalıyız ki 
ejder, kahramanlığa geçiş ayinlerinde ve mitoslarda oynadığı 
rol dışında bir çok gelenekte (Doğu Asya, Hint, Afrika ve 
diğerleri) kozmolojik bir simgeciliğe de konudur: evrenin 
biçim-öncesi tarzını, Yaratılış öncesinin bölünmemiş ”Bir"ini 
simgeler (bkz. Ananda K. Coomarasvvamy, 
The Darker Side o f
Dawn,
Washington, 1935; "Sir Gawain and the Green Knight 
Indra and Namuci", 
Speculum
(Cambridge, Mass.), Ocak, 1944,
162

---

ss.1-23). Bu nedenle yılanlar ve ejderler hemen hemen her 
yerde "toprağın efendileri" ile yeni gelenlerin "fatihler"in, 
işgal edilmiş bölgeleri biçimlendirmesi (yani yaratması) ge­
rekenlerin döğüşmek zorunda olduğu otoklonlarla özdeşleş­
tirilirler. (Yılan ve yerlilerin bir tutulması hakkında bkz. 
Charles Autran, I. 
Epopee indoue,
Paris, 1946, s. 66).
71. H. Monro ve N. (Kershaw) Chadvvick, 
The Growth of
Literatüre,
II (Cambridge, 1932-40), s. 375.
72. Bkz. Chadvvick'teki metinler ve eleştiriler bibliyo­
grafya, II, s. 309-374-89, vb.
73. Chadwick, III, s. 762.
74. Mathias Murko, 
Le Poesie populaire epique en Yougo-
slavie au debut du XXe siecle
(Paris, 1929),s. 29. Cermen, Kelt, 
İskandinav ve diğer epik yazınlardaki tarihsel ve mitsel 
öğelerin incelenmesi bu çalışmanın kapsamı dışında kalıyor. 
Bu konuda Chadwick'in üç ciltlik yapıtına başvurulabilir.