Ekspluatatsiyasi instituti transport vositalari kafedrasi transport vositalarining elektr

Integral kuchlanish rostlagichlari. elektron rostlagichlarning keyingi taraqqiyoti natijasida 
mikroelektronika elementlari ishlatilgan integral rostlagichlar ishlab chiqildi. Integral rostlagichlarning
o‘lchamlarini (38*58*12 mm) va massasini (50 g) juda kichikligi , temperaturaga chidamlilik darajasi 
nisbatan yuqori bo‘lganligi tufayli, ularni to‘g‘ridan-to‘g‘ri generatorning ichki qismiga (ba’zi
generatorlarda cho‘tkatutqichga) joy- lashtirish imkoniyatini beradi. 
Hozirgi vaqtda ikki turdagi integral rostlagichlar chiqarilmoqda: 14 V ga mo‘ljallangan Я-112 va 28
V ga- Я-120. Ularning gabarit o‘lchamlari va massasi PP-350 rostlagichga nisbatan 14-24 marta kichik,
temperaturaga chidamliligi esa 1,6 marta yuqori. YA-112A rusumidagi rostlagichlar "Mocквич", ВАЗ-
2105, 2107 yengil avtomobillarida va ПАЗ, ЛАЗ avtobuslarida o‘rnatilgan. GM-Uzbekistan qo‘shma 
korxonasining chiqarayotgan avtomobillarida ham integral rostlagichlar ishlatilgan.
2.16-rasm. РР-350 belgili kuchlanish rostlagichining sxemasi 

---

---

20

Avtomobil
generatorlarini 
ishlab
chiqarish 
bo‘yicha
ixtisoslashgan dunyoning Bosch 
(Germaniya), Valeo (Frantsiya),
Magneti Marelli (Italiya), Delco 

Remi
(AQSH),

Mitsubishi 
(Yaponiya) va boshqa yetakchi 
firmalar tomonidan oxirgi yillarda
jahon

bozoriga

chiqarilgan 
zamonaviy
generatorlarda
aksariyat
hollarda 
kuchlanish
rostlagichi va cho‘tkatutqich bir 
yaxlit qobiqga joylashtirilmoqda.

Mitsubishi (Yaponiya) firmasining
ba’zi generatorlarda to‘g‘rilagich bloki, kuchlanish rostlagichi va cho‘tkatutqich bir konstruktiv tugunga 
birlashtirilgan. 2.23-rasmda Magneti Marelli (Italiya) firmasining AA-125R generatorining kuchlanish
rostlagichi-cho‘tkatutqiqich tuguni keltirilgan. 
Я-112A rostlagichda n-p-n turdagi tranzistorlar ishlatilgan va chiqish bosqichida 201.3702
rostlagichlaridagi kabi qo‘sh tranzistor sxemasi qo‘llanilgan.