Elektr energetikasi

R o s t l a sh x a r a k t ye r i s t i k a s i. Generatorning rostlash xarakteristikasi uning qo’zg’atish toki I_k bilan yuklama toki orasidagi bog’lanishni ifodalaydi. I=f(Ia) Bu xarakteristikalarni ko’rishda yakorning kuchlanishi nominal kuchlanishga teng va tezligi nominal aylanish chastotasiga n_nom teng bo’lishi shart. Rostlash xarakteristikasini ko’rish uchun kerakli kattaliklar quyidagi tartibda aniqlanadi. Yakorning tezligi nominal tezlikga tenglashtirilib, generatorning qo’zg’atish toki uning kuchlanishi nominal kuchlanishiga tenglashgunga kadar o’zgartiriladi. So’ngra generatorga yuklamani ulab (R2 ulanadi) yuklama tokini nominalga I_anom orttiriladi. Yuklamaga ulangan generatorning yakoridagi kuchlanishi o’zgarmasligi uchun qo’zg’atish toki o’zgartiriladi.

4.4-rasm. Mustaqil qo’zg’atishli o’zgarmas tok generatorining rostlash xarakteristikasi

klama tokining taxminan bir xil intervallari oraligida A1 va A2 ampermetrlarining ko’rsatkich-lari olinadi va ular 2.4 - jadvalga kiritiladi. SHundan keyin, yuklama toki salt ishlash rejimidagi qiymatigacha kamaytiriladi va yakordagi kuchlanishning o’zgarmasligini taominlash uchun qo’zg’atish toki xam kamaytiriladi.

4.4-jadval

O’lchov nomeri	Yuklama tokini ortishi		Yuklama tokini kamayishi
	Ia, A	Iv, A	Ia, A	Iv, A

Tajribaning birinchi kismida qo’zg’atish tokini orttirish kerak, ikkinchi kismida esa faqat kamaytirish kerak. Jadvalga kiritilgan kattaliklarga asosan generatorning rostlash xarakteristikasini ikkita shoxobchasi ko’ri-ladi. Tajriba natijalariga asosan ko’rilgan xarakteris-tikaning ikkita shoxobchalari gisterezis hodisasi sababli bir-biri bilan ustma-ust tushmaydi (4.4-rasm). Ikkita shoxobchaning o’rtasidan o’tkazilgan chiziq rostlash xarakteristikasi xisoblanadi.