Elektr energetikasi

O’zgarmas tok mashinalari uchun  1,75.= 1,5
4.1-jadval 

O’lchov nomeri	Magnitlash		O’lchov nomeri	Magnitsizlantirish
	E0, V	Ik, A		E0, V	Ik, A

Yu k l a n i x a r a k t ye r i s t i k a s i. Generatorning yuklanish xarakteristikasi uning kuchlanishi U ni yuklama toki I_a­ = sonst va aylanish chastotasi o’zgarmas n = n_nom = sonst bo’lganda kuchlanishi U ni qo’zg’atish tokiga bog’liqligini bildiradi. Yuklanish xarakteristikasini generatorning yuklamasi nominal yuklamaga teng bo’lgan hol uchun ko’riladi. Generatorning tezligini nominal aylanish chastotasiga tenglashtirib, u ko’zgatiladi va kuchlanishi U = 1,15 U_1nom ga teng bo’lganda yuklama toki nominal tokga (I_a= I_nom) tenglashgunga kadar yuklanadi. So’ngra potentsiometr R_p yordamida qo’zg’atish tokini yuklama toki uzining nominal qiymatini o’zgartirmasdan saklab koladigan qiymatigacha kamaytiriladi (n = n_nom). Qo’zg’atish tokining taxminan bir xil oraliklardagi qiymatlari uchun volg’tmetr U ni ko’rsatmalari o’lchanadi va jadvalga kiritiladi. So’ngra yuklanish xarakteristikasi ko’riladi. Yuklanish xarak-teristikasini ko’rishda qo’zg’atish tokini faqat kamayish tomonga o’zgartirish lozim. Yuklanish xarakteristikasi bilan bitta koordinatalar uklarida salt ishlash xarakteristikasi xam ko’riladi (4.2-rasm).
4.2-jadval

U/Unom	1,15	1,0	0,85	0,75	0,5
U, V
Ia = Inom, A
Ik, A

4.2-rasm. O’zgarmas tok gen-ratorining xarakteristik uchburchagini qurish
klanish xarakteristikasida (1 egri chiziq) xarakteristik uchburchakni ko’rish uchun generatorning nominal kuchlanishiga mos keluvchi anuqta belgilanadi. So’ngra nominal yuklamaga ulanganda yakor zanjirda xosil bo’ladigan kuchlanishning aktiv pasayishiga (I_nom r_75) teng, bo’lgan vertikal av kesma o’tkaziladi va b nuqtadan salt ishlash xarakteristikasi (2 egri chiziq) bilan kesishguncha gorizontal bskesma utka-ziladi. Ko’rilgan avs uchburchakning bir tomoni sb = I_k1 - I_k2 nominal yuklamaga ulangan generatorning yakor reaktsiyasining magnit yurituvchi kuchiga ekvivalent bo’ladi. Xar xil kuchlanishlarga mos xarakteristik uchburchakni ko’rib, mashinaning magnit zanjiri xar xil darajada tuyinishga yakor reaktsiyasining tahsirini aniqlash mumkin (s₁b₁<cb<c₂b₂).
T a sh k i x a r a k t ye r i s t i k a. Generatorning tashqi xarakteristikasi chiqish klemmalaridagi kuchlanish U ni yuklama toki I_a ga bog’liqligini ifodalaydi. U=f(I_A) Tashqi xarakteristikani ko’rishda yakorning tezligi nominal aylanish chastotaga n = n_nom = sonst va qo’zg’atish toki o’zgarmasligi kerak I_a = sonst. Generatorning tashqi xarakteristikasi quyidagi tartibda ko’riladi.
Yakorning tezligini nominal tezlikga tenglashtiriladi R2 va R3 (2.2-rasmga qarang) rubilg’niklarni ulab, qo’zg’atish toki I_k ni va yuklama toki I_a ni generatorning yuklamasi nominal yuklamaga U = U_nom va I_a = I_anom tenglashgunga kadar orttiriladi. SHundan keyin generatorning yuklamasini, qo’zg’atish tokini (I_k = sonst) va yakorning tezligini (n = sonst) o’zgartirmasdan, sekin – asta kamaytiriladi. O’lchov asboblardan aniqlangan mahlumotlar 3 - jadvalga kiritiladi.ngra tashqi xarakteristikalar ko’riladi.
Generator yuklamadan ajratilganda kuchlanishning nominal o’zgarishi 
 (4.2)