Mexanik xossalari. Jismga tashqi mexanik ta’sir ko‘rsatish
atomlarni muvozanat holatidan chiqaradi, jism shakli va hajmini
o‘zgartiradi, ya’ni uni deformatsiyalaydi. Deformatsiyalangan
qattiq jismda deformatsiyani yuza keltiruvchi, tashqi kuch ta’si-
riga teskari yo‘nalishda bo‘lgan ichki elastik kuch
elast F yuzaga
keladi.
Jism kesimining birlik yuzasiga mos keluvchi, son jihatdan
elastik kuchga teng bo‘lgan fizik kattalik mexanik kuchlanish
deb
ataladi:
,
elast F S bu yerda,
elast F — elastiklik kuchi, S — kesim yuzasi.
20
Kesim yuzasi bo‘ylab kuchlanish o‘zgarmas deb faraz qilinadi.
Deformatsiya birligi bo‘lib, nisbiy deformatsiya
l l
, ya’ni
jism uzunlashishining
l uning dastlabki uzunligi l ga nisbati
hisoblanadi.
