Ənvər Çingizoğlu ŞUŞA ŞƏHƏRİ
Yüklə 24 Kb. Pdf görüntüsü
|
müxtəlif kəndlərdə inqilab komitələri təşkil etmək işini o n a tapşırdılar. Lakin iyun ayının 8-də bir qrup inqilabçı ilə h ə b s edilən. Mirzə Cəlal Hüseynov Şuşa qazamatına salındı və ölüm cəzasına məhkum edildi. Hökm yerinə yetirilməmişdən bir neçə gün əvvəl məşhir inqilabçı Məşədi Abbas Rzayev öz dəstəsi ilə həbsxanaya hücum edərək məhbusları azad etdi. Mirzə Cəlal Hüseynov həbsdən qurtulandan sonra Qarabağın kənd və nahiyələrində qayda-qanun yaradır, yeni qəbul edilmiş Sovet qanunlannı həyata keçirir, inqilabi komitələr və partiya özəklərinin təşkilində fəal iştirak edirdi. Çox çəkmədən o, Ağdam nahiyyə inqilab komitəsinin üzvü seçildi və az sonra bu komitəyə özü rəhbərlik etməyə başladı. 1920-ci ilin payızında Mirzə Cəlal Hüseynov Qarabağda yenicə yaradılmış Azərbaycan diviziyasının üçüncü atıcı polkunda əvvəlcə komissar müavini, sonra komissar vəzifəsinə təyin olundu. Bir müddətdən sonra onun daxil olduğu atıcı polku İranda kök salmış ingilis müdaxiləçilərinə qarşı mübarizəyə göndərildi və ingilis donanmasının darmadağın edilməsində xüsusilə fərqləndi. Mirzə Cəlal İranda olarkən şiddətli xəstəliyə tutuldu və təcili olaraq Bakıya gətirildi, lakin həyatı xilas oluna bilmədi. Əbdürrəhimin ikinci oğlu Əyyub Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Əyyubun Rəhim adlı oğlu var. Hüseynov Rəhim Əyyub oğlu (09.IX.1924, Şuşa) - Astrofizika üzrə Azərbaycanda ilk fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1971), professor (1976), Beynəlxalq Astranomiya İttifaqının üzvü (1964), Azərbaycan milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (2001). 1940-cı ildə riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuş, lakin Böyük Vətən müharibəsinin başlanması ilə əlaqədar olaraq təhsilini yarımçıq qoyub, bir müddət Ağdam rayonunun Ağdamkənd natamam orta 276 məktəbində müəllim işləmişdir. Lakin sonralar təhsilini davam etdirmiş, əvvəlcə oxuduğu universitetin fizika-riyaziyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş (1946), universitetin aspiranturasına daxil olmuşdur (1953). O, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının və S. M. Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti ilə birgə elmi ekspedisiyasının iştirakçısı olmuş, Günəş atmosferinin bəzi radioptik xüsusiyyətləri” adlı namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Gənc alimin elmi fəaliyyəti, əsasən günəş fıizikası və planetar dumanlığında, günəş atmosferinin radiooptik xüsusiyyətləri ilə bağlı idi. Təhsili, elmi dərəcə və elmi adlari 1941 - 1946 Azərbaycan Dövlət Universiteti, Fizika- riyaziyyat fakültəsinin tələbəsi, Bakı, Azərbaycan 1946 - 1949 Azərbaycan Dövlət Universiteti, Astrofizika ixtisası üzrə aspirant, Bakı, Azərbaycan 1946 - Ali təhsil, fizika, fizika müəllimi, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1953 - Astrofizika ixtisası üzrə fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, Bakı Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1954 -Astrofizika ixtisası üzrə dosent, molekulyar fizika və optika kafedras, Bakı Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1971 -Astrofizika ixtisası üzrə fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, Şaırıaxi Astrofizika Rəsədxanası 1976 - Astrofizika ixtisası üzrə professor, Bakı Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan Əmək fəaliyyəti 1941-1946 Tələbə, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1946-1949 Aspirant, Azərbaycan Dövlət Universiteti, 1949-1951 Baş laborant (Astronomiya laboratoriyası), Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1951-1953 Astronomiya üzrə müəllim, Molekulyar fizika və optika kafedrası, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 277 1953- 1954 Astrofizika ixtisası üzrə baş müəllim, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1954- 1961 Astrofizika ixtisası üzrə dosent, Molekulyar fizika və optika kafedrası, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan 1961-1975 Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası, Elmi İşlər üzrə direktor müavini və Günəş fizikası şöbəsinin müdiri, Şamaxı, Azərbaycan 1975-1992 Azərbaycan Dövlət Universiteti, Astrofizika kafedrasının müdiri, Bakı, Azərbaycan 1992-ci ildən indiyə qədər Bakı Dövlət Universiteti, Astrofizika kafedrasının professoru, Bakı, Azərbaycan Kadr hazirliği Elmlər doktoru 1 Elmlər namizədi 5 Elmi istiqamət Astrofizika və radioastronomiya. Günəşin radiooptik şüalanma xüsusiyyətləri və relyativist elektronların Günəşin məhəlli maqnit sahələrində şüalanması. Günəşin alışmalannın ilk mərhələsinə güclü nöqtəvi partlayış nəzəriyyəsinin tətbiqi. Planetar dumanlıqların əsas parametrlərinin təyini üsullan. Beynalxalq seminar, məktəb və konfranslar 1. 1957-1975 illərində SSRİ EA Rəyasət Heyyətinin Astronomiya Şurasının Moskva, Bakı, Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası, Kiyevdə keçirdiyi Elmi Konfranslar 2. Yerin süni peyklərinin buraxılması ərəfəsində 1957-ci ilin may-iyun aylarında Aşqabadda Astronomiya Şurasının təşkil etdiyi məktəb. 3. Yerin süni peyklərinin 1957-1960-cı illördəki müşahidələrin nəticələrinə həsr olunmuş xüsüsi konfrans- seminar(Moskva) 4. Yerin süni peykləri və Beynalxalq Geofizika ilinə həsr olunmuş konfrans, Moskva 1959 5. International Regional Conference on Astronomy and Astrophysics 2001, Baku 278 6. International Conference "N.Tusi and Modem Astronomy" , Pirguli 7. Mejqosudarstvennaə Konferenüiə "İssledovaniə Solneçnoy Sistemi ", Baku 8. Beynalxalq Astronomoya İttifaqının ABŞ-da (1961) və İngiltərədə XI (1961), XIV (1970) keçirilən qurultayları Seçilmiş elmi əsərləri 1. Nekotorıe nablödaemıe svedeniə v radioizluçenii Solnüa i ix interpretaüii. Teoretiçeskaə zavisimostğ mejdu vısotoy nad fotosferoy i otnositelğnoy intensivnostğö radiovspleskov. Trudı sektora astrofiziki AN Azerbaydjana, t.I, 1959 2. O vozmojnosti primeneniə zadaçi o silğnom toçeçnom vzrıve к solneçnım vspışkam. Astronomiçeskiy jurnal AN SSSR, t.38, vıp.5, 1961 3. O vozmojnosti primeneniə teorii «svetəheqosə» glektrona к mexanizmu qeneraüii qamma- izluçeniə xromosfemıx vspışek. Astronomiçeskiy jurnal AN SSSR, t.40, vıp.3, 1963 4. On the Allers admixture radiation effect during the compression process in the Solar Corona and generation of Coronal formations. Solar Phicics, D.Reidal Publishing Company- Dordrecht-Holland/Boston U.S.A, V.28, N2, 1973. 5. On same results of Calcutions of the Chromosphere initial phase model according to the strong gasodynamik explosion theory. Solar physics, V.31,N2, 1973 Dərslik və monoqrafiyalar 1. Dinamiçeskie proüessı v solneçnıx vspışkax. Monoqrafiə. İzdanie ANA, 1975 2. Rusca-azərbaycanca-ingiliscə Astronomiya Tenninlər Lüğəti Həmmüəlliflər: Baba Babayev, Qabil Əhmədov, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, Bakı -1989 3. Astronomiya. Ali məktəblər üçün dərslik, Azərbaycan Təhsil Nazirliyi tərəfindən tövsiyyə edilmişdir, "Maarif’ nəşriyyatı, Bakı-1997 4. Astronomiya. 11-ci siniflər üçün dərslik, "Maarif Nəşriyyatı", Bakı, 2004 279 Yüklə 24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|