Eurasian journal of technology and innovation

EURASIAN JOURNAL OF TECHNOLOGY 
AND INNOVATION 
Innovative Academy Research Support Center 
Open access journal
 
www.in-academy.uz
 
Volume 1, Issue 4, April 2023 ISSN 2181-2020 
Page 9 
asosiy ishlarni aniq va xato kamroq dizaynni maqsad qilib qoʻyish. Quyidagi kichik boʻlim 
ushbu oltita faoliyatni qisqacha tushuntiradi: 
1.
Vizualizatsiya jarayonining birinchi bosqichi bu 
xaritalash
. Xaritalash ma’lumotni 
qanday qilib vizuallashtirish yoki ma’lumotni vizual shaklga kodlashni anglatadi. Ma’lumotlar 
yoki axborotlarni xaritalashda vizual xususiyatlar taxmini ostida grafik shaklga oʻzgartirish. 
Yaxshi xaritalash aniq vizual namoyishni keltirib chiqaradi va tasvirlanishi kerak boʻlgan 
ma’lumotlar ob’ektlari va vizual ob’ektlar oʻrtasida aniq munosabatlar mavjud boʻlganda 
erishish mumkin. (Buning uchun yaxshi aniqlangan algoritm ishlatiladi). 
2.
Vizualizatsiya jarayonining ikkinchi bosqichi bu 
tanlov
deb ataladi. Tanlash 
ma’lumotlarning ma’lumotlarini tanlangan vazifa yoki ishga muvofiq tanlash demakdir. 
Ma’lumotlarni tanlash vizual grafika yoki tasviriy namoyishdan oʻtish maqsadiga toʻgʻridan-
toʻgʻri bogʻliq. Jarayondagi bu vazifa eng muhim vazifadir, chunki notoʻgʻri ma’lumotlarni 
tanlash foydalanuvchini jiddiy qarorlarni qabul qilishga va katta yoʻqotishlar (moliyaviy, vaqt 
va boshqalar) orqali azob chekishga adashtiradi, keraksiz ma’lumotlarni kiritishdan esa 
qochish kerak. 
3.
Jarayonning uchinchi bosqichi – 
taqdimot
. Vizualizatsiya perspektiv taqdimoti ekranda 
mavjud boʻshliqdagi ma’lumotlarni qanday boshqarish, samarali tashkil qilish demakdir. 
Intuitiv xaritalashdan soʻng, ma’lumotlarning aniq va konkret tanlovi uni yanada mazmunli va 
tushunarli shaklda taqdim etish juda muhimdir. 
4.
Vizualizatsiya jarayonining oldinga qadami 
"Faollik"
deb nomlanadi. Interaktivlik 
vizualizatsiyani tashkil etish, tadqiq qilish va qayta tartibga solish uchun taqdim etilgan 
qulayliklar nimani anglatadi. Foydalanuvchilarga doʻstona faollik foydalanuvchiga 
ma’lumotlar yoki axborotlarni eng yaxshi tadqiq qilish, tushunish va talqin qilish imkonini 
beradi, bu esa ularning qidiruv imkoniyatlarini oshiradi. 
5.
Inson omillari
koʻrib chiqiladigan beshinchi vizualizatsiya xususiyati hisoblanadi. Inson 
omili ikkita keng toifaga, foydalanish va mavjudlik omillariga bogʻliq. Vizualizatsiya oxirgi 
foydalanuvchi uchun oson va maxsus ehtiyojga ega boʻlgan odamlar ham undan 
foydalanishlari kerak. Vizual idrok bilimlari va kognitiv tomonlari samarali vizualizatsiyani 
loyihalashni juda osonlashtiradi . Ushbu omillar Inson kompyuterining oʻzaro ta’sirining 
umumiy odati hisoblanadi. 
6.
Foydalanish mumkin boʻlgan vizualizatsiya interfeysini yaratgandan soʻng, oxirgi qadam 
yaratilgan vizual shaklni baholashdir. Baholash birdek muhim ahamiyatga ega, vizualizatsiya 
usulining samaradorligi bor yoki yoʻqligini bilish uchun maqsadga erishiladi yoki 
erishilmaydi. 
Foydalanish imkoniyatlarini baholash grafik foydalanuvchi interfeysi uchun ishlab 
chiqilgan va axborotni vizualizatsiya qilish qurilmalari uchun moslashtirilgan va 
kengaytirilgan. Tahliliy baholash ekspert sharhlari va kognitiv yurishni oʻz ichiga oladi. 
Ampirik baholash boshqariladigan tajribalar, soʻrovnomalar, intervyular va fokus guruhlarini 
oʻz ichiga oladi. Tizimni rivojlantirish davomida oʻzgartirish uchun foydalanish muammolari 
va yoʻl-yoʻriq liniyalarini kashf qilish analitik baholashning bir qismidir. Haqiqiy amalga 
oshirish yoki prototipdan soʻng foydalanish muammolari va oʻzgartirish takliflarini kashf 
qilish empirik baholashning bir qismidir .