EvrimTeorisi indd

Evrim Teorisi'nin Değerlendirilmesi

181

açıklanabilir. Evrim Teorisi’nin büyük iddiası bütün türlerin 

tüm özelliklerinin mutasyon ve doğal seleksiyon ile açıklan-

masıdır. Bu yüzden, yepyeni işlevsel bir organ gibi bir özellik 

oluşturan mutasyonların gözlenmesi ancak Evrim Teorisi’nin 

bu büyük iddiasının ciddi bir delili olarak savunulabilir. Bir 

canlının renginin değişmesi veya var olan bir kanadının faz-

ladan bir kopyasının oluşması, Evrim Teorisi’nin büyük iddi-

asını temellendirecek bir delil olarak sunulamaz. 

 Mutasyonlar ile ilgili deneylerin sunumunda da doğal se-

leksiyon ile ilgili gözlemlerin sunumundaki mantıki hata ya-

pılmaktadır. Önce doğal seleksiyonun ve mutasyonların Ev-

rim Teorisi’nin mekanizmaları olduğu söylenmektedir. Sonra 

bu mekanizmaların sadece var olduğu gösterilmek suretiyle 

Evrim Teorisi’nin büyük iddiası delillendirilmiş gibi sunumlar 

yapılmaktadır. Oysa “Doğada doğal seleksiyon vardır” veya 

“Mutasyon sonucu canlılarda değişiklikler olur” önermeleri ile 

“Bütün canlıların tüm özelliklerini açıklayan evrimin meka-

nizması doğal seleksiyondur” ve “Bütün canlıların tüm özel-

liklerini açıklayan evrimin mekanizması mutasyondur” öner-

meleri arasında çok büyük fark vardır. Bu önermelerin ilk 

ikisinin ispatının, sonraki iki önermenin ispatı gibi gösteril-

mesi yanlıştır. Bu mekanizmaların varlığına dair gözlemler, 

Evrim Teorisi’nin büyük iddiasının gözlemlere dayandığının 

delili olarak kabul edilemez. Bu yüzden, Evrim Teorisi’nin 

deney ve gözlemlerle temellendirilemediğini savunan bilim 

insanları ve filozoflar haklıdırlar. Bu gözlemler, Linnaeus’un 

türlerin sabitliğine ve türlerin yok olmadığına dair fikirlerine 

karşı kullanılabilir. Bazı bilim insanları, Evrim Teorisi’nin al-

ternatifi sadece Linnaeus’un görüşleriymiş gibi sunarak; açık 

bir hakikat olan ve türlerin sabit olmadığını gösteren gözlem 

ve deneyleri, Evrim Teorisi’nin bilimselliğin tüm kriterlerini 

mükemmel şekilde karşılaması olarak sunmaktadırlar. Oysa 

---

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

182

günümüzde Evrim Teorisi’ni eleştiren ve reddeden biyologla-

rın hemen hepsi de Linnaeus’un türlerin sabitliğiyle ilgili fi-

kirlerini de kabul etmemektedirler

384

 (Linnaeus’un kendisi de 

yaşamının son döneminde kısmen fikirlerinde düzeltmeler 

yapmıştır). Sonuçta Evrim Teorisi’nin, temel iddialarının de-

neysel ve gözlemsel desteğe sahip olduğuna dair iddiayı ka-

bul etmek için herhangi bir sebep bulunmamaktadır. Bu arada 

türlerin bağımsız yaratılışı veya herhangi başka bir görüşün 

de deneysel ve gözlemsel desteği yoktur. Hiç kimse bir arının 

(veya herhangi bir canlının), diğer türlerden bağımsız yaratıl-

dığını da, tamamen farklı bir türden adım adım mutasyonla-

rın ve doğal seleksiyonun yardımıyla ortaya çıktığını da de-

neysel veya gözlemsel olarak gösterememektedir.

YASALAR VE EVRİM TEORİSİ: 

DOLLO VE COPE YASALARI

Evrimin yasaları olup olmadığı, eğer yasaları varsa bunla-

rın fizikteki birçok yasa gibi mutlak mı yoksa olasılıksal mı 

olduğu tartışması; Evrim Teorisi’ni kabul edenler ile redde-

denlerin arasında olduğu gibi, Evrim Teorisi’ni kabul eden-

lerin kendi aralarında da yapılmaktadır. Evrim Teorisi’nin 

ortaya konduğu dönemdeki ideal bilim örneğini, fiziğin, özel-

likle de Newton fiziğinin oluşturduğuna dair inanç yaygındı. 

Bu yüzden bu ideal bilim örneğine yaklaşmak için, matema-

tiksel verilere dayanmak ve yasalarla ifade etmek, arzu edi-

len bir amaçtı.

Böyle bir arzuyla bazı ‘evrim yasaları’ olduğunu söyleyen-

ler oldu. Bunlardan biri Dollo Yasası’dır. Dollo Yasası’na göre 

384  Duane T. Gish, Creation Scientists Answer Their Critics, Institute for Creation 

Research, El Cajon, (1993), s. 34. Gish, radikal bir Evrim Teorisi düşmanı olarak 

bilinmektedir. Uç görüşleri olan Gish’in bile türlerin sabitliğini savunmaması, bu 

görüşün hemen hemen hiçbir taraftarı olmadığının ilginç bir örneğidir.

---

Evrim Teorisi'nin Değerlendirilmesi

183

evrim geriye dönmez. Böyle bir evrim yasasının ileri sürül-

mesi, bazılarınca, evrimin bilinçli bir şekilde yönlendirildiğinin, 

eğer tesadüfi bir evrim oluşsaydı, evrimin geriye dönmeme-

sinden bahsetmenin anlamsız olacağı şeklinde yorumlanmış-

tır. Richard Dawkins ilerlemeci, tek yönlü bir evrim oluştu-

ğuna dair yaklaşımları ‘idealist saçmalıklar’ olarak niteler ve 

“Evrimdeki genel eğilimlerin tersine dönmemesi için hiçbir 

neden yoktur” der.

385

 Diğer yandan Dawkins, doğada iki defa 

aynı oluşumun gerçekleşmesinin imkânsız olduğunu söyleye-

rek, Dollo Yasası’nı genelde haklı bulmaktadır, fakat bu ya-

sanın deneysel olarak doğrulanamayacağını da şöyle ifade et-

mektedir: “Ayrıca bu yasa, doğada deneyebileceğimiz bir şey 

de değil, ancak matematiksel olasılık hesaplamalarıyla ko-

layca Dollo Yasası’na varabiliriz. İşte bu nedenle, bir evrim-

sel patikadan iki kez geçme olasılığı da çok çok düşüktür.”

386

 

Dawkins’e göre, evrimin Dollo Yasası’na uyması için bir se-

bep yoktur, istatistiki açıdan ise bu yasanın genelde doğru 

çıkması beklenmelidir.

Oysa Dawkins’in kendisi, doğal seleksiyonun maharetine 

atfederek, yankı ile yön bulmanın, hem yarasalarda, hem iki 

farklı kuş grubunda, hem balinalarda, hem de bazı başka hay-

vanlarda birbirlerinden bağımsız şekilde evrimleştiğini anla-

tır.

387

 Yani bu canlılar, bu özelliği ortak bir atadan almamala-

rına rağmen, doğada bu özellik, birbirinden bağımsız şekilde 

defalarca ortaya çıkmıştır. Bu da Dawkins’e şu sorunun yö-

neltilmesini gerekli kılmaktadır: Evrimsel patikadan iki kez 

geçme olasılığı çok çok düşükse, nasıl olur da yankıyla ses 

bulmak gibi çok kompleks bir özelliğin doğadaki birçok can-

lıda birbirlerinden bağımsız şekilde tesadüfen oluştuğunu dü-

şünebiliriz? 

385  Richard Dawkins, Kör Saatçi, s. 118.

386  Richard Dawkins, Kör Saatçi, s. 119.

387  Richard Dawkins, Kör Saatçi, s. 120-123.

---