86
12 Mart – Şair Adil Qasımovun 80 illiyi, (1938)
Adil Qasımov 1938-ci il 12 mart tarixində Naxçıvan şəhərində anadan
olmuşdur. Orada Cəlil Məmmədquluzadə adına 2 saylı şəhər məktəbini bitirdikdən
sonra APİ-nin pedaqogika və ibtidai təhsil metodikası fakültəsində təhsil almışdır
(1958-1962). "Pambıqçı qızlar" adlı ilk şeiri 1958 ci ildə "Şərq qapısı" qəzetində
dərc olunmuşdur. Bundan sonra dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış etmişdir.
Əmək fəaliyyətinə Ə. Ağayev adına Naxçıvan internat məktəbində müəllim
kimi başlamışdır (1962). Sonra Naxçıvan rayonu kənd istehsalat komsomol
komitəsində şöbə müdiri, Nehrəm kənd orta məktəbində müəllim, Myasnikovabad
kənd məktəbində müəllim, Naxçıvan Müəllimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda
metodist, Naxçıvan pedaqoji məktəbində müəllim, (1963-1970), Naxçıvan Dövlət
Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsində (1971-ci ildən) böyük redaktor
vəzifəsində işləmişdir. "Aylı gecənin qaranlığında" adlı pyesi C. Məmmədquluzadə
adına Naxçıvan Dövlət Dram Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur (1988).
Kitabları: “Pıçıltılar” (1968), “Biz görüşəndə” (1974), “Dağlar, qalalar, babalar”
(1981), “Qaranquş ömrü” (1988), “Sənə dönərəm” (2004), “Salam sevgi” (2009).
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
87
14 Mart – Xalq yazıçısı Anarın (Rzayev) 80 illiyi, (1938)
Rzayev Anar Rəsul oğlu 1938-ci il martın 14-də,
Bakıda anadan olmuşdur. Anar 1945-ci ildə indi Bülbülün
adını daşıyan musiqi məktəbinin Azərbaycan sektoruna
daxil olmuş, 1955-ci ildə həmin məktəbi Gümüş medalla
bitirmişdir. Elə həmin ildə Azərbaycan Dövlət
Universitetinin filologiya fakültəsinin rus sektoruna daxil
olmuşdur. 1964-1967-ci illərdə Dövlət Radio və Televiziya
komitəsində Uşaq şöbəsinin, daha sonra İncəsənət şöbəsinin
müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Azərbaycan dilində və başqa
dillərdə 120 dən artıq nəsr, dram, publisistika, esse, şeir və
bədii-bioqrafik kitabları nəşr edilmişdir. “Ağ liman”, “Beş mərtəbəli evin altıncı
mərtəbəsi”, “Macal”, “Dantenin yubileyi”, “Əlaqə”, “Otel otağı”, “Ağ qoç,qara
qoç”, “Göz muncuğu”, “Keçən ilin son gecəsi”, “Asqılıqda işləyən qadının söhbəti”,
“Mən, sən, o və telefon”, “Gürcü familiyası”, “O gecənin səhəri”, “Qırmızı limuzin”,
“Vahimə”, “Yaxşı padşahın nağılı” adlı povest, roman və hekayələri, “Molla
Nəsrədin 66” satirik hekaylər silsiləsi qırxa yaxın dilə çevrilmişdir. Anarın səkkiz
pyesi; “Keçən ilin son gecəsi”, “Qaravəlli”, “Adamın adamı”, quruluşunu Tofiq
Kazımov verdiyi və Azərbaycanın Dövlət mükafatına layiq görülmüş “Şəhərin yay
günləri” tamaşası, “Səhra yuxuları”, “Sizi deyib gəlmişəm”, “Təhminə və Zaur”,
“Telefon gecələri” Milli Akademik Dram Teatrında və Azərbaycanın bütün Dövlət
teatrlarında səhnəyə çıxmışdır. Anarın ssenariləri əsasında 15 tammetrajlı bədii film
çəkilmişdir. (“Torpaq.Dəniz.Od.Səma”, rejissoru Şamil Mahmudbəyov, “Gün
keçdi”, rejissoru Arif Babayev, ilk iki seriyalı Azərbaycan filmi “Dədə Qorqud”,
rejissoru Tofiq Tağızadə, “Ötən ilin son gecəsi”, “İmtahan” rejissoru Gülbəniz
Əzimzadə, “Əlaqə” rejissoru Cahangir Zeynalov, “Təhminə”, “Otel otağı”, rejissoru
Rasim Ocaqov, “Cavid ömrü”, “Sübhün səfiri” rejissoru Ramiz Həsənoğlu).
“Dantenin yubileyi” filmini öz ssenarisi əsasında Anar özü və Gülbəniz Əzimzadə
çəkmişlər, iki seriyalı “Üzeyir ömrü” və iki seriyalı “Qəm pəncərəsi” filmlərinin
həm ssenari müəllifi, həm quruluşçu rejissoru Anardır.
Kitabları: “Bayram həsrətində” (1963), “Yağış kəsdi” (1968), “Ağ liman” (1970),
“Adamın adamı” (1977), “Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi” (1982), “Dünya bir
pəncərədir” (1986), “Sizsiz” (1992), və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
88
18 Mart – Xalq yazıçısı Mövlud Süleymanlının 75 illiyi, (1943)
Mövlud Süleymаnlı 1943-cü il mаrt аyının 18-də Qərbi
Azərbaycanda dоğulmuşdur. M. Süleymаnlı Qızıl Şəfəq kənd
7 illik məktəbindən sоnrа qоnşu İlməzli kənd оrtа məktəbinin
X sinfini (1960) bitirmişdir. 1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət
Universitetinin Filоlоgiyа fаkültəsinə dахil оlub, 1967-ci ildə
оrаnı bitirmişdir. 1968-ci ildə Аzərbаycаn Dövlət Radiosunа
işə qəbul edilmiş, əvvəlcə "Gənclik", sоnrа "Ədəbiyyаt və
İncəsənət" bаş redаksiyаsındа redаktоr kimi çаlışmışdır. Ədəbi
yаrаdıcılığа 1964-cü ildə "Аzərbаycаn gəncləri" qəzetində çаp
оlunаn "Əllərim" аdlı ilk şerilə bаşlаmışdır. Hаzırdа efir ömrü
40 ili hаqlаyаn "Bulаq" verilişinin, 1969-ci ilin оktyаbrındа ilk
müəllif nömrəsini yаzmışdır. Verilişin uzun illər Аzərbаycаn fоlklоrunun,
etnoqrafiyasının, dilinin, məişətinin təbliğində əhəmiyyətli rоl оynаdığı əsаs
götürülərək 1974-cü ildə Аzərbаycаn Jurnаlistlər İttifаqının "Qızıl qələm"
mükаfаtınа lаyiq görülmüşdür. 1974-cü ildə Cəfər Cabbarlı аdınа Azərbaycanfilm
kinostudiyasınа ssenаrist kimi qəbul edilmişdir. Ssenаrisi əsаsındа "Bəyin
оğurlаnmаsı" və Moskva Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin sifаrişi ilə "Çətirimiz
buludlаrdır" bədii televizyа filmləri çəkilmişdir. 1976-cı ildə Аzərbаycаn Yаzıçılаr
İttifаqınа
işə
dəvət
edilmişdir.
1974-cü
ildən Azərbaycan
Yazıçılar
Birliyinin üzvüdür. 1976-1980-ci illərdə Yаzıçılаr İttifаqının оrqаnı оlаn "Ulduz"
jurnаlındа nəsr şöbəsinin müdiri olmuş, 1980-1988-ci illərdə "Аzərbаycаn"
jurnаlındа nəsr şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. 1992-1993-cü illərdə bаş redаktоrluğu
ilə "Оğuz eli" аdlı müstəqil qəzet nəşr olunmuşdur. 1992-ci ildə Аzərbаycаn Dövlət
Televiziyаsınа işə dəvət edilmiş və televiziyаnın "Хаlq yаrаdıcılığı" redаksiyаsınа
bаş redаktоr vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Redaksiyada onun rəhbərliyi ilə fоlklоr,
etnоqrаfiyа yönündə yeni "Sizə hаrdаn deyim?", "Təbriz gözəlləməsi", "Şirvan
gözəlləməsi", "Yurd yeri" və s. kimi verilişlər hаzırlanmışdır. 1992-ci ilin sonlarında
Аzərbаycаn Dövlət Tele-Rаdiо Şirkətinin Rаdiо üzrə sədr müаvini vəzifəsinə
gətirilmiş, 17 il bu vəzifədə çalışmışdır (1992-2009).
Kitabları: “Bir ünvan” (1969), “Ayın aydınlığında” (1979), “Köç”(1984), “Şəhər
toylarının səsi” (1985), “Səs”(1988) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.