FaküLTƏ;NƏQLİyyat və logiSTİka fəNN; NƏQLİyyatda həRƏKƏTİn təHLÜKƏSİZLİYİ qrup;101A2 MÜƏLLİm nariDƏ ZÜLFÜqarova təLƏBƏ;Şahanə İbrahiMLİ

Texnosferi təşkil edən əsas cəhətlər

• İnsan kapitalı
• İnsan kapitalı, insanların cəmiyyətin inkişafına və rifahına töhfə verən inam və qarşılıqlı münasibətlər əsasında qurduğu bütün şəbəkələr, normalar və təşkilatlar kompleksi olaraq başa düşülür.

Uçuş şəraitinin çətinləşməsi, mürəkkəb vəziyyətlər, qəza vəziyyətləri baş verdikdə, nəqliyyat vasitəsinin kompensasiya imkanlarından istifadə etmək məcburidir. Üstəlik, “Uçuş şəraitinin çətinləşməsi” halında, onların istifadəsi uçuş planında dəyişiklik və sistemin əməliyyat məhdudiyyətlərindən kənara çıxmasını tələb etmir. Çətin vəziyyət, əməliyyat məhdudiyyətlərindən kənara çıxmamaq şərtini saxlamaqla, uçuş planında məcburi dəyişiklik tələb edir.
UÇUŞ ŞƏRAİTİNİN ÇƏTİNLƏŞMƏSİ
Qəza vəziyyətinin yaranması əməliyyat məhdudiyyətlərindən kənara çıxan sistem şəraitində hərəkətin davam etdirilməsi zərurətidir. Risk faktorlarının birbaşa təzahürü olmadıqda, fəlakətli nəticənin inkişafının qarşısını almaq üçün vasitələrin seçimində qeyri-müəyyənlik olduqda, fəlakətli vəziyyət yaranır. Nəhayət, risk faktorlarının təzahürü ilə xarakterizə olunan bütün sistem vəziyyətləri fövqəladə vəziyyətə aiddir.
Etibarlılıq və uçuş təhlükəsizliyi göstəriciləri arasındakı əlaqəni rəsmiləşdirmək üçün biz uçuş zamanı təhlükənin inkişafının ümumiləşdirilmiş modelini Markov prosesi şəklində təqdim edirik. Gələcəkdə qəza vəziyyətində hər hansı bir vəziyyətin ehtimalının yalnız sistemin indiki andakı vəziyyətindən asılı olması və sistemin bu vəziyyətə necə gəldiyindən asılı olmadığı fərziyyəsidir.

Risk — dəyər kəsb edən hər hansı bir əmlakın, vəsaitin, vaxtın və s. itirilmə ehtimalıdır. Risk, arzuolunmaz bir hadisənin başvermə, yaxud gözlənilən bir hadisənin baş verməməsi ehtimalıdır. Risk, neqativ nəticələnə biləcək hər hansı hərəkət, yaxud hərəkətsizliklərdir. Risk, hər hansı bir işin, hərəkətin nəticəsinə 100% dəqiqliklə əmin olmadıqda meydana

Ekipaj-Təyyarə" vəziyyətlərinin yuxarıdakı təsnifatı əvvəllər verilmiş olanlardan əhəmiyyətli fərqə malikdir, çünki "Ekipaj-Təyyarə" sisteminin hər bir vəziyyətinə onların inkişafının qarşısını almaq üçün vasitələr təyin edir.Modelin başqa bir xüsusiyyəti qəza vəziyyəti elementlərinin əsas və kompensasiya edicilərə bölünməsindən istifadə edilməsidir.
Ekoloji fəlakət insanların həyatı və fəaliyyəti şəraitində və ətraf mühitdə dönməz dəyişiklərlə səciyyələnən fövqəladə ekoloji vəziyyət.