Farruxbek zokirov [phone]

''PM ACADEMY ’’ O'QUV MARKAZI

FARRUXBEK ZOKIROV

GAZLARGA OID QONUNLAR.

Mol ulush.	Aralashmadagi bir modda miqdorining aralashma miqdoriga nisbati.
Hajmiy ulush.	Aralashmadagi bir gaz hajmining aralashma hajmiga nisbati. Gazlarda mol ulush hajmiy ulushga teng.
Mol ulush.	Mol ulush -Hajmiy ulushga teng.
Gazlar aralashmasining o’rtacha massasi	Aralashma tarkibidagi gazlarning massalari yig’indisini shu gazlarning aralashmadagi mol miqdorlari yig’indisiga nisbati.
Parsial bosim	Aralashmadagi gazning xususiy bosimi yoki bosim ulushi. Umumiy bosim aralashmadagi barcha gazlarning parsial bosimlari yig’indisiga teng bo’ladi

1	Hajmiy nisbatlar qonuni.	Reaksiyaga kirishayotgan gazlarning hajmi va hosil bo’layotgan gazlarning hajmlari bir-biriga o’zaro kichik butun sonlar nisbatida bo’ladi. Gey-Lyussak tomonidan kashf etilgan.
2	Avogadro qonuni.	Bir xil sharoitda (bir xil harorat va bir xil bosim) turli gazlarning teng hajmlarida molekulalar soni bir xil bo’ladi. 1811 – yilda A. Avogadro tomonidan kashf qilindi.
3	Avogadro qonunidan kelib chiqadigan xulosalar.	a) Bir xil sharoitda (bir xil harorat va bir xil bosim) turli gazlarning bir xil miqdori teng hajmlarni egallaydi. b) N. sh. (T=273,15 K, t=0^oC, P=1 atm, 760 mm.sim.ust. yoki 101,325 kPa) da har qanday gazning bir moli 22,4 litr hajmni egallaydi.
4	Birlashgan gaz qonuni.	= bu yerda P0 , V0 , T0 – n.sh. dagi bosim, hajm va harorat.
5	Mendeleyev-Klapeyron tenglamasi (ideal gazlar uchun).	PV = nRT. Bu yerda P – bosim, V – hajm, n – gaz miqdori, mol, T – harorat (K) , R – universal gaz doimiysi (8,314 J/mol*K).
6	Boyl – Mariot qonuni	Berilgan miqdordagi gazning o’zgarmas temperaturadagi hajmi shu gazning bosimiga teskari proporsionaldir. PV = const
7	Gey – Lyussak qonuni	O’zgarmas bosimda gaz hajmining o’zgarishi temperaturaga to’g’ri proporsionaldir.