##Fənnin adı: Təkamül təlimi ##İxtisas: Biologiya müəllimliyi, əyani ##Qrup


  Təbiətdə  baş  verən  divergensiya  prosesi  zamanı  yeni  növlərin  əmələ  gəlməsinə  səbəb



Yüklə 385,61 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/15
tarix20.10.2017
ölçüsü385,61 Kb.
#5788
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15

38 

 

7.  Təbiətdə  baş  verən  divergensiya  prosesi  zamanı  yeni  növlərin  əmələ  gəlməsinə  səbəb 



nədir?  

A) Populyasiyada fərdlərin qeyri - bərabər yayılması  

B) Müxtəlif növlərin yaşayış mühitinə oxşar uyğunlaşmasıdır  

C) Yaşayış şəraiti dəyişən zaman növ daxilində əlamətdlərin ayrılmasıdır  

D) Populyasiyada fərdlərin çarpazlaşmasının pozulması  

E) Təbii seçmənin təsirinin zəifləməsi  

8. Növün tamlığı nədən asılıdır?  

A) Növün fərdlərinin xromosomlarında genlərin yerinin dəyişməsindən  

B) Növün fərdlərində xromosom sayının müxtəlifliyindən  

C) Növün fərdlərində xromosomların formasının dəyişməsindən  

D) Növün fərdləri arasındakı əlaqədən  

E) Genlərin quruluşunun dəyişməsindən  

9. Genofond nədir?  

A) İrsi informasiyaları toplayıb nəslə ötürməsidir  

B) Populyasiya daxilində oxşar fərdlərin sıx birliyidir  

C) Populyasiya daxilində sərbəst çarpazlaşan fərdlər cəmidir  

D) Övladın valideynə tam oxşamasıdır  

E) Populyasiyanı əhatə edən fərdlərin bütün əlamətlərini müəyyənləşdirən irsi informasiyaların - 

genlərin cəmidir 



10. Genlərin pleyrotrop təsiri nə deməkdir?  

A) Genlərin dominant xarakter daşıması  

B) Gen bir əlamətə deyil, çoxlu əlamətlərə təsir göstərir 

C) Genin resessiv təsiri  

D) Hər bir gen yalnız bir əlamətin ötürücüsüdür  

E) Genin tez - tez təkrar olunması  

11. Polimorfizm nədir?  

A) Populyasiyada fərdlərin sərbəst cütləşib çoxalması  

B) Populyasiyada fərdlərin sıx yaşaması  

C) Populyasiyada kəskin fərqlənən iki və daha çox formaların uzun müddət tarazlıq vəziyyətində 

saxlanması 



D) Populyasiyada fərdlərin bir qrupunun geniş yayılması  

E) Arealı geniş olan populyasiyalar  

12. Genotipik dəyişkənlik nədir?  

A) Xarici mühitin orqanizmə təsiri  

B)  Reaksiya  norması  daxilində  hər  hansı  əlamət  və  xüsusiyyətdə  müşahidə  olunan  bütün 

dəyişikliklər  



C) Orqanizmin zahiri görünüşü  

D) Orqanizmin rəngi və forması  

E) Reaksiya normasından asılı olaraq rəngin dəyişməsi  

13. Genotip nədir?  

A) Orqanizmin valideyndən aldığı genlərin cəmi   

B) Orqanizmin nəslə ötürdüyü genlərin cəmi  

C) Orqanizmin bütün genlərinin məcmuyu 

D) Genlərin xromosomlarda toplanması  

E) Genlərin xromosomlarda sıx yerləşdiyi yer  

14. Təcridin təkamüldə nə kimi əhəmiyyəti vardır?  

A) Yeni populyasiyalar yaradır 

B) Yeni genotiplər yaradır  

 

C) Yeni fenotiplər yaradır  



D) Genotipik diferensasiyanın ilkin mərhələsini möhkəmləndirir  

E) Təcridin qısamüddətli olması  


39 

 

15. Hansı gen mutasiyasına aid deyil ?  



A) Nukleotidlərin ikiləşməsi  

B) Nukleotidlərin ardıcıllığının dəyişməsi  

C) Nukleotidlərin əvəz olunması  

D) Nukleotidlərin itməsi  

E) Nukleotidlərin rənglənməsi 

16. Reproduktiv təcridlərə aid deyildir?  

A) Zaman təcridləri 

B) Mexaniki təcridlər  

C) Qametlərin təcridi  

D) Ekoloji təcridlər  

E) Uyğunsuzluq  

17. Uyğunluğu müəyyən edin. 



1 – Linney 

2 – Aristotel 

3 – Savadski 

4 – C.Rey 

a – İlk dəfə növ anlayışını elmə gətirmişdir 

b – Növləri ikiqat adlandırmışdı 

c – Növün 10 kriterisni vermişdir 

d – Növə tərif verməyə çalışmışdı 

A) 1- b; 2- a; 3- c; 4- d; 

B) 1- a; 2- b; 3- a; 4- c; 

C) 1- c; 2- c; 3- b; 4- a; 

D) 1- d; 2- d; 3- c; 4- b; 

E) 1- a; 2- b; 3- d; 4- c; 

 

##num=14// level= 1// sumtest=15 // name=Ontogenezin təkamülü//  

1. Aşağıda neoteniyanın xarakterik xüsusiyyətləri hansı sırada düzgün verilmişdir?  

A) Hər hansı orqan və quruluşun formalaşmasının son mərhələdə dəyişməsi  

B) Ontogenezin erkən mərhələsində vaxtından əvvəl yetişmək və çoxalmaq  

C) Orqan və quruluşun formalaşmasının orta mərhələdə dəyişməsi  

D) Ontogenezdə orqan və quruluşun özülünün qoyulmasının başlanğıc mərhələdə  

E) Dəyişməsi ontogenezin müxtəlif mərhələlərində dəyişməsi  

2. Embrional inkişafda orqanın özülü qoyulan zaman onun yeri dəyişildikdə necə adlanır?  

A) Palingenez 

B) Heteroxroniya  

C) Heterotopiya  

D) Senogenez  

E) Anaboliya  

3. Orqanın özülünün qoyulma vaxtını dəyişilməsi necə adlanır?  

A) Senogenez 

B) Heterotopiya  

C) palingenez  

D) Heteroxroniya  

E) Deviasiya  

4. Təkamül prosesində ali quruluşlu qruplar hansı yolla yaranır?  

A) Regenerasiya 

B) İdioadaptasiya  

C) Aromorfoz 

D) Ümumi degenerasiya 

E) Filogenetik sıra təşkil edən qazıntılar  



40 

 

5. Üzvi aləmin təkamülünün əsas yolları deyildir:  



A) Aromorfoz, idioadaptasiya 

B) Aromorfoz  

C) İdioadaptasiya  

D) Ümumi degenerasiya  

E) Mimikriya  

6.  Hansı  qanuna  əsasən  ontogenez  filogenezin  qısa,  ixtisar  olunmuş  və  çox  sürətli 

təkrarından ibarətdir?  

A) Embriogenez  

B) Biogenetik 

C) Filogenez  

D) Ontogenez  

E) Hardi - Çetverikov qanunu  

7. Polingenetik əlamətlər  

A) Embrional dövründə əcdadların təkrar olunan əlamətləri  

B) Postembrional dövrdə əcdadların təkrar olunan əlamətləri  

C) Nəsli kəsilmiş heyvanların əlamətləri  

D) Keçmiş sürünənlərlə hazırda yaşayan sürünənlərin oxşarlığı  

E) Suda - quruda yaşayanlarla sürünənlərin bəzi əlamətləri  

8. Politipik növlər nədir?  

A) Nəsli keçilmiş 

B) Keçmişdə və hazırda yaşayan  

C) Arealı geniş olan  

D) Nadir halda yayılan  

E) Məhdud arealı olan  

9. Aşağıdakılardan hansı xarici təcridə aid deyildir?  

A) Mexaniki 

B) Zaman  

C) Etioloji  

D) Hibridlərin sterilliyi  

E) Qametlərin təcridi  

10. Aşağıdakılardan hansı daxili təcridə aid deyildir?  

A) Hibridlərin sterilliyi  

B) Uyğunsuzluq  

C) Hibridlərin qeyri - həyatiliyi  

D) Qametlərin təcridi 

E) Hibridlərin dağılması  

11. Palıd növlərinin müxtəlif tipli torpaqlarda yayılması hansı təcridə aid edilə bilər?  

A) Etoloji təcridə 

B) Coğrafi təcridə  

C) Zaman təcridinə  

D) Mexaniki təcridə  

E) Ekoloji təcridə  

12. Təcridin təkamüldə əhəmiyyəti  

A) Təcridin uzun müddət davam etməsi  

B) Təcridin qısa müddətli olması  

C) Təcridin yeni genotiplər yaratması  

D) Təcridin yeni növdaxili formalar yaratması  

E) Təcridin yeni növlər yaratması  

13. Heyvanların sürətlə çoxalmasını məhdudlaşdıran ən başlıca amil nədir?  

A) Ərazinin dar olması  

B) Erkək fərdlərin sayının az olması  


41 

 

C) Eyni növlər arasında gedən mübarziə  



D) Müxtəlif növlərin mübarizəsi  

E) Qida çatışmamazlığı 

14.  Müxtəlif  növlərin  populyasiyalarında  fərdlərin  tutduğu  sahənin  dəyişməsi  nədən 

asılıdır?  

A) Fərdlərin hərəkət dərəcəsindən  

B) Fərdlərin sayının artmasından  

C) Fərdlərin sayının azalmasından  

D) Populyasiyada baş verən yaşamağ uğrunda mübarizədən  

E) Populyasiyada fərdlər arasında yaranan təcriddən  

15.  Heyvan  və  bitki  növlərinin  populyasiyasının  sayının  artması  nədən  asılı  olması 

aşağıadkı hansı sırada daha düzgün verilmişdir?  

A) Qidaya geniş uyğunlaşmadan 

B) Qidaya dar uyğunlaşmadan  

C) Doğum və ölüm balansından  

D) Konvergensiya hadisəsindən  

E) Təkamülün istiqamətlərindən  

 

##num=15//  level=  1//  sumtest=20  //  name=Antropogenez.  Qazıntı  halında  tapılan  qədim 

insanabənzər meymunlar//  

1. Aşağıdakılardan hansı Afrikanın Oldovay dərəsindən tapılmışdır?  



A) Avstralopitek 

B) Homo habilis  

C) Ramapitek  

D) Parapitek  

E) Arxantrop  

2. Aşağıdakı dəlillərdən hansı insan irqlərinin bir növə aid olduğunu bildirir?  

A) Hamısının dik yeriməsi 

B) Hamısının inkişafına həyat tərzinin təsiri  

C) Hamısının konkret mühit şəraitinə uyğunlaşması  

D) Hamısında 1 siqnal sisteminin olması  

E) İrqlər arasında asanlıqla çarpazlaşma və nəsil vermə  

3. Aşağıdakılardan antropomorfozu göstərin:  

A) İctimai həyat tərzi  

B) Təbii seçmə  

C) Əmək  

D) Dik yerimə 

E) Müasir insanabənzər meymunların baş beyninin quruluşu  

4. İnsanın rudiment orqanları hansı sırada göstərilmişdir?  

A) Appendiks, üçüncü göz qapağı, çoxlu məməciklər 

B) Appendiks, büzdüm, bədənin qalın tüklə örtülməsi  

C) Üçüncü göz qapağı, büzdüm, appendiks 

D) Qulaq seyvanın hərəkətli olması, bədənin tüklə örtülü olması  

E) Appendiks, çoxlu məməciklər  

5. Darvinə görə meymundan insana həlledici addım aşağıdakı hansı proses olmuşdur?  

A) Yaşamaq uğrunda mübarizə 

B) Dik yerimək  

C) Irsi dəyişkənlik  

D) Təbii seçmə  

E) Çanağın daha da genişlənməsi  

6.  Aşağıda  hansı  sırada  Qorillanın  insana  yaxın  olmasını  göstərən  xüsusiyyətlər  düzgün 

verilmişdir?  


42 

 

A) Biləyin, pəncənin, çanağın quruluşu  



B) Kəllənin quruluşu, ətrafların ölçüləri  

C) Kəllənin quruluşu, döş qəfəsinin yastı olması  

D) Çanağın quruluşu, döş qəfəsinin yastı olması  

E) Pəncənin quruluşu, ətrafların ölçüləri  

7. İnsan əcdadlarının təkamülü hansı amillərin təsiri altında baş vermişdir?  

A) Abiogen amillərin təsiri altında  

B) Ekoloji amillərin təsiri altında  

C) Növəmələgəlmə prosesinin təsiri altında  

D) Güclü rəqabətin təsiri altında  

E) Ictimai və bioloji amillərin birgə təsiri altında  

8. Aşağıdakılardan hansı müasir insanın Homosapiensin bilavasitə əcdadı hesab edilir?  

A) Parapiteklər 

B) Arxantroplar  

C) Avstralopiteklər  

D) Ramapiteklər  

E) Neandertallar  

9. Ramapiteklər hansı dövrdə yaşamışlar?  

A) Pleystosendə 

B) Mezozoyda  

C) Miosen və pliosendə  

D) paleosen və Eosendə  

E) Oliqosendə  

10. Aşağıda göstərilənlərdən hansı alətlər düzəldə bilmişdir?  

A) Pitekantroplar 

B) Kromanyonlar  

C) Sinantroplar  

D) Ramapiteklər  

E) Avstralopiteklər  

11. Aşağıdakılardan hansına aid material Respublikamızda tapılmışdır;  

A) Sinantrop 

B) Neandertal  

C) Pitekantrop  

D) Ramapitek  

E) Azıxantrop  

12. Hibbonlar harada yaşayır?  

A) Şimali Amerikada 

B) Avstraliyada  

C) Cənubi Amerikada  

D) Tayvan və Sumatra adalarında  

E) Afrikada  

13. Aşağıdakılardan hansılar əsasən ağac həyatı keçirir?  

A) Şimpanze, Hibbon  

B) Oranqutanlar, Şimpanze  

C) Hibbonlar, Orqaqutanlar  

D) Qorilla, Şimpanze  

E) Heç biri  

14. Ən iri meymun hansıdır?  

A) Şimpanze 

B) Qorilla  

C) Oranqutan  

D) Hibbon  


43 

 

E) Lemur  



15. Parapiteklər nə vaxt yaşamışlar?  

A) Paleosendə 

B) Oliqosendə  

C) Eosendə  

D) Miosen və pliosendə  

E) Holosendə, Pleystosendə  

16.  Hansı  əlamətinə  görə  ramatitekləri  müasir  insanabənzər  meymunlarla  insanlar 

arasında keçid forma hesab edirlər?  

A) Kəllə qutusuna görə 

B) Bədənlərinin quruluşuna görə  

C) Dişlərinin quruluşuna görə  

D) Şaquli vəziyyətdə qəzmələrinə görə  

E) Qidalanmalarına görə  

17. Avstralopiteklərə aid ilk qazıntı materialları haradan tapılmışdır?  

A) Asiyadan  

B) Afrikadan  

C) Cənubi Amerikadan  

D) Şimali Amerikadan  

E) Avstraliyadan  

18. Avstropiteklərə aid qazıntı qalıqlarını kim tapmışdır?  

A) J. Küvye  

B) Ç. Darvin  

C) K. Linney  

D) J. B. Lamark  

E) L. Liki  

19. Qeyd edilmiş dövrlərdən hansılar paleozoy erasına daxildir?  

1- Silur 

2- Antropogen   

3- Ordoviq  

4- Kembri   

5- Neogen 

6- Trios   

7- Karbon  

8- Paleozoy   

9- Perm  

10- Təbaşir   

11- Daş kömür  

12- Yura   

A) 1, 3, 4, 7, 9, 11  

B) 2, 3, 4, 7, 9, 11  

C) 2, 5, 6, 8, 10, 12  

D) 4, 6, 8, 9, 10, 12  

E) 1, 2, 5, 7, 9, 11  

20. Uyğunluğu müəyyən edin. 



1 – Neoteriya 

2 – Fetalizasiya 

3 – Rekapitulyasiya 

a – Əlamətlərin embrioloji xüsusiyyətlər saxlanılır 

b – Vaxtından əvvəl yetişmək 

c – Ontogenezdə filogenezin müəyyən dərəcədə təkrarı 



A) 1- b; 2- a; 3- c 


44 

 

B) 1- a; 2- b; 3- a 



C) 1- c; 2- c; 3- b 

D) 1- a; 2- b; 3- c 

E) 1- b; 2- c; 3- a 

 

Yüklə 385,61 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə