36
D) Ömürləri orta olur, çox nəsil verirlər
E) Ömürləri uzun olur, az nəsil verirlər
12. Populyasiya nədir?
A) Müxtəlif dövrlərə aid olan fərdlərin yayıldığı arealın ayrıca bir sahəsindəki təbii qruplaşması
B) Eyni bir növə mənsub fərdlərin, onun yayıldığı arealın ayrıca bir sahəsindəki təbii
qruplaşması
C) Müxtəlif növlərin arealın müəyyən hissəsində uzun müddət yaşayan və öz arealında sərbəst
çarpazlaşan fərdlərin birliyi
D) Morfoloji və genetik fərqləri olan növ daxilində başqa yarımnövlərlə çarpazlaşa bilməyən və
növün arealı daxilində öz yayılma sahəsini tutan fərdlər birliyi
E) Eyni növ daxilində fərdlərin daha sıx birliyi
13. Növün irsilik xassəsi nə deməkdir?
A) Bütün orqanizmlərin əcdadlarından aldıqları quruluş və inkişaf əlamətlərini saxlamaq və
nəslə ötürmək kimi ümumi xassəsi irsiyyət adlanır
B) Orqanizmlərin yeni əlamət qazanan ümumi xassəsi növ daxilindəki fərdlər arasındakı fərqlər
irsiyyət adlanır
C) Bütün orqanizmlərin yaşayış şəraitinə uyğunlaşma qabiliyyətinin nəsildən nəslə verilməsi
kimi ümumi xassəsi irsiyyət adlanır
D) Bir növdən olan fərdlər arasında çoxalma prosesinin gedişində müəyyən fərqlərin əmələ
gəlməsi prosesi irsiyyət adlanır
E) Bütün orqanizmlərin acdadlarından aldıqları xüsusiyyətləri yeni nəslə ötürmək qabiliyyəti
irsiyyət adlanır
14. Aşağıdakı üzvi təkamül dəyişkənliklərindən hansı aromorfoza aiddir?
A) Quruluşun sadələşməsinə doğru hərəkət
B) Məhdud yaşayış şəraitinə uyğunlaşma
C) Mühitin müəyyən yerli şəraitinə uyğunlaşması
D) Rudiment əlamətlərin həmin şəraitdə üzə çıxması
E) Həyat fəaliyyətinin intensiv yüksəlməsi
15. Aşağıdakı qeyd edilən üzvi təkamül dəyişkənliklərindən hansı degenerasiyaya aiddir?
A) Orqanların bioloji tərəqqiyə doğru inkişafı
B) Müəyyən yaşayış şəraitinə canlı orqanizmlərin uyğunlaşması
C) Növün quruluşunun sadələşməsinə doğru baş verən dəyişkənlik
D) Həyat fəaliyyətinin intensivliyinin artması
E) Orqanların bioloji tərəqqiyə doğru inkişafı
16. Növ nədir?
A) Morfoloji, fizioloji və bioloji xüsusiyyətlərinə görə fərqlənən yaxın populyasiyaların cəmi
B) Döllü nəsil verə bilən və quruluşca bir - birinə yaxın olmayan fərdlərin cəmi
C) Sərbəst çarpazlaşıb döllü nəsil verən, fərdlərin cəmi
D) Sərbəst çarpazlaşıb döllü nəsil verən, müəyyən həyat şəraitinə uyğunlaşan fərdlərin cəmi
E) Eyni ərazidə yaşayn fərdlərin müntəzəm çarpazlaşaraq nəsil vermək qabiliyyəti
17. Hansı əlamətlərinə görə məməlilər buzlaşma dövründə yaşaya bilmişlər?
A) iki qan dövranı, bədənin tüklə örtülməsi və daxili mayalanma
B) Iki qan dövranının olması, tüklü örtük
C) Sabit bədən temperaturu, iki qan dövranının olması
D) Iki qan dövranı və daxili çoxalma
E) Sabit bədən temperaturu, bədənin tüklə örtülü olması, daxili çoxalma
18. Ali təkamülün aşağıda qeyd olunan əlamətlərindən hansı idioadaptasiyaya aiddir?
A) Bioloji tərəqqiyə doğru baş verən inkişaf
B) Orqanizmin quruluşunun ümumi səviyyəsi yüksəlmədən mühitin müəyyən yerli şərait üçün
faydalı olan xüsusi uyğunlaşma dəyişkənlikləri
C) Orqanizmin həyat fəaliyyətinin aktivliyinin artması
D) Növün quruluşunda sadələşməyə doğru baş verən inkişaf
37
E) Orqanizmin mühitlə qarşılıqlı təsirindən baş verən mürəkkəbləşmə
19.
Uyğunluğu müəyyən edin.
1 – Morfoloji fərqlər
2 – Fizioloji-biokimyəvi fərqlər
3 – Coğrafi fərqlər
a – Filogenetik cəhətdən çox uzaq olan növlərə nisbətən yaxın növlər arasında az olur
b – Xarici əlamətlərin cəmi
c – Növün xüsusiyyəti onun yayıldığı arealın spesifik xüsusiyyətləri ilə sıx əlaqədardır
A) 1- b; 2- a; 3- c
B) 1- a; 2- b; 3- c
C) 1- c; 2- b; 3- a
D) 1- b; 2- a; 3- b
E) 1- c; 2- b; 3-a
##num=13// level= 1// sumtest=17 // name=Makrotəkamül problemi. Filogenetik qrupların
təkamülü//
1. Quruluşun sadələşməsinə doğru aparan təkamül dəyişkənliyi nədir?
A) Idioadaptasiya
B) Ümumi degenerasiya
C) Konvergensiya
D) Divergensiya
E) Aromorfoz
2. Aşağıdakılardan hansı mexaniki təcridlərə aiddir?
A) Palıd növlərinin müxtəlif torpaqda yayılması
B) Çiçəyin və cinsiyyət orqanlarında fərq
C) Həşəratların cütləşmə vaxtının dəyişməsi
D) Quşlarda cütləşmə qabağı oynamaq, oxumaq
E) Müxtəlif mənşəli qametlərdə mayalanma baş vermir
3. Qeyd edilənlərdən hansı səhvdir?
A) Bioloji tərəqqi təkamülün istiqamətidir
B) Aromoroz, Idioadaptasiya təkamülün yollarıdır
C) Makrotəkamül prosesi növəmələgəlmə ilə başa çatır
D) Mikrotəkamül növəmələgəlmə ilə başa çatır
E) Təbii seçmə təkamülün amilidir
4. Filogenetik sıra təşkil edən qazıntılar hansı heyvanlar üzərində öyrənilmişdir?
A) Atlar, fillər
B) Steqosefallar, lisenopus
C) İxtiosteqa, arxeopteriks
D) Atlar, fillər, molyuskalar
E) Bütün heyvanlar
5. Atların təkamülünü kim öyrənmişdir?
A) J. Büffon
B) E. Hekkel
C) Ç, Darvin
D) K. Rulye
E) V. Kovalevski
6. Təbiətdə yeni növlərin əmələ gəlməsi nəyin təsiri altında baş veriri?
A) Populyasiyadaxili qüvvələrin
B) Təkamülün hərəkətverici qüvvələrinin
C) Təbiətdənkənar qüvvələrin
D) Orqanizmin öz daxili qüvvəsinin
E) Orqanizmin təkmilləşmə meyllərinin təsirindən