Fənnin məQSƏd və VƏzifəLƏri onun ixtisas fəNLƏri ilə ƏlaqəSI. Neft qədim akkad dilində "napatum"

Karboksimetilsellüloza (KMS) stabilləşdirici reagent­dir.Bu reagent qazma məhlulunun əsasən su verməsini azaltmaq üçün istifadə edilir, 130⁰-140⁰S temperatur şəraitində dözümlü olur, məhlulun özlülüyünü isə cüzi azaldır.
Kalsiumlaşdırılmış soda. Bu reagentin qazma məhluluna əlavə edilməsindən məqsəd kalsium ionlarını natrium ionları ilə (Na₂CO₃) əvəz etməklə, qazıma məhlu­lu­nun stabilliyini artırmaqdır.Kalsiumlaşdırılmış sodanın lazım olduğundan çox əlavə edilməsi məhlulun koaqulyasiyasını, özlülüyünü və statik sürüşmə gərginliyini artırır.


Məhlulun suverməsinə təsir edən reagentlər
Poliakrilatlar (gipan, K-4, RS-2, metas, poliakrila­mid) – Bunlardan əsasən məhlulun su ver­mə­sini azalt­maq üçün istifadə edilir.KMS-ə nisbətən fəallığı və tem­peratura daha davamlılığı ilə seçilirlər.Bu reagentlər 120⁰S-ə qədər temperaturada öz keyfiyyət parametrlərini qoruyub sax­laya bilir.Metas hətta 200⁰S temperatura davamlıdır.
Nişasta reagenti (KR) də suverməni azaldan reagent­lər­dəndir, 100-110⁰S-yə qədər temperatur şəraitində işlədilə bilər.
Sulfit spirt cecəsi (SSC).SSC məhlulun su verməsini zəiflədir, kondensə edil­miş SSC isə məhlulun su verməsini aşağı sala bilir (KSSC). Məhlulun özlülüyünü aşağı salmaq üçün SSC-nin modifikasiyalarından, məsələn, xromliqnosulfonat, okzil və sairədən istifadə edirlər.Həmin reagentlərin ümumi qüsur cəhətləri qazıma məh­luluna əlavə edildikdə köpük əmələ gətirmələridir ki, bu da əlavə olaraq köpüksön-dürənlərdən istifadə edilməsini tələb edir.
Özlülüyə təsir edən reagentlər
Nitroliqnin – məhlulun özlülüyünü azaltmaq üçün istifadə edilir.Bu reagent də köpük əmələ gətirir.
Natrium fosfatları – fosfatlardan qazmada ən çox natriumun polifosfatlarından istifadə edilir.Bu tripolifosfat və heksametafosfatlardır.Bunlar qazma məhlulunun özlülüyünü azaltmaq üçün işlədilir.Fosfatların da çox əlavə edilməsi məsləhət deyil, çünki koaqulyasiyaya səbəb olur.